خسارت دو هفته فیلترینگ و اختلال در اینترنت

حدود دو هفته از فیلترینگ گستردۀ پلتفرم‌های اجتماعی و اختلال بی‌سابقه در اینترنت ایران می‌گذرد؛ تصمیمی که به گفتۀ مقامات مسئول، بنا بر صلاحدید وضعیت امنیتی فعلی اتخاذ شده است.

در حالی که تصمیماتی در سطوح ملی و با دایرۀ تاثیرگذاری وسیع نیازمند تبیین گسترده برای افکار عمومی و تاثیرپذیران آن تصمیم است اما در مورد اختلال و فیلترینگ اخیر چنین اقناعی صورت نگرفته است.

حتی مسئولان مستقیم توسعه و برقراری ارتباطات در ایران مانند وزیر ارتباطات هم، در مورد قطع اینترنت و فیلترینگ به پاسخی از سر رفع تکلیف بسنده کرده‌اند یا به خسارت‌دیدگان ( کسب وکارهای اینترنتی ) مسیر استفاده از پلتفرم‌های بومی را نشان داده‌اند.

خساراتی که بابت قطع اینترنت و فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی به بار آمده بسیار قابل توجه است. بر اساس گزارش پایگاه خبری اکسیوس محدودیت‌های اخیر اینترنت در ایران باعث رشد ۳۰۰۰ درصدی استفاده از فیلترشکن در این کشور شده است.

مسدودکردن اینترنت در روزهای اخیر سطوح مختلف اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده است. بر اساس گزارش‌ها، قطعی و کندی اینترنت باعث شده دریافت نسخۀ الکترونیک در برخی مطب‌های پزشکان و کلینیک‌ها امکان‌پذیر نباشد و همین موضوع باعث شده بازنشستگانی که به کلینیک‌ها و مطب‌های پزشکان مراجعه کرده‌اند، عموماً با این جمله مواجه شدند که «نت قطع است» یا «بسیار ضعیف است» و نمی‌توانیم از نسخه الکترونیک استفاده کنیم؛ بازنشستگانی که نیاز به داروهای خاص دارند یا از بیماری‌های مزمن رنج می‌برند، ناچار شدند پول داروها را آزاد حساب کنند که هزینۀ بسیار سنگینی است.

به گزارش فردای‌کرمان به نقل از فردای‌اقتصاد، آذری جهرمی وزیر ارتباطات دولت قبل که البته در زمان وزارت خود او هم یک‌بار اینترنت برای مدت یک ماه به شدت محدود شد، چند روز قبل برای نشان دادن ناکارآمدی فیلترینگ تصویری متفاوت و قدیمی از خودش را روی اینستاگرام منتشر کرد که بسیار جلب توجه کرد. او بعدا در مورد این تصویر نوشت: از مسئولین اجرایی تا نماینده مجلس، از توانمندان تا تهی‌دستانی در دورترین روستاهای ایران، دیروز با دیدن یک عکس قدیمی که در اینستاگرامم منتشر کرده بودم، با من تماس گرفتند یا پیامک زدند. هدف همین بود؛ به زبان ساده بگویم که فیلتر کردن نتیجه ندارد. مگر تلگرام و واتس‌اپ و اینستاگرام و توییتر و … و حتی فیلترشکن‌ها بسته نشده، آیا کارساز بود؟

با این حال به نظر می‌رسد در هنگام تصمیم برای قطع اینترنت برآورد دقیقی از میزان خسارات ناشی از مسدودسازی روی میز قرار نمی‌گیرد و همین باعث کوچک‌انگاری سطح خسارات این اقدام شده است.

این گزارش در ادامه می‌افزاید: در همین حال، به گفتۀ نت‌لینک هم میزان درخواست روزانه ۴۰ هزار کاربر این سرویس به یک میلیون درخواست رسیده که که 10 برابر میزان عادی است.  هفته‌نامه اکونومیست در تازه‌ترین شماره خود نتایجی را از تشدید فیلترینگ اینترنت در چین منتشر کرده که نشان می‌دهد حتی در کشوری چون چین هم مسدودسازی نتیجه‌ای جز رشد استفاده از فیلترشکن را به همراه نداشته است.

در ادامۀ این گزارش آمده است: سوق دادن انبوه جامعه به سمت استفاده از فیلترشکن‌ها نه تنها عواقب امنیتی و به خطر افتادن اطلاعات کاربران را به همراه دارد بلکه نتایج آن دقیقا بر خلاف اهداف و گفته‌های سیاستگذاران برای برخی اقشار جامعه مثل کودکان است. نت بلاکس خسارت ناشی از قطعی اینترنت در ایران را ۱.۵ میلیون دلار در ساعت اعلام کرده ولی منابع داخلی هم در حال تخمین خسارت‌های وارد آمده هستند.

به گزارش راه پرداخت کاهش ۵۰ تا ۷۰ درصدی تراکنش‌های پرداخت‌یارها، ریزش ۹۰ درصدی تجارت اجتماعی و خسارت ۵۰ میلیون تومانی به هر فروشگاه اینستاگرامی بخشی از خسارات ملموس اعلام شده است.

تاثیر فیلترینگ بر نوجوانان و بازنشستگان

مسدودکردن اینترنت در روزهای اخیر سطوح مختلف اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده است. تقریبا اغلب بازی‌ها و گیم‌های پرطرفدار هم در روزهای اخیر مسدود شده‌اند. موضوعی که باعث ناراحتی گستردۀ نوجوانان و جوانان علاقه‌مند به این فضا شده است. همچنین با فیلترشدن اپلیکیشن‌هایی چون اسکایپ و مسدودشدن دسترسی به فروشگاه‌های گوگل و اپل دسترسی بخش گسترده‌ای از مردم به منابع و سرویس‌های آموزشی دچار وقفه شده است.

در نهایت اینها بخش‌هایی از تاثیرات بسیار کوتاه مدت قطعی اینترنت و فیلترینگ شبکه های اجتماعی است و عواقب میان‌مدت و بلند مدت آن به مراتب بیش‌تر خواهد بود. مهاجرت نیروهای متخصص تکنولوژی یکی از مهم‌ترین عواقب مسدودسازی و فیلترینگ اینترنت است که معمولا خسارات آن در محاسبات در نظر گرفته نمی‌شود.