سورپرایز روسیه علیه ایران/ پشت پرده انفعال ایران مقابل چین

چند روزی از سفر شی‌جین پینگ، رئیس جمهور چین به عربستان و صدور بیانیه های جنجالی علیه ایران می گذرد اما هنوز، پرونده این ماجرا روی میز باز است. در این میان برخی از تحلیلگران از تغییر سیاست چین با ایران روایت می کنند و برخی دیگر معتقدند سیاست چین هیچ وقت به سود ایران نبوده است.

در این میان، عبدالرضا فرجی راد، تحلیلگر مسائل بین المللی، در گفتگو با اقتصادنیوز، بیان می کند؛«چینی ها از چندسال قبل رسما به ایرانی ها اعلام می‌کردند که عربستان در اولویت است. آن‌ها فکر انرژی خودشان در آینده هستند و همچنین می‌خواهد در درآمدهایی که کشورهای عربی دارند سهیم شوند.»

وی می گوید؛«ممکن است از سوی روس ها سورپرایز شویم. چرا که روسیه گرفتار است و نمی تواند هزینه های جنگ را تامین کند لذا، روسیه به دنبال معامله با غرب است.»

آنچه در ادامه می خوانید گفتگوی با عبدالرضا فرجی راد است.

عبدالرضا فرجی راد، استاد ژئوپلیتیک دانشگاه، درباره بیانیه ضدایرانی چین و اعضای شورای همکاری خلیج فارس، گفت: در مقطع فعلی که ایران در تحریم است و چین هم اولین خریدار نفت ایران است و با پول آن نیز ایران کالا وارد کشور می‌کند،  اتفاق خاصی نمی‌افتد و تهران امادگی ندارد که به صورت عملی پاسخ چینی ها را بدهد. شما شاهد بودید که ماه پیش فرانسوی ها یک اقدام سیاسی علیه ایران انجام دادند، ایران هرگونه همکاری با شرکت های اتومبیل سازی فرانسوی را تحریم کرد.

علت انفعال ایران مقابل بیانیه ضدایرانی چین

وی با بیان اینکه ایران با فرانسه مبادلات و معامله ندارد و شاید مشکل خاصی در کوتاه مدت اینجاد نکند، گفت: اما، ایران باید نفت خود را بفروشد و اگر نفت را نفروشد مشکلات جدی برای کشور ایجاد می‌شود و هم با پول نفت از چین کالا وارد کشور می‌شود. بنابراین، در حال حاضر فقط اقدامات سیاسی می‌شود انجام داد.

باید فورا به توافق هسته ای دست پیدا کنیم

وی بیان کرد: در واقع به چینی ها تذکر داده شود که ما نسبت به تمامیت ارضی خودمان حساس هستیم. اما، در میان مدت باید سریعا به توافق هسته‌ای دست پیدا کنیم. با توجه به اینکه اروپایی ها قرار است تحریم‌های سخت‌تری علیه ایران ایجاد کنند، شرایط سخت‌تر می‌شود.

هزینه خساراتی که می دهیم خیلی بالا می رود اگر....

این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با بیان آنکه اگر به مذاکرات توافق هسته‌ای برگردیم، ژئوپولتیک  و اقتصاد ایران باز می‌شود. ممکن است بگویند غربی‌ها کمتر امتیاز می‌دهند اما نباید خیلی مته به خشخاش دهیم. هزینه‌ی خساراتی که می‌دهیم خیلی بالاست. اگر بخواهیم به همین روند ادامه بدهیم، ممکن است روسیه نیز همین کار چین را بکند و اگر امتیازی درباره اوکراین بخواهد به غرب بدهد.

صداهای خوبی نمی شنویم

وی با بیان آنکه صداهای خوبی از سمت همسایه‌هایمان نمی‌شنویم، گفت: صدایی در عراق علیه ایران می‌شنویم. اخیرا رئیس مجلس عراق اتهاماتی را علیه ایران وارد کرده و نخست وزیر اسبق حرف‌های جدیدی زده است. این مسائل به این دلیل است که ما ضعیف شدیم و بر همین اساس، طبیعی است که چین به این شدت و در ۳ مسئله‌ جزایر ایرانی، توافق هسته‌ای و ثبات در منطقه برخلاف انتظار، ایران را مقصر دانست. بنابراین، ایران باید ژئوپلیتیک خود را باز کند و این ژئوپلیتیک بسته این مشکلات را برای ایران ایجاد کرده است.

چینی ها رسما گفته بودند عربستان در اولویت است

وی با اشاره به تحلیل ها مبنی بر چرخش سیاست چین علیه ایران گفت: سیاست خارجی چین اقتصاد محور است و به ۳ دلیل تصمیم گرفته است این سیاست را اتخاذ کند. چینی ها از چندسال قبل رسما به ایرانی ها اعلام می‌کردند که عربستان در اولویت است. آن‌ها فکر انرژی خودشان در آینده هستند و همچنین می‌خواهد در درآمدهایی که کشورهای عربی دارند سهیم شوند. همچنین در پاکستان که کار اساسی استراتژیک برای اینده می‌کنند، می‌خواهند خلیج فارس و دریای عمان را هم یکجوری به آن وصل کنند.

سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان گفت: در واقع این موضوع یک نوع رقابت ژئوپلیتیکی با آمریکا است و به آنان فشار می آید. کشورهای عربی نیز با رغبت با چین کار می کنند. چین برای اعتمادسازی عمیق و اطمینان خاطر اعراب، این حرف ها را زده است تا به آنان اطمینان دهد. چون احساس می کنند ایران به آنان محتاج است و کار خاصی را نمی توانند علیه چین انجام دهند.

سورپرایز روس ها برای ایران

فرجی راد با اشاره به احتمال سورپرایز ایران توسط روس ها، تصریح کرد: مناسبات ایران و چین نمی تواند بر روی رابطه ایران و روسیه تاثیر بگذارد اما ممکن است از سوی روس ها سورپرایز شویم. چرا که روسیه گرفتار است و درآمد ارزی‌شان کاهش یافته است. درآمد ارزی انباشت شده، خرج می شود و نمی تواند هزینه های جنگ را تامین کند لذا، روسیه به دنبال معامله با غرب است. چرا که اولویت اول آنان آتش بس و پایان جنگ اوکراین است، حاضر است که هر کشوری که دوست روسیه است را قربانی کند تا آتش بس را به دست بیاورد و تحریم ها را از بین ببرد. درست است که ما با روسیه صمیمی هستیم اما اولویت مسکو خروج از بن بست است.

علت برخورد با احتیاط وزارت خارجه با چین

وی همچنین درباره واکنش طرفداران دولت به بیانیه چین هم گفت: ما دو نوع واکنش داشتیم. در واکنش اول، وزارت خارجه در ابتدا با احتیاط برخورد کرد و سپس کمی محکمتر برخورد کردند. واکنش دوم نیز مربوط به دستگاه های همکاری با چین است که واکنشی نشان ندادند. دستگاه های دولتی به دلیل نیاز به چین احتیاط می کند تا روابط صدمه جدی نخورد.