دلایل مواضع خصمانه برلین علیه تهران

سفیر سابق ایران در آلمان می‌گوید وزیر خارجه آلمان از حزب سبز است و این مساله جزو فاکتورهای موثر در تصمیم اقتصادی برلین علیه تهران بود.

روز دوم دی ماه آلمان اعلام کرد که توافق نامه تجاری با ایران را به حالت تغلیق در می آورد. این اقدام در ادامه رفتارهای برلین در خصوص وضعیت داخلی کشور بود. آلمان در سال های اخیر یکی از مهم ترین شرکای تجاری اروپایی ایران بوده است و از نظر اقتصادی دو کشور روابط نسبتا زیادی با هم داشته اند. اما حالا به نظر می رسد که ادامه این روابط میسر نباشد.

علی ماجدی سفیر پیشین ایران در آلمان در خصوص تعلیق توافق نامه تجاری با ایران از سوی آلمانی ها گفت: ضمانت نامه تجاری بین ایران و آلمان وجود نداشته و من نمی دانم چرا چنین اصطلاحی به کار رفته است. آلمان تجارت با ایران را می‌خواهد محدود کند. این روابط خود به خود پیش از این هم محدود شده بود و حالا بیشتر می‌شود. سه دلیل برای این تصمیم وجود دارد. آلمان بیشتر از کشورهای دیگر اروپایی دنبال برجام بود. هم در دوره برجام آن را پیگیری می کردند و هم با آمدن بایدن خیلی مشتاق بودند که برجام احیا شود. سطح رابطه ما با اروپا بیشتر با آلمان بود و یک سری سرمایه گذاری هم می کردند. اما حالا دیده اند که احیای برجام اتفاق نیفتاد و پا پس کشیده اند. نکته دوم که از همه مهم تر است اینکه آلمان ها در رابطه با روسیه و خاورمیانه در ساختار اقتصادی خود حساب کرده بودند. بعد از که ایران در جنگ اوکراین از روسیه حمایت کرد، المان از هر دو جهت ضربه خورد.

هم از روسیه که بیشترین گاز را از آنها می خرید و هم حمایت ما از روس‌ها. عامل سوم اینکه در دولت ائتلافی آلمان حزب سبز بعد از حزب سوسیال دموکرات حزب دوم بوده. حزب سبز به حقوق بشر توجه ویژه دارد. آنها این مساله را مد نظر قرار می دهند یکی حقوق مردم و یکی محیط زیست. این دو جز اهداف اصلی هستند. اتفاقاتی که در ایران افتاد باعث شد که این حزب برای کاهش روابط با ایران به دولت فشار بیاورد. وزیر خارجه آلمان از حزب سبز است و این مساله جزو فاکتورهای موثر در این تصمیم اقتصادی بود. آلمان و ایران همیشه رابطه خوبی داشته اند و رویکرد ملایمی نسبت به مسائل ایران داشته اند. هیچ وقت اختلافات به این شدت نشده بود. اما فاکتورهایی که گفتیم باعث شد تا تصمیم بر تعلیق روابط اقتصادی گرفته شود.

این مهم است که ما به این احزاب و حساسیت هایشان اشنا باشیم و در تبادلات سیاسی و اقتصادی خود این موضوع را مد نظر قرار دهیم.

ماجدی در مورد اثر تصمیم آلمان بر تعلیق روابط اقتصادی با ایران بر دیگر کشورهای اروپایی توضیح داد:‌ المان و فرانسه دو کشور مهم در اتحادیه اروپا هستند. اگر فرانسه هم به آلمان بپیوندد اتحادیه اروپا به این سمت و سو می رود. چون ایتالیا هم نشانه هایی از خود نشان داده است که می‌شود آن ها را منفی تلقی کرد. این رفتارها از نظر سیاسی هم می تواند ایران را تحت فشار قرار دهد. اروپا در حال حاضر به سمت امریکا رفته است. دموکرات ها در امریکا امکان اجماع سازی را دارند و این برخلاف کاری است که جمهوری خواهان می کردند. وقتی دموکرات ها در روابط فرااتلانتیکی اجماع سازی می کنند ما باید با اروپا کار کنیم تا امریکا و آنها همراهی نکنند. الان این دو با هم همکاری می کنند.

اعلام بی طرفی ایران در زمینه جنگ اوکراین و روسیه و بهبود وضعیت داخلی از مواردی است که می تواند باعث شود اروپایی ها بار دیگر به سمت ایران متمایل شوند. این مسائل در اروپا خیلی مورد توجه قرار دارند. اگر فرانسه هم موضعش به تندی آلمان شود و ایتالیا هم به آن سمت برود، اتحادیه اروپا ممکن است موضعشان علیه ایران شود که این خوب نیست. البته آلمان منتظر فرصتی است تا در غیاب انگلستان خودش را مطرح کند.