کمربندها را محکم ببندید
جهان آماده بازگشت ترامپ؛چه اتفاقی می‌افتد؟
مسائل امنیتی، تجاری و اقلیمی برای بسیاری از متحدان ایالات متحده مهم است. با این حال، سایر کشورها با منش بده‌بستانی رئیس‌جمهور سابق احساس راحتی بیشتری دارند.
مسائل امنیتی، تجاری و اقلیمی برای بسیاری از متحدان ایالات متحده مهم است. با این حال، سایر کشورها با منش بده‌بستانی رئیس‌جمهور سابق احساس راحتی بیشتری دارند.
به گزارش عرشه آنلاین، زمانی که کاجا کالاس، نخست‌وزیر استونی در ماه نوامبر به واشنگتن رفت، تنها با مقامات کاخ سفید دیدار نکرد. او همچنین مطمئن شد که با متحدان کلیدی دونالد ترامپ نیز صحبت کند.
به نوشته اَلِن کرافورد برای وبگاه بلومبرگ، یک ماه پیش، وزیر امور خارجه استونی در میان طرفداران ترامپ بود و از کارگران کارخانه لاکهید مارتین در آرکانزاس برای کمکشان به امنیت کشورش (در قالب پرتابگرهای موشک‌انداز چندگانه HIMARS ساخت لاکهید مارتین) تشکر کرد. مارگوس تسحکنا، وزیر خارجه استونی به خبرنگاران گفت: «این مهم است که ما این پیام‌ها را نه تنها به واشنگتن، بلکه به سایر بخش‌های جامعه آمریکا، به ایالت‌های که شاید کمی محافظه‌کار (راستگرا) هستند، برسانیم».
این دیدار تنها نمونه‌ای از این است که چگونه کشورهای مختلف به ظرافت اما فوری برای بازگشت احتمالی ترامپ به کاخ سفید آماده می‌شوند. این واقعیتی است که احتمالاً پس از پیروزی قاطع رئیس‌جمهور سابق در انتخابات مقدماتی آیووا، در نشست‌های این هفته نخبگان جهانی در داووس طنین‌انداز شد.
در سال ۲۰۱۶، انتخاب ترامپ متحدان و رقبای ایالات متحده را به طور یکسان شگفت‌زده کرد. این بار، رهبران می‌دانند با چه روبرو هستند.
دیپلمات‌های کشورهای مختلف در واشنگتن در تکاپوی ملاقات با مقامات سابق و نزدیکان رئیس‌جمهور سابق هستند تا شَمایی از برنامه‌های سیاست خارجی او بگیرند. برخی حتی مستقیماً با ترامپ تماس گرفته، از او تعریف و تمجید کرده یا حتی مانند استونی، به دنبال این هستند که گله همیشگی او مبنی بر اینکه اروپا به اندازه کافی برای دفاع خود هزینه نمی‌کند را از خود دور کنند.
دیگران نیز زنگ خطر بازگشتش را به صدا در درآوردند. کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا با اشاره به درس‌های دوره اول ترامپ به تلویزیون فرانسه گفت: «این تهدیدی آشکار است».
کمترمسئولینی در این حد رُک صحبت کرده‌اند. اما مصاحبه‌ها با مقامات دولتی اروپا، آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین نگرانی‌ها و امیدهایشان در مورد تأثیر بازگشت ترامپ بر امنیت، تجارت، تغییرات اقلیمی و توازن قدرت جهانی را آشکار کرد. اکثر آن‌ها به خاطر اینکه چنین موضوعی از مسائل داخلی ایالات متحده محسوب می‌شود، نخواستند نامشان فاش شود.
ترس‌ها و امیدها
فارغ از سیاست‌های حمایتگری تجاری ترامپ، بسیاری از متحدان ایالات متحده نگران لفاظی‌های او و تهدیدهایش برای خروج از ناتو هستند. یکی از دیپلمات‌های ارشد گفت که در نشست‌های اتحادیه اروپا، برخی از رهبران حتی از احتمال بازگشت او نیز می‌ترسند.
یکی از مقامات بالتیک گفت: «با آغاز سومین سال جنگ اوکراین، سال ۲۰۲۴ می‌تواند نقطه عطفی برای امنیت اروپا باشد. در خاورمیانه، حمایت بی‌چون و چرای ترامپ از اسرائیل، برخی از دیپلمات‌های اتحادیه اروپا را نگران کرده که جنگ غزه بدتر شده و موج جدیدی از پناهجویان به سمت اروپا راه بیافتند.
اما برخی از کشورهای نیم‌کره جنوبی فرصت‌هایی را در رویکرد بده‌بستانی رئیس‌جمهور سابق می‌بینند.
به گفته مقامات، نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند از رابطه‌ای نزدیک با ترامپ برخوردار بوده و دولتش کابینه قبلی آمریکا را به تیم بایدن ترجیح می‌دهد؛ زیرا به گفته مقامات، دائماً دولت دهلی‌نو را درباره حقوق بشر موعظه می‌کند، به دنبال بسیج امکانات هند علیه چین است. بزرگترین امید آن‌ها کابینه ترامپ با معاون‌اولی ویوک راماسوامی است.
نارندا مودی و جو بایدن و جورجیا ملونی و لولا داسیلوا
برزیل که ریاست گروه ۲۰ را از هند تحویل گرفته، برنامه‌های لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، رئیس‌جمهور این کشور در اقدامات تغییرات اقلیمی، کاهش فقر و اصلاح صندوق بین‌المللی پول را در برابر بازگشت ترامپ آسیب‌پذیر می‌بیند.
برنامه ایتالیا برای ریاست گروه ۷ نیز به طور مشابهی زیر سایه بازگشت ترامپ قرار دارد. جورجیا ملونی، نخست‌وزیر این کشور با یک دوراهی شخصی و سیاسی مواجه است؛ زیرا در سال ۲۰۱۹ و زمانی که حزبش در قدرت نبود، ترامپ را تشویق می‌کرد، اما در دوران نخست‌وزیریش روابط نزدیکی با دولت بایدن برقرار کرد.
اگرچه شواهد خلاف آن را نشان می‌دهند، اما دیدگاه پکن در مسیر اساسی روابط چین و ایالات متحده تغییر چندانی نخواهد داشت. وانگ یی‌وی، مدیر مؤسسه روابط بین‌الملل دانشگاه رنمین خاطرنشان کرد که تعرفه‌های اعمال‌شده دوران ریاست‌جمهوری ترامپ همچنان پابرجا بوده و علی‌رغم سیگنال‌های مثبت نشست سال گذشته شی و بایدن، سیاست «مهار چین» واشنگتن تغییری نکرده و به روابط دو کشور آسیب زده است.
تجارت و تعرفه
بر اساس برآوردهای بلومبرگ اکانامیکس، اقتصاد چین حتی بابت یکی از ابتکارات معروف ترامپ، یعنی اعمال تعرفه‌های ۱۰ درصدی جامع بر واردات از چین، سود خوبی خواهد برد. همچنین رشد و اشتغال ایالات متحده کند خواهد شد. کانادا و خصوصاً مکزیک که امضاکنندگان قرارداد تجاری USMCA بودند نیز به طور نامتناسبی متضرر خواهند شد.
جامعه تجاری کانادا قرارداد USMCA را موضوعی حیاتی می‌بیند که قرار است در سال ۲۰۲۶ مورد بررسی مشترک قرار گیرد. با این حال، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا که تجربه دوره اول ترامپ را دارد، مراقب بود تا در عین حال که روابط حسنه‌اش با او را در انظار عمومی حفظ کند، دستیاران ارشدش در پشت‌صحنه، با تیم ترامپ همکاری داشته باشند. این به تیم ترودو اطمینان می‌دهد که می‌توانند یک دوره دیگر ترامپ را پشت سر بگذارند؛ اگرچه هیچ‌کس وانمود نمی‌کند که این کار آسانی خواهد بود.
مقامات مکزیکی در حال گفت‌وگو با همه طرف‌ها از جمله نزدیکان ترامپ بوده و روابط موفق آن‌ها با رئیس‌جمهور سابق در موضوعات پیچیده‌ای مانند تجارت و مهاجرت به آن‌ها اعتمادبه‌نفس می‌دهد که بتوانند یک بار دیگر با او به تعامل بپردازند. علاوه بر این، اگرچه انتخابات ژوئن مکزیک به این معناست که رئیس‌جمهور جدید این کشور در ماه اکتبر روی کار خواهد آمد، احتمالاً پس از علاقه زیاد دولت بایدن به دموکراسی، حقوق بشر و محیط زیست، تمرکز خاص کاخ سفید بر موضوع مهاجران مرزهای جنوبی مایه آرامش دولت مکزیک شود.
اتحادیه اروپا که به دلیل تعرفه‌های آمریکا بر فولاد و آلومینیوم با دولت ترامپ نزاع داشت، می‌خواهد توافق‌نامه‌های خود با آمریکا را «ضدترامپ» کند، هرچند مشخص نیست که این تلاش‌ها تا چه اندازه موفق خواهند بود. یکی از دیپلمات‌های ارشد اتحادیه اروپا که احتمال بازگشت ترامپ را ۵۰-۵۰ می‌داند، گفت اروپا بیش از پیش به وابستگی‌های خود به انرژی و مواد خام آمریکا آگاه بود و باید به آن رسیدگی کند. بازگشت احتمالی او بارها در جلسات رسمی مطرح شده است.
دفاع و امنیت
انتقادی‌ترین و نگران‌ترین صداها در اروپا شنیده می‌شود؛ جایی که دولت‌ها برای پیامد دوره دوم ترامپ بر روابط با روسیه، جنگ اوکراین و آینده ناتو آماده می‌شوند.
چندین هیئت اروپایی برای ارتباط با نمایندگان ترامپ و بنیاد هریتیج که روی پلتفرم سیاستی او کار می‌کند، به واشنگتن سفر کرده‌اند. قصد آن‌ها تا حدودی شناسایی اعضای احتمالی دولت ترامپ است تا بدانند انتظار چه چیزی را داشته باشند و این پیام را منتقل کنند که اروپا سهم خود برای دفاع از غرب را می‌پردازد.
به گفته ایچیرو فوجیزاکی، سفیر سابق ژاپن در ایالات متحده، روابط شخصی اهمیت زیادی دارند؛ چیزی که شینزو آبه، نخست‌وزیر فقید ژاپن از همان ابتدا به آن پی برد.
او گفت: «روش آبه این بود که با ترامپ گلف بازی کند و زمان زیادی را با او بگذراند. اما سعی می‌کرد که تسلیم نشده، بلکه شخصاً در مورد آنچه نیاز داشت و کارهایی که برای ترامپ انجام داده بود، صحبت می‌کرد.
دونالد ترامپ و شینزو آبه
با این حال، ترامپ از توکیو پول بیشتری برای حفظ پایگاه‌های ایالات متحده در ژاپن خواست. این بازگشتی به رویکرد بده‌بستانی آمریکا در ضمانت‌های امنیتی است که دولت‌های بسیاری را نگران می‌کند.
سوئد، فنلاند و دانمارک بدون ریسک‌کردن، قراردادهای همکاری دفاعی با واشنگتن را در ماه دسامبر امضا کردند. فنلاند در حال خرید ۶۴ جت جنگنده اف-۳۵اِی از ایالات متحده بوده و ماه گذشته سرمایه‌گذاری خود برای دو برابر کردن تولید مهمات توپخانه را اعلام کرد.
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان که هدف مورد علاقه ترامپ در گذشته بود، تمایل خود به پیروزی بایدن را پنهان نکرده و در برلین نیز از آنچه که دولت جدید ترامپ می‌تواند به ارمغان بیاورد، نگرانی دیده می‌شود. اما آلمان نیز بالاخره هزینه‌های دفاعی را جدی گرفته و برای کمک نظامی به اوکراین و در عین حال، استقرار نیروها در کشورهای بالتیک تلاش می‌کند. شولتز گفته که اگر دیگران (منظورش آمریکاست) کمک به کیف را کاهش دهند، آلمان باید آماده ورود باشد.
برخی دیگر در اروپا نگران هستند که حتی قبل از تغییر دولت نیز چنین اتفاقی بیافتد، زیرا مخالفان جمهوری‌خواه حمایت‌های آمریکا از اوکراین را در سال جاری متوقف کرده‌اند.
فرصت دوستان و دشمنان
برخی بارقه امیدی می‌بینند. فرانسه که پیوسته برای اروپای مستقل‌تر صنعتی و دفاعی فشار آورده است، از این پارادوکس آگاه بوده که دوره دوم ترامپ می‌تواند بهترین فرصت برای اروپا بوده تا بر محدودیت‌های داخلی غلبه کند و دور هم جمع شود.
بریتانیا احتمال از سرگیری مذاکرات در مورد توافق تجارت آزاد با ایالات متحده را می‌بیند که از نظر محافظه‌کاران این کشور، جایزه خروج از اتحادیه اروپا تلقی می‌شود. با پیشرفت اندک در دوران بایدن، امیدها به دولت ترامپ که از حامیان برگزیت بود، بیشتر است.
در هر صورت، ترامپ چندان به منتقدان اروپایی توجه نمی‌کند. کریس لاسیویتا، مشاور ارشد ترامپ در میزگردی به میزبانی بلومبرگ نیوز در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات لاگارد گفت: «آخرین چیزی که واقعاً به آن فکر می‌کنیم، تعداد انگشت‌شماری از مقامات اروپایی است».
ترامپ از روابط گرمی با عربستان سعودی برخوردار بوده و دامادش جرد کوشنر روابط تجاری خود در امارات متحده عربی را حفظ و تقویت کرده است؛ از جمله تأسیس شرکتی خصوصی در بازار جهانی ابوظبی در اواخر سال گذشته.
از برخی جهات، خلق‌وخوی ترامپ بیشتر با امارات متحده عربی و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس هماهنگ است؛ به این معنی که چیز زیادی در مورد بازگشت او نگرانشان نمی‌کند. اما واقعیت این است که آن‌ها به نوسانات سیاست خارجی ایالات متحده عادت کرده و بدون اتکا به واشنگتن، در حال حرکت به سمت حل مشکلات هستند.
با این حال، غیرقابل پیش‌بینی‌بودن محض موضوعی است که برای همه دولت‌ها مطرح است؛ حتی روسیه از ناتوانی واشنگتن در محاسبه و اتخاذ هرگونه استراتژی سیاست خارجی پایدار بلندمدت ابراز تأسف می‌کند. در شرایطی که جنگ اوکراین به بن‌بست رسیده و احتمالاً امسال نیز به همین شکل باقی خواهد ماند، چشمان روسیه به انتخابات آمریکا دوخته شده است.
یک فرد آشنا با تفکر کرملین گفت که این حس کلی وجود دارد که در سال ۲۰۲۴ همه چیز برای پوتین و اطرافیانش بهتر پیش خواهد رفت و انتخاب مجدد ترامپ یکی از انتظارات اصلی مسکو است. با این حال، پس از اینکه شوروشوق کنترل‌نشده روسیه در مورد پیروزی ۲۰۱۶ ترامپ به سرعت جای خود را به ناامیدی داد؛ زیرا روس‌ها انتظار داشتند که او امتیازات بیشتری به آن‌ها بدهد؛ اما این بار محتاط‌تر هستند. منبع آگاه به تفکر کرملین گفت که هر اتفاقی بیفتد، روسیه از این نمایش لذت خواهد برد.
ارسال نظر