ماجرای قیچی کردن مانتوی ۲۱ خانم در پارک ملت

در دولت سیدمحمد خاتمی بود که برای اولین بار زنی در سمت رئیس مرکز زنان و خانواده به هیئت دولت راه پیدا کرد. زهرا شجاعی  به‌عنوان اولین زنی که با عنوان شغلی زنان و خانواده به هیئت دولت رفته، گفته‌ها و ناگفته‌های زیادی از دوران فعالیت سیاسی دارد.

زهرا شجاعی در  گفت‌وگویی با روزنامه  شرق  از حضورش به‌عنوان اولین زن کابینه اصلاحات گفت، از فعالیت‌هایی که برای زنان داشته و البته به موضوع مهم این روزهای زنان یعنی حجاب اختیاری اشاره کرد: «یکی از مواردی که در اول انقلاب انجام شد که ما هم شاید آن موقع متوجه نبودیم، یا سکوت کردیم و فکر می‌کنم ما هم شریک هستیم، این بود که حجاب را اجباری کردند. حجاب یک امر واجب است. ما در دین‌مان خیلی واجبات داریم. حج هم واجب است؛ اما اگر کسی به حج نرود، مؤاخذه‌اش می‌کنند؟ حتی نماز هم واجب است؛ اما اگر کسی نماز نخواند، محاکمه‌اش می‌کنند؟ تنبیهش می‌کنند؟

وی در بخشی از این گفت وگو می گوید: در سال ۷۰ که من رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان بودم، یک کمیسیون قانونی تحت عنوان «کمیسیون فرهنگی مبارزه با مفاسد اجتماعی» تشکیل شده بود که وزیر کشور رئیس آن بود. اعضای آن هم از نمایندگان جاهای مختلف بودند. یادم است آن‌موقع همین آقای رئیسی به‌عنوان نماینده قوه قضائیه با لباس غیرروحانی در این جلسات شرکت می‌کرد. از وزارت کشور و از نیروی انتظامی و جاهای مختلف هم افراد بودند. حالا شما فکر کنید اسم آن «کمیسیون فرهنگی مبارزه با مفاسد اجتماعی بود»، خب! اگر لیستی از مفاسد اجتماعی بدهیم، حجاب رده چندم می‌شود؟ واقعا حجاب رده چندم بود؟ آن زمان حجاب مسئله اول شده بود! در آن جلسه آمدند و درباره حجاب بحث کردند. بعد آقای سردار سیف‌اللهی که در آن زمان فرمانده نیروی انتظامی بودند، گزارش دادند که بله، امروز ما در پارک ملت ۲۱ خانم را گرفتیم که مانتو پوشیده بودند و ما مانتوهایشان را قیچی کردیم!

آن روز آقای نوری(عبداله نوری وزیر وقت کشور )  به‌شدت عصبانی شدند. با لهجه غلیظ اصفهانی گفتند آخه برای چه این کار را کردید؟ چه اشکالی دارد مانتوی بلند؟ فکر نکردید ممکن است پوشش آنها زیر مانتو مناسب نباشد؟ آقای نوری خیلی ناراحت شدند که چرا این کار انجام شد. بعد من در آن زمان وقت گرفتم و تجربه خودم را در ایجاد کمیسیون‌های امور بانوان در قم مطرح کردم. گفتم برای مبارزه با بدحجابی (به قول خودتان) این روش‌ها جواب نمی‌دهد. شما بروید روش‌های ایجابی را انجام دهید. یک تشکیلات به وجود بیاورید، شما امکان فعالیت فرهنگی به خانم‌ها بدهید، امکان فعالیت ورزشی به خانم‌ها بدهید و بعد مثال زدم که ما چنین کاری در قم کردیم. «کمیسیون بانوان» ابتدا در قم تشکیل شد و بعد سراسر کشور ایجاد شد. ایشان خیلی استقبال کردند و به مدیرکل اجتماعی دستور دادند که این طرح خانم شجاعی را بگیرید. بعدش هم خیلی زود ابلاغ شد و انگار که جامعه و کشور تشنه چنین تشکیلاتی بود. الان هم من فکر می‌کنم بخشی از برخوردهایی که در جامعه صورت می‌گیرد، ناشی از لج‌بازی و ناراحتی و فشارهایی است که از قبل ایجاد شده و این پاسخی به آن فشارهاست.

یکی از اتفاقاتی که در اول انقلاب افتاد که ما هم شاید آن موقع متوجه نبودیم یا سکوت کردیم و فکر می‌کنم ما هم شریک هستیم، این بود که حجاب را اجباری کردند. حجاب یک امر واجب است. ما در دین‌مان خیلی واجبات داریم. حج هم واجب است؛ اما اگر کسی به حج نرود، مؤاخذه‌اش نمی‌کنند. حتی نماز هم واجب است؛ اما اگر کسی نماز نخواند، محاکمه‌اش می‌کنند؟ تنبیهش می‌کنند؟ حالا می‌گویند آنها فروع دین است؛ ولی حجاب یکی از ضروریات دین است؛ بنابراین اجبار شد و حتی قبل از اینکه اجبار شود، آن‌قدر جامعه خودش داشت آرام‌آرم به سمت این انتخاب پیش می‌رفت که اصلا نیازی به این اجبار نبود.

من سال ۵۴ وارد دانشگاه شدم، در دانشکده حقوق شاید به تعداد انگشتان یک دست شما خانم محجبه می‌دیدید. چادری که دو یا سه نفر بودیم؛ اما سال فارغ‌التحصیلی تعداد باحجاب‌ها و حتی چادری‌ها موج می‌زد. خوب این یک امر طبیعی بود، گرایش اجتماعی به وجود آمده بود و انتخاب از طرف مردم بود. همین روند را می‌گذاشتیم ادامه پیدا کند! حتی اگر اندکی هم ریزش داشت؛ ولی باز هم انتخاب مردم بود و این بی‌حرمتی‌ها انجام نمی‌شد. این اجبار به نظر من کار اشتباهی بود.