ماجرای عجیب لیزرهای سبز در آسمان شب چه بود؟

چندی پیش شلیک پیاپی نورهای سبز رنگ لیزری در آسمان جزایر هاوایی توجه‌ها را به خود جلب کرد که در ابتدا متعلق به بیگانگان و فرازمینی‌ها دانسته شد، اما ماجرا واقعا چه بود؟

در ۲۸ ژانویه در آسمان جزایر هاوایی چند نور سبز رنگ لیزر دیده شد که در آسمان شب جلب توجه می‌کرد و به شکل بیصدا مسیری به سمت افق را طی می‌کرد که یادآور فیلم مشهور ماتریکس بود.

این صحنه توسط دوربین یک تلسکوپ بر فراز بلندترین قله هاوایی ضبط شد.

خوشبختانه این نور متعلق به یک سفینه فضایی بیگانه نبود که به دنبال نشانه‌های حیات در زمین باشد.

در واقع به نظر می‌رسید این پرتوهای سبز مرموز، از یک ماهواره در حال چرخش آمده باشند.

در ابتدا، کارشناسان رصدخانه ملی نجوم ژاپن(NAOJ) که مالک این دوربین است، در توییتر اعلام کردند که این نور سبز احتمالاً از یک دستگاه راداری در یک ماهواره در مدار به نام ICESat-۲ آمده است.

ماهواره ICESat-۲ متعلق به ناسا است و از آن برای نظارت بر ضخامت یخ‌های روی دریا، صفحات یخی و جنگل‌های زمین استفاده می‌شود.

اما رصدخانه ملی نجوم ژاپن به تازگی فیلم خود از این پرتوهای لیزری را به‌روز کرده و گفته است که بر اساس مسیر این پرتوها، بعید است که متعلق به ماهواره ناسا بوده باشد.

طبق گفته دکتر مارتینو آنتونی جی، دانشمند ناسا که روی ICESat-۲  کار می‌کند، این کارِ ماهواره آنها نیست، بلکه توسط دیگران انجام شده است.

وی می‌گوید: همکاران من شبیه‌سازی مسیر ماهواره‌هایی را انجام دادند که ابزار مشابهی دارند و به احتمال زیاد این پرتوها متعلق به یک ماهواره چینی موسوم به Daqi-۱ است و از یکی از ابزارهای آن به نام ACDL آمده است.

ماهواره Daqi-۱ چین در آوریل سال گذشته پرتاب شد و مانند ماهواره ICESat-۲، یک ماهواره نظارت بر محیط جوی است.

این بدان معناست که برای نظارت بر سطح کربن جهانی و همچنین آلودگی اتمسفر، به دور زمین می‌گردد.

ماهواره Daqi-۱ حاوی پنج ابزار برای کمک به این کار است، از جمله ACDL که مخفف «لیدار شناسایی هواپخش و کربن»(Aerosol and Carbon Detection Lidar) است.

لیدار(Lidar) مخفف تصویربرداری لیزری، تشخیص و محدوده بندی است و کمی شبیه به سونار عمل می‌کند، اما به جای ارسال امواج صوتی برای نقشه برداری از یک منطقه، پرتوهای لیزری را ارسال می‌کند.

اعتقاد بر این است که همین لیزرها بوده‌اند که آسمان هاوایی را در شب ۲۸ ژانویه روشن کرده‌اند.

ابزار ACDL می‌تواند لیزرهای با طول موج دوگانه را در طول موج‌های خاص به منظور شناسایی مولکول‌های مختلف در جو زمین ارسال کند.

مدت زمانی که طول می‌کشد تا این پرتوهای لیزری بازتاب کنند، اطلاعاتی در مورد ترکیب جو و زمین ارائه می‌دهد.

به عنوان مثال، ACDL می‌تواند با انتشار دو لیزر متناوب در اطراف محدوده طول موج ۱۵۷۲ نانومتری، میزان CO۲ در جو زمین را تعیین کند.

بیانیه مطبوعاتی مارس ۲۰۲۱ از شرکت علوم و فناوری هوافضای چین که ماهواره Daqi را توسعه داده است، می‌گوید: ماهواره Daqi-۱ می‌تواند بر آلودگی ذرات ریز مانند PM۲.۵، گازهای آلاینده از جمله نیتروژن دی اکسید، گوگرد دی اکسید و ازن و همچنین غلظت کربن دی اکسید را نظارت کند.

چینی‌ها می‌گویند هنوز روزهای اولیه ماموریت Daqi-۱ است و ما هنوز منتظر نتایج بررسی‌های آن هستیم. اما اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، این ماهواره تنها شروع برنامه‌های چین برای نظارت بر آلودگی هوا است.

در این بیانیه مطبوعاتی توضیح داده شده است: چین در آینده مجموعه‌ای از ماهواره‌های Daqi را تولید خواهد کرد که برای نظارت بر آلودگی جو، پشتیبانی از داده‌های سنجش از راه دور برای مسئولان محیط‌زیست و همچنین حمایت از تحقیقات علمی در مورد تغییرات آب و هوای جهانی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. ماهواره Daqi-۱ با ماهواره‌های دیگر از جمله Daqi-۲ به منظور تحقق نظارت بر گازهای گلخانه‌ای و کمک به چین در دستیابی به کاهش انتشار کربن، شبکه خواهد شد.

هنوز مشخص نیست که آیا این لیزرهای تشخیص جوی سبز رنگ با رسیدن چین به هدف خود رایج‌تر می‌شوند و مردم باید به دیدن این پرتوهای سبز رنگ در آسمان عادت کنند یا خیر.