واکنش متفاوت صادق زیباکلام به حضورحشدالشعبی در دانشگاه تهران

درست در بیست و چهارمین سالگرد ۱۸ تیر و حوادث کوی دانشگاه، رئیس دانشگاه تهران از تقاضای ادامه تحصیل اعضای گروه شبه نظامی حشدالشعبی عراق در این دانشگاه استقبال کرد و گفت: «ما ضمن استقبال از مراودات علمی و فرهنگی با کشور دوست و برادر عراق و برادران مجاهدمان در حشدالشعبی، آمادگی خود را برای هرگونه همکاری و همیاری اعلام می‌داریم.»

حشدالشعبی چه گروهی است؟

حشد الشعبی به نیرو‌های نظامی عراق گفته می‌شود که عملکردی شبیه بسیج ایران دارند و در کنار ارتش این کشور با هدف مبارزه علیه داعش سازماندهی شده‌اند. این گروه ۲۶ نوامبر ۲۰۱۶ با اکثریت آرای مجلس عراق به عنوان یک سپاه جدا از ارتش رسمیت پیدا کرد. گفته می‌شود حمید تقوی فر از فرماندهان سپاه، در تاسیس حشدالشعبی اثرگذار بوده است و وی را از موسسان حشد الشعبی می‌نامند.

از این رو حضور و تحصیل نیروهای حشدالشعبی در دانشگاه‌ها واکنش‌هایی را در پی داشته است؛ عده‌ای به این مسئله اشاره کرده بودند که باوجود طبقاتی شدن کنکور و سختی داوطلبان برای به دست آوردن یک صندلی در دانشگاه‌های سراسری، چرا باید سهمی هم برای نیروهای حشدالشعبی قائل شد؟ برخی هم معتقد بودند که یکی از دلایل جذب این نیروها برای به کار گرفتن آن‌ها در زمان اعتراضات دانشجویی است.

حشدالشعبی که تحصیل‌کرده‌تر باشد، کمتر ناملایمتی می‌کند

صادق زیباکلام، استاد سابق دانشگاه تهران، در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه چرا قرار است سهمی برای گروه‌های شبه نظامی عراق در دانشگاه‌های ایران در نظر گرفته شود، به دیده‌بان ایران گفت: «در وهله اول وقتی با این موضوع مواجه می‌شوید که قرار است از حشدالشعبی یا حزب‌الله لبنان در دانشگاه تهران بورسیه شوند، آنچه به ذهن متبادر می‌شود این است که جوانان خودمان چه می‌شوند؟ همین پنجشنبه هفته گذشته کنکور دشواری برگزار شد و بسیاری از جوانان خودمان نمی‌توانند وارد دانشگاه شوند بنابراین چرا باید چنین کاری کرد؟ به خصوص اینکه نیروهایی که می‌خواهند از این امتیاز استفاده کنند، از نظر آزادی‌خواهی و دموکراسی‌خواهی چندان عقاید جالبی ندارند. مشابه همین بحث حدود 24 25 سال پیش مطرح بود.»

وی ادامه داد: «من آن زمان تازه به دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران آمده بودم که وزارت کشور قصد داشت توافق‌نامه‌ای را با دانشگاه تهران امضا کند و 40 الی 50 نفر نفر از مسئولان وزارت کشور که دیپلم بودند، در دانشکده حقوق و علوم سیاسی لیسانس خود را بگیرند. در آن مقطع هم بسیاری از اساتید گروه علوم سیاسی مخالفت می‌کردند و مهم‌ترین استدلال‌شان هم این بود که چرا باید استثنا قائل شویم؟ چرا این افراد نباید از طریق کنکور وارد دانشگاه شوند؟ من از معدود اساتیدی بودم که موافق این جریان بودم. خیلی‌ها به من انتقاد می‌کردند و می‌گفتند با افکار و عقایدی که از شما سراغ داریم، توقع دفاع نداشتیم و اگر اساتید حزب‌اللهی و حکومتی دفاع کنند قابل درک است ولی شما دیگر چرا از این امر دفاع می‌کنید؟»

زیباکلام درباره علت دفاع خود از چنین توافق‌نامه‌ای بیان کرد: «استدلال من این بود که درست است که آن‌ها ناعادلانه وارد دانشگاه می‌شوند، درست است که باید با کنکور وارد دانشگاه شوند ولی دلیل دفاع من این است که بعد از فارغ التحصیلی، به هر حال دارند برای سیستم اداری ما خدمت می‌کنند پس چه بهتر که کسی که فرماندار، بخشدار یا معاون وزارت کشور است، تحصیلات عالی علوم سیاسی را داشته باشد. هر قدر که مسئولی تحصیلکرده‌تر باشد، بیشتر به نفع کشور است چراکه سیاست‌هایشان، تدابیرشان و نگاه‌شان به مشکلات و مسائل سیاسی و اجتماعی، غیرایدئولوژیک‌تر و غیر حکومتی‌تر می‌شود. دیگر نگاهی می‌شود که مقداری علمی‌تر و متوازن‌تر است.»

این تحلیلگر مسائل سیاسی ادامه داد: «به عنوان مثال فرماندار تهران یا بخشدار فشافویه اگر لیسانس علوم سیاسی داشته باشند بهتر است یا دیپلم؟ به نظر من قطعا اگر لیسانس علوم سیاسی باشد برای مردم و جامعه بسیار مفیدتر است. باز هم ایراد ورود ناعادلانه به دانشگاه را قبول داشتم ولی یک مامور وزارت کشور، نهاد امنیتی یا سپاه که چهار سال در دانشگاه درس خوانده، اساتید دانشگاه تهران به او آموزش داده‌اند و کتاب خوانده است را به هیچ وجه نمی‌توانیم با قبل از ورودشان به دانشگاه را مقایسه کنیم.»

زیباکلام افزود: «شخصا دلم می‌خواهد حشدالشعبی وجود نداشته باشد اما واقعیت این است که وجود دارد، بنابراین عضوی از این گروه که چهار سال در دانشگاه درس خوانده است را به هیچ وجه نمی‌توانید با نیروی حشدالشعبی که وارد دانشگاه نشده، مقایسه کنید. بر این اساس چه بهتر که لیسانس، فوق لیسانس و دکتری داشته باشند. باورم این است که آن‌ها بالاخره دارند برای حکومت کار می‌کنند و ما به اجبار با آن‌ها سر و کار داریم بنابراین چه بهتر که تحصیل کرده‌تر باشند. هر چه قدر تحصیلکرده‌تر باشند، ناملایماتی که از جانب‌شان خواهیم دید قطعا کمتر و کمتر می‌شود.»

وی خاطرنشان کرد: «حتی گمان می‌کنم به نوعی داریم بهترین خدمت را به مردم عراق می‌کنیم که یک نیروی ایدئولوژیک‌زده، تندرو و رادیکال را آموزش می‌دهیم و بعد از چهار سال به عراق می‌فرستیم. این بزرگ‌ترین خدمت به مردم عراق است و از دادن نفت و گاز و سیمان هم خدمت بالاتری است.»

حکومت به اندازه کافی بسیجی، حراستی و لباس شخصی دارد، نیازی به وارد کردن حشدالشعبی ندارد

زیباکلام در پاسخ به اینکه آیا ممکن است ورود نیروهای حشدالشعبی با هدف برخورد با دانشجویان در مواقع اعتراضات باشد، گفت: «فکر نمی‌کنم حکومت برای سرکوب آنقدر وضعش خراب شده باشد که به نیروهای حشدالشعبی متوصل شود تا آن‌ها به دانشگاه تهران بیایند و دانشجویان را بر سر حجاب یا اعتراضات علیه حکومت سرکوب کنند. به اندازه کافی خودمان بسیجی، حراستی و لباس شخصی داریم بنابراین فکر نمی‌کنم کار به اینجا رسیده باشد که حکومت از حشعدالشعبی و حزب‌الله نیرو به دانشگاه تهران بیاورد. مگر مشکلی در سرکوب داشتند؟ در اوج اعتراضات زن زندگی آزادی خیلی راحت سرکوب می‌کردند و با کمبود نیرو مواجه نبودند. من این استدلال را قبول ندارم و فکر می‌کنم در بلند مدت به نفع مردم عراق است که حشدالشعبی تحصیل کرده باشد.»

این استاد دانشگاه درخصوص تعارضات ایدئولوژیکی که میان دانشجویان ایرانی با نیروهای حشدالشعبی پیش می‌آید، به دیده بان ایران گفت: «بله، ولی یادتان باشد که به مرور زمان که حشد الشعبی درس می‌خواند، در محیط دانشگاهی قرار می‌گیرد، در کلاس درس حاضر می‌شود، تحت آموزش اساتید قرار می‌گیرد و منظما تحصیل‌کرده‌تر می‌شود و تحول پیدا می‌کند. ممکن است سال اول با برخی از دانشجوهای ما درگیر شوند ولی هرچه قدر کتاب می‌خوانند و تحصیل می‌کنند، عقاید ایدئولوژیکی‌شان کمتر می‌شود. آن‌ها به مرور با علم و حقیقت آشنا و متوجه می‌شوند که برخی از تفکرات‌شان درست نیست و تغییر می‌کنند. من به تغییر آن‌ها خیلی امیدوار هستم. کمااینکه کم نبودند طلبه‌ها و روحانیونی که در دانشگاه تهران علوم سیاسی و حقوق خواندند و بعد از فارغ التحصیلی‌شان دیگر آن روحانی و طلبه قبل از ورود به دانشگاه نبودند. نباید فراموش کنیم که در تجزیه و تحلیل نهایی، رسالت دانشگاه بالا بردن سطح فرهنگ جامعه است. بنابراین چه بهتر که نیروهای تندرو و رادیکال و انقلابی؛ چه مال خودمان و چه عراق، به دانشگاه بیایند و مورد آموزش قرار گیرند.»

منبع: سایت دیده‌بان ایران