راهی برای جلوگیری از پیری وجود دارد؟

طبق پژوهش تازه گروهی از دانشمندان سنگاپوری در دانشگاه فناوری نانیانگ، به نظر می‌رسد آن‌ها توانسته‌اند از طریق آزمایش روی کرم‌های لوله‌ای به کلید کاهش سرعت پیری در انسان دست پیدا کنند.

این آزمایش روی گونه خاصی از کرم‌های لوله‌ای صورت گرفته که از شباهت‌های ژنتیکی خاصی با انسان برخوردارند. محققان طی آزمایش مذکور متوجه شدند که تحریک واکنش اضطرابی در کرم‌های پیرتر به واسطه یک رژیم غذایی دارای گلوکز بالا می‌تواند موجب افزایش طول عمر این موجودات شود.

با استناد به گفته محققان، یافته‌های آنها در کنار افزایش طول عمر، می‌تواند راه‌های جدیدی برای توسعه درمان‌های بیماری‌های مرتبط با پیری نظیر سرطان، زوال عقل و سکته ایجاد کند.

به گفته پروفسور «گیولام تیبالت»، زیست‌شناس سلولی از دانشگاه نانیانگ که در تحقیقات مورد بحث نیز شرکت داشته، سالخوردگی در زمینه‌های متعددی از پاتولوژی انسان یک عامل خطر بسیار مهم تلقی می‌شود و قادر است طیف بیماری‌های متابولیک از دیابت گرفته تا سرطان و ناراحتی‌های مرتبط به زوال اعصاب را سبب شود.

وی در ادامه عنوان می‌کند که در نتیجه همین امر، تحقیقات آنها می‌تواند دنیای پزشکی را یک قدم به استراتژی‌های درمانی جدید برای بیماری‌های مذکور نزدیک‌تر کند.

پژوهش دانشمندان روی کرم‌های لوله‌ای

همان گونه که پیش‌تر نیز مورد اشاره قرار گرفت، کرم‌های لوله‌ای شباهت‌های ژنتیکی غافلگیرکننده‌ای با انسان دارند، چراکه ظاهرا این موجودات به همراه انسان‌ها بیش از 700 میلیون سال پیش نیای مشترکی داشته‌اند.

در نتیجه همین امر، کرم‌های لوله‌ای نیز دارای ژن‌های مشابهی هستند که انسان به واسطه آن‌ها برای سلول‌ها تقسیم وظایف می‌کند یا سلول‌های آسیب‌دیده را جهت نابود شدن برنامه‌ریزی می‌کند. دانشمندان در ادامه قصد داشتند تا ببینند دستکاری واکنش اضطرابی ایجاد شده توسط گلوکز بیش از حد در کرم‌ها چه نتایجی به دنبال دارد.

این واکنش اضطرابی، «واکنش پروتئین باز شده» نام دارد و تجمع پروتئین‌های مشکل‌ساز که می‌توانند به مرگ سلول منجر شوند را پاکسازی می‌کند.

محققان جهت آزمایش این مورد، در دو مرحله از چرخه زندگی کرم‌ها از تغذیه‌ای با گلوکز بالا استفاده کردند که مرحله نخست آن پس از بالغ شدن کرم‌ها بود و مرحله دوم تغذیه نیز 5 روز بعد، در سن پسا تولید ‌مثل انجام شد؛ سنی که کرم‌ها در آن فاقد باروری و شرایط تولید مثل هستند.

در سوی دیگر همچنین به صورت موازی گروه دیگری از کرم‌ها مورد آزمایش قرار گرفتند که از یک رژیم غذایی عادی بهره می‌بردند. دانشمندان در ادامه مشاهده کردند کرم‌های لوله‌ای پیرتری که از رژیم دارای گلوکز بالا استفاده می‌کردند، 24 روز عمر داشتند.

این در حالی بود که کرم‌های جوان‌تر دارای همان رژیم غذایی بعد 13 روز مردند و کرم‌هایی هم که از رژیم غذایی عادی استفاده می‌کردند نیز برای مدت زمان 20 روز زنده بودند. طبق یکی از دیگر موارد مشاهده شده در این پژوهش، کرم‌های لوله‌ای پیرتری که از گلوکز بالا تغذیه کرده بودند نه تنها چابک‌تر بودند، بلکه از سلول‌های ذخیره انرژی بیشتری برخوردار بودند؛ امری که نشان می‌دهد فرایند پیری آنها در حال پیشرفت در جهت صحیحی بوده است.

طبق نظر مستقل پروفسور «رانگ لی»، رئیس انستیتوی مکانوبیولوژیک از دانشگاه ملی سنگاپور، بیماری‌های متابولیک سالخوردگان در صورت درمان نشدن عواقب بسیار ناگواری خواهند داشت، با این وجود پژوهش مورد بحث به شدت تاثیرگذار است زیرا باعث شد دانشمندان درگاه سلولی تازه‌ای شناسایی کنند که «واکنش پروتئین باز شده» نام دارد و روی طول عمر حیوانات دارای رژیم غذایی با گلوکز بالا اثر می‌گذارد.

در پایان بد نیست به دو مورد مهم هم اشاره شود، نخست آنکه شواهد بدست آمده کنونی بدان معنا نیستند که جمعیت سالمندان می‌توانند جهت افزایش طول عمر به رژیم‌های غذایی حاوی قند بالا روی بیاورند، در برهه کنونی چنین اقدامی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

همچنین گروه دانشمندان مذکور اعلام کرده‌اند مطالعات بیشتر برای درک سازوکار این فرایند در کرم‌های لوله‌ای ادامه خواهد یافت.