حمله تند نشریه سپاه به حسن روحانی | رئیس جمهور سابق به دنبال چیست؟

پس از سخنان سه‌شنبه شب رهبری درباره رفراندوم واکنش‌های زیادی در این باره مطرح شد. شاید یکی از مهم‌ترین واکنش‌ها، مربوط شود به نشریه «اخبار و تحلیل‌ها» متعلق به معاونت سیاسی نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه پاسداران. نشریه روزانه معاونت سیاسی سپاه پاسداران، در واکنش به سخنان رهبری پیرامون رفراندوم، به حسن روحانی رییس‌جمهوری پیشین حمله کرده و پرسیده که این چهره سیاسی از طرح موضوع رفراندوم، دقیقا به دنبال چیست؟ سخنان رهبری که سه‌شنبه در دیدار با دانشجویان بیان شد، در پاسخ به یکی از حاضرین بود که بحث رفراندوم را مطرح کرد: «مگر مسائل گوناگون کشور قابل رفراندوم است؟ مگر همه مردمی که در رفراندوم باید شرکت کنند و شرکت می‌کنند، امکان تحلیل آن مساله را دارند؟ این چه حرفی است؟ چطور می‌شود رفراندوم کرد، در مسائلی که تبلیغات می‌شود کرد، از همه طرف حرف می‌شود زد؟ اصلا یک کشور را شش ماه درگیر بحث و جدل و گفت‌وگو و دوقطبی‌سازی می‌کنند برای اینکه یک مساله‌ای رفراندوم بشود. در همه مسائل رفراندوم بکنیم؟ یعنی قضایا این‌جوری نیست که آدم این‌جور ساده از رویشان عبور کند».

رفراندوم نقطه عطفی در قانون اساسی است

نشریه معاونت سیاسی سپاه توجه به رفراندوم در قانون اساسی را از «نقاط عطف قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران» برشمرده و تاکید کرده که «انقلاب اسلامی ایران تنها انقلاب جهان است که نظام برآمده از انقلاب و قانون اساسی را به رفراندوم گذاشت.»

این نشریه در ادامه راه رفراندوم را «مفتوح» دانسته ولی در عین حال نوشته «به نظر می‌آید توجه به فرامتن موضوع رفراندوم و انگیزه‌های آن از اهمیت بیشتری برخوردار است، چون اینگونه تصور می‌شود که انگیزه طراحان موضوع رفراندوم طی این سال‌ها بیشتر سیاسی و منبعث از تمایلات جناحی بوده است تا اینکه بخواهند از طریق رفراندوم گره‌ای از مشکلات باز شود». در ادامه باز هم پرسیده که «مهم‌ترین پرسشی که در این باره قابلیت طرح دارد آن است «مسائل بسیار مهم» کشور که هم‌اکنون از طریق عادی قابل حل نیستند چیست؟ طی سال‌های گذشته کدام مساله به شکلی اساسی و فراگیر ذهن و روان مردم را درگیر خودش کرده است؟ طبعا مسائل و مشکلات معیشتی و اقتصادی».

روحانی به دنبال چیست؟ 

پس از بخش مقدماتی این مطلب، نشریه سپاه پاسداران حمله خود به حسن روحانی را آغاز کرده و بدون نام بردن از او، رییس‌جمهوری سابق را «آن چهره سیاسی» خوانده که «در دوره مسوولیتش شدیدترین مشکلات اقتصادی بر کشور تحمیل شد و شاخص‌های اقتصادی بدترین وضعیت ممکن را تجربه» کرده است و پرسیده او «از اینکه در دوران اداره کشور توسط دولتش و حتی بعد از آن موضوع رفراندوم را مطرح می‌کند، دقیقا به دنبال چیست؟» نشریه معاونت سیاسی سپاه ادامه داده «فردی که بر اثر سوءتدبیر در اجرا، سبب شد در سال ۱۳۹۸ در پی تغییر قیمت بنزین در کشور فاجعه درست شود و در مرحله‌ای دیگر مردم را به بازار سرمایه دعوت می‌کند اما مدتی بعد مردم به خاک سیاه نشانده می‌شوند، درباره چه چیزی می‌خواست همه‌پرسی برگزار کند؟» نشریه روزانه سپاه افزوده « او بارها موضوع رفراندوم را به فضای عمومی و رسانه‌ای کشاند، اما یک‌بار نگفت درباره چه چیزی باید رفراندوم کرد و هیچگاه سازوکار برگزاری رفراندوم را طی نکرد! مشخص است که چنین فردی به دنبال تبلیغات و کار سیاسی است و هم اینکه می‌خواهد ضعف‌های خودش را پشت شعارهایی از این دست پنهان کند.» این نشریه پس از آنکه مشکل کشور را «اقتصادی و معیشتی» عنوان کرده، راه‌حل آن را هم «رجوع به آرای کارشناسان دلسوز، به کارگیری مدیران اجرایی توانمند و گسترش روحیه انسجام بین مردم و مسوولان» دانسته است.

روحانی چه گفته بود؟

حسن روحانی رییس‌جمهوری پیشین اخیرا در دیدار نوروزی جمعی از وزیران و استانداران دولت‌های یازدهم و دوازدهم، گفته بود: «اگر دنبال تحول هستیم اصل ۵۹ قانون اساسی را اجرا کنیم که تصریح دارد در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می‌شود از راه همه‌پرسی به آرای عمومی مراجعه کرد. آنچه خواست مردم است شاید ده‌ها سوال باشد اما در یک همه‌پرسی می‌توان از مردم خواست به سه پرسش اساسی در زمینه سیاست خارجی، سیاست داخلی و اقتصاد پاسخ دهند.»

پیش از این هم روحانی در طول ریاست‌جمهوری‌اش بارها بحث رفراندوم را مطرح کرده بود. شاید نخستین دفعاتی که روحانی حرف از همه‌پرسی یا همان رفراندوم زده بود، به سال دوم ریاست‌جمهوری‌اش بوده؛ سال ۱۳۹۳ او در جریان یک سخنرانی گفته بود: «یک‌بار، سالی یک‌بار، ده سال یک‌بار، اکنون که ۳۶ سال شده است، یک‌بار این قانون اساسی و این اصل قانون اساسی اجرا و عمل نشده است. قانون اساسی به ما می‌گوید در مسائل مهم اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی به جای اینکه قانون در مجلس تصویب شود، ماده قانونی یا برنامه مستقیم به آرای عمومی مردم و همه‌پرسی گذاشته شود. یک‌بار آن مورد مهم که برای همه ما اهمیت دارد و در زندگی ما تاثیرگذار است را از مردم مستقیم بپرسیم.» روحانی در طول ۸ سال ریاست‌جمهوری بارها به همه‌پرسی اشاره داشت؛ همان زمان هم که تنها به اصل ۵۹ قانون اساسی اشاره می‌کرد، حملات تندی از سوی محافظه‌کاران به سمت رییس‌جمهوری مستقر روانه می‌شد. اصل ۵۹ قانون اساسی می‌گوید: «در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه‌‌پرسی و مراجعه مستقیم به آرای مردم صورت گیرد. درخواست مراجعه به آرای عمومی باید به تصویب دوسوم مجموع نمایندگان مجلس برسد.» روحانی هم با استناد به همین اصل، بحث رفراندوم را مطرح می‌کرد و می‌کند. او زمستان سال ۱۳۹۹، در جلسه‌ای گفته بود «اصل ۵۹ قانون اساسی می‌تواند در مقاطعی که اختلاف نظر اساسی وجود دارد و اتفاق نظری وجود ندارد، مهم باشد. البته باید موضوع مهمی باشد و بحث و بررسی شود و در اختیار آرای عمومی و به رفراندوم گذاشته شود. البته سازوکار این اصل خیلی پیچیده است ولی بعد از ۴۰ سال می‌تواند یک بار اجرا شود.» او بهار سال ۱۳۹۸ هم از رفراندوم گفته بود: «اصل ۵۹ قانون اساسی، اصلی بن‌بست‌شکن است و می‌گوید در هر زمان لازم دریچه به‌روی مردم باز است، حالا چه‌موقع باید از این اصل استفاده کرد یا آیا باید قبلا استفاده می‌کردیم، موضوعی دیگر است.» او در جریان سخنرانی ۲۲ بهمن در سال ۱۳۹۶ هم به اصل ۵۹ قانون اساسی اشاره کرده بود: «قانون اساسی، بن‌بست‌ها را برداشته است و ظرفیت بزرگی دارد و اگر در موضوعی با هم بحث داریم، باید به اصل ۵۹ (قانون اساسی) مراجعه کنیم که طبق آن باید به آرای مردم مراجعه کرد. اگر جناح‌ها اختلافی دارند، صندوق آرا را بیاوریم و هرچه مردم گفتند عمل کنیم.»

استدلال عجیب روزنامه جوان  برای عدم برگزاری رفراندوم

روزنامه جوان نیز در شماره دیروز خود، به موضوع رفراندوم اشاره کرده و نوشته: «در ایران، اصلاح‌طلبان هرگاه در قدرت نیستند علیه کل دولت و حاکمیت، رفراندوم را پیش می‌کشند و هرگاه دولت و مجلس را به دست گرفته‌اند فقط علیه آن بخش از حاکمیت که در دست‌شان نیست یا در فقره‌هایی می‌تواند قدرتمندتر از دولت و مجلس عمل کند، یعنی نهاد رهبری و دستگاه قضا، طالب رفراندوم می‌شوند. روسای جمهور سابق و اسبق نیز در وضعیت «خارج‌ازقدرت‌بودن» به قدرت «بامبول رفراندوم» در تحریض و اغوای افکارعمومی متوسل می‌شوند که بیش‌از هرچیز نشانه ضعف آنان در برانگیختگی عقلانی و ملی مردم است.» روزنامه جوان، در ادامه نوشته رفراندوم «در نظام‌های دموکراتیک معروف جهان، بسیار نادر است و نه در فرانسه و نه در امریکا هر صبح و شام حرف از رفراندوم نیست با آنکه مردم برای بسیاری از تغییرات ملی کف خیابان هستند و هرگاه نیز حرفی بوده حساب‌شده و برای مقاصدی بوده است که اجماع کلی درباره آن میان نمایندگان مردم و اقبال با‌لکل میان خود مردم وجود داشته است، مانند استقلال از قدرت‌ها یا خروج از پیمان‌های استعماری.» این روزنامه حتی پا را فراتر گذاشته و به اصل رفراندوم نیز ایراداتی وارد دانسته است: «با همه این حرف‌ها حتی اصل رفراندوم با همه ملاحظات آن مورد نقد است و ایرادات حقوقی و مردم‌سالارانه زیادی به آن می‌توان گرفت و گرفته شده است.» این روزنامه برای عدم برگزاری رفراندوم، استدلالی عجیب آورده است: «اگر امروز پذیرفته شود و رابطه با امریکا به رفراندوم گذاشته شود و فردای آن روز دوباره فعالان سیاسی مخالف رابطه با امریکا و گروه‌های دانشجویی و روزنامه‌ها خواهان رفراندوم دیگری برای قطع رابطه با امریکا شدند، چه کسی یا چه سازوکاری می‌تواند مانع آنان شود، جز آنکه دوباره جمعه هفته بعد رفراندومی برگزار شود تا معلوم گردد که بالاخره رابطه یا قطع رابطه!». این در حالی است که وقتی مثلا برای برقراری رابطه با امریکا همه‌پرسی برگزار می‌شود، قاعدتا مخالفان هم در آن شرکت می‌کنند و آرای «نه» به آنها برمی‌گردد و برگزاری همه‌پرسی دیگری برای عدم رابطه نمی‌تواند منطقی باشد!