شوک تندروها به توافق واشنگتن و تهران / پشت‌پرده رفتن معمار آمریکایی برجام

رابرت مالی چهره ثابت در مذاکرات برای احیای برجام بود مجوز امنیتی رابرت مالی، نماینده‌ ویژه‌ی آمریکا در امور ایران توسط دولت بایدن لغو شده و او به یک مرخصی اجباری فرستاده شده تا معاون او ابرام پالی وظایف او را بر عهده بگیرد. خبرگزاری آمریکایی سمافور به نقل از یک منبع در وزارت امور خارجه گزارش داده که تحقیقات امنیت داخلی در مورد  رابرت مالی به اف‌بی‌آی تحویل داده شده است.برخی از مخالفین رابرت مالی معتقدند که او از مدارک محرمانه‌ مذاکرات سو استفاده کرده است.

این دیپلمات ارشد آمریکایی به شبکه‌ی سی‌بی‌اس نیوز گفته بود:به من اطلاع داده‌اند که مجوز امنیتی من در دست بررسی است. چیز بیشتری به من نگفته‌اند اما من توقع دارم که تحقیقات به نحومطلوب و به زودی پیش برود. در این مدت من در مرخصی هستم.

به گفته‌ی تایمز آف اسرائیل مالی مذاکرات غیرمستقیم آمریکا با ایران برای احیای توافق برجام را هدایت می‌کرد و در پی حل و فصل مسائل بین این دو کشور بر سر زندانیان آمریکایی در ایران بوده است. او ماه‌ها با میانجی‌گری اتحادیه‌ اروپا این مذاکرات را هدایت می‌کرد و به نقل از برخی منابع چندباری با سفیر ایران در سازمان ملل هم گفت و گو کرده بود. خروج از روند کاری دقیقا در اوج مذاکرات غیر مستقیم بین ایران و آمریکا اتفاق افتاد. او در ماه می رسما در جلسات مذاکراتی که در عمان برگزار می‌شد غایب بود. به نوشته این رسانه تلاش های دیپلماتیک مالی مقام های اسرائیلی را خشمگین کرده بود و آنها را به این نتیجه رسانده بود که وی به هر قیمتی که شده در پی احیای برجام است.

این دیپلمات دموکرات یکی از معماران اصلی توافق برجام بود و یکی از قوی‌ترین صداهایی بود که همیشه سیاست خارجی آمریکا را به پی گرفتن روش‌های دیپلماتیک بر سر مسئله‌ی هسته‌ای ایران تشویق می‌کرد. به گزارش ۱۲۴‌نیوز رابرت مالی همواره بخاطر تلاش‌های دیپلماتیک‌اش در مورد مسائل ایران، مورد انتقاد شدید مقامات اسرائیلی قرار گرفته است.

در همین حال فاکس نیوز هم مدعی شد: مالی متهم به اعطای امتیازات گسترده به ایران به عنوان بخشی از توافق هسته ای برنامه ریزی شده است. توافقی که می‌تواند تا ۱۷ میلیارد دلار کاهش تحریم‌ها را برای ایران فراهم کند.

مخالفت‌ها و دشمنی‌ها در سیاست داخلی آمریکا با رابرت مالی به اختلاف‌های کهنه‌ ایدئولوژیک باز می‌گردد. در سال ۲۰۰۸ وقتی که رابرت مالی به عنوان مشاور خاورمیانه برای کمپین باراک اوباما کار می‌کرد؛ به عنوان بخشی از کارش در گروه بحران‌های بین‌المللی با گروه حماس، جنبش مقاومت فلسطینی، مذاکراتی انجام داد و به همین خاطر مجبور به استعفا شد و تا دور بعدی ریاست جمهوری باراک اوباما نتوانست در کابینه‌ی او باشد. دور دوم اوباما که او نقش بسیار مهمی در توافق برجام ایفا کرد و به همین خاطر نیز مورد انتقادهای شدید و سهمگین مقامات اسرائیلی و طرفدارانش در آمریکا قرار گرفت.

مارکو روبیو نیز در همین راستا در توئیتی نوشت: این وضعیت در مورد مالی باعث می‌شود کنگره بیش از هر زمان دیگری «معامله» محرمانه‌ای که با ایران منعقد می‌ شود را بررسی کند.

در مارس ۲۰۲۲، گابریل نورونها، مشاور ویژه پیشین وزارت خارجه آمریکا در امور ایران در توییتی نوشت: «همکاران سابق وزارت امور خارجه، شورای امنیت ملی و اتحادیه اروپا چنان نگران امتیازاتی هستند که راب مالی در وین داده است. به من اجازه داد تا جزئیاتی از توافق آینده را منتشر کنم به این امید که کنگره برای توقف تسلیم اقدام کند. او مدعی شد که این امتیازها شامل لغو تحریم های سپاه و ۱۱۲ شرکت و افراد هستند.

به گزارش میدل ایست آی، ایران و آمریکا خیلی به یک توافق کوتاه مدت نزدیک شده بودند که ذیل این توافق آمریکا با کاهش روند غنی سازی ایران برخی از تحریم‌هایش علیه ایران را لغو می‌کرد. روز چهارشنبه اما مذاکرات با مخالفت تیم ایرانی با درخواست آزادسازی زندانیان آمریکایی با شکست مواجه شد. به گفته‌ این وبگاه رابرت مالی، این دیپلمات دموکرات امور خاورمیانه سال‌هاست که در مرکز دایره‌ِ حمله‌ها و انتقادات شکارچیان ایران و طرفداران اسرائیل در آمریکا قرار دارد. اسرائیل پیش‌تر هشدار داده بود که ایران و آمریکا در حال نزدیک شدن به یک «توافق جزئی»هستند.

پایگاه اکسیوس، نیز در این باره نوشت: رابرت مالی در وضعیتی غایب است که جک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، مقامات اسرائیلی را به افشای اطلاعات در مورد مذاکرات غیر مستقیم متهم کرده است.

نکته جالب توجه این بود که دولت بایدن پیش تر شخصیتی مثل ریچارد نفیو، معمار تحریم‌های ایران را از تیم مذاکرات خود حذف کرد و دلیل آن به ادعای ان بی سی اختلاف با رابرت مالی عنوان شد.

مشخص نیست فشارها بر دولت بایدن و شخص رابرت مالی چه مسیری را پیش روی تهران و واشنگتن قرار خواهد داد برخی می گویند تاثیری چندانی بر روی توافق ایران و آمریکا نخواهد داشت و برخی دیگر معتقدند این امر چالش هایی را پیش روی دو طرف قرار خواهد داد. جیسون برادسکی مدیر سیاست‌گذاری سازمان اتحاد علیه ایران هسته‌ای، نیز معتقد است: غیبت مالی احتمالاً سیاست‌های مربوط به هرگونه دیپلماسی با جمهوری اسلامی را پیچیده خواهد کرد، اما من فکر نمی‌کنم که منجر به تغییر سیاست شود.