جایزه گرمی در دستان ایرانی ها؛ از استاد شجریان تا شروین حاجی‌پور

نام شروین حاجی‌پور،‌ اجرا کننده آهنگ «برای» در میان برگزیدگان جایزه گرمی ۲۰۲۳ به چشم می‌خورد. زمزمه‌های حضور تک‌آهنگ شروین حاجی‌پور از ماه‌ها پیش و پس از انتشار این قطعه شنیده شد؛ به طوری که ۱۱۵ هزار درخواست ثبت شده در کارزار اینستاگرامی و تیک‌تاکی گرمی، ۸۳ درصد از شرکت‌کنندگان خواهان اعطای جایزه ویژه گرمی به شروین حاجی‌پور شدند و در نهایت آکادمی گرمی یک بخش تازه تاسیس به بخش‌های مختلفش اضافه کرد.

گرمی چیست و چرا مهم است؟جایزه گرمی که در اصل جایزه گرامافون نامیده می‌شود ، یک جایزه موسیقی است که توسط آکادمی ملی علوم و هنرهای ضبط برای شناسایی دستاوردهای صنعت موسیقی ارائه می‌شود.  نشان مراسم،  یک گرامافون طلاکاری‌شده است و سالانه آیین اهدای جوایز با اجرای هنرمندان برجسته و اهدای جوایزی که محبوبیت بیشتری دارند، همراه است. از بین سه مراسم بزرگ موسیقی جهان «گرمی» بزرگ‌ترین آن‌ها است. گرمی به همراه جایزه اسکار برای دستاوردهای سینمایی،  جایزه امی برای دستاوردهای تلویزیونی و جایزه تونی برای دستاوردهای تئاتر یکی از چهار جایزه اصلی سالانه سرگرمی آمریکا محسوب می‌شود.

گرمی دارای چهار جایزه است که شامل آلبوم سال، ضبط سال،‌ ترانه سال و بهترین هنرمند جدید می‌شود. همچنین ۶ جایزه ویژه شامل جوایز اسطوره، یک امر دستاورد هنری، جایزه امنا، تالار مشاهیر گرمی، جایزه فنی گرمی و MusiCares Person of the Year بخش‌های دیگر مراسم است.

ترانه تاثیرگذار اجتماعی و تغییر در طراحی اصلی گرمی

اما شصت و چهارمین مراسم گرمی که ساعاتی پیش برگزار شد، به جای شش جایزه، شامل هفت جایزه ویژه  بود و جایزه «بهترین ترانه تاثیرگذار درتغییرات اجتماعی» به آن اضافه شده بود. هر چند که جایزه گرمی بسیار مهم و معتبر است اما نباید سیاسی بودن این بخش را نادیده گرفت و صرفا به ارزش هنری اثر ربط داد. نکته دیگر اینکه برخلاف دیگر بخش‌های گرمی که نامزدها با رای اعضای آکادمی انتخاب می‌شوند، نامزدهای این بخش را کاربران تعیین می‌کنند. در واقع شروین جایزه‌اش را از آرای ۱۱۵ هزار کاربر گرفت نه از آکادمی گرمی!

جیل بایدن، بانوی اول ایالت متحده آمریکا، نام شروین را در مراسم اعلام کرد و حاجی‌پور نیز در واکنش به بردن این جایزه با انتشار عکسی از خود در صفحه اینستاگرامش، نوشت «ما بردیم.»

ایران چه سابقه‌ای در گرمی دارد؟

کارنامه هنری ایران را در ادوار مختلف جوایز گرمی نمی‌توان نادیده گرفت. از اردشیر فرح تا حسین علیزاده، کیهان کلهر و محمدرضا شجریان همگی ردپایی در بخش‌های مهم این جایزه داشته‌اند.

اردشیر فرح: نخستین باری که ایرانی‌ها توانستند در این جایزه موفقیت کسب کنند به سال ۱۹۹۲  (۱۳۷۲) باز می‌گردد. در آن دوره اردشیر فرح در قالب گروه «استرانز و فرح» برای آلبومی به نام «آمریکاز» کاندید می‌شود.

حسین علیزاده: حسین علیزاده تا به حال سه بار برای آلبوم‌های «فریاد» ، «بی تو به سر نمی‌شود» و «به تماشای آب‌های سپید» نامزد جایزه گرمی در بخش آلبوم سال شده است. علیزاده در سال ۱۳۹۳ نیز در نامه‌ای از دریافت «نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه» اعلام انصراف کرد و نوشت که «خود را بی‌نیاز از دریافت هر نشانی» می‌داند.  او در نامه‌ای سرگشاده نوشت: «اگر سفیر سیاسی و فرهنگی کشور فرانسه هدیه ملت با فرهنگ فرانسه را به سینه هنرمندان بزرگ ما نصب می‌کند، آن را ارج می‌نهیم و ما نیز ستایش می‌کنیم ستارگان پرافتخار تاریخ خود را.» علیزاده با این حال اضافه کرده بود که «شاید اگر در دیار ما توجه و درک از هنر والای موسیقی نزد مسئولان می‌بود، یک هدیه و عنوان غیرخودی این همه انعکاس نداشت. وقتی در فضای هنری نور کافی نباشد، چراغی کوچک خورشید می‌شود.» با این حال استاد حسین علیزاده با کارنامه پر بار خود و با وجود سه‌بار کاندیداتوری در جایزه گرمی از دریافت این جایزه ناکام ماند.

کیهان کلهر: استاد کیهان کلهر،‌ آهنگساز و نوازنده چیره‌دست کمانچه تاکنون چهار بار نامزد جایزه گرمی شده است. «بی تو به سر نمی‌شود»، «فریاد»، «باران» و «فراتر از نقشه جغرافیا» عناوینی است که کلهر در آنها به ‌عنوان آهنگساز و نوازنده نقش داشته و همگی نامزد جایزه گرمی شده‌اند؛ اما در پنجاه و نهمین مراسم جایزه گرمی، کیهان کلهر به همراه گروه جاده ابریشم به رهبری یویوما توانستند با آلبوم “sing me home” موفق به کسب جایزه گرمی بهترین موسیقی جهانی شوند.

محمدرضا شجریان: خسرو آواز ایران در زمات حیات خویش دو بار نامزد جایزه گرمی شد. محمدرضا شجریان در سال ۱۳۸۱ دو آلبوم «بی تو به سر نمی‌شود» و «فریاد» را منتشر کرد که با همکاری حسین علیزاده ، کیهان کلهر و همایون شجریان اجرا شده بودند. با این حال شجریان نیز از دریافت جایزه گرمی ناکام ماند!

حمید سعیدی: حمید سعیدی، آهنگساز ایرانی تا کنون دوبار،  برنده جایزه گرمی شده است. او اولین‌بار در سال ۲۰۱۹ با گروه موسیقی «افیون ماه» در بخش موسیقی «نیو ایج» یا موسیقی نوین موفق به دریافت جایزه گرمی شد. این هنرمند ساکن لس‌آنجلس بار دیگر و البته ساعاتی پیش در گرمی ۲۰۲۳ با گروه «خورشید سفید» باز هم برنده جایزه گرمی در بخش موسیقی نیو ایج شد.

منبع: خبرگزاری ایسنا