چرا نمی‌شود از علی دایی عبور کرد؟

تیم ملی فوتبال ایران روز چهارشنبه در مرحله یک‌هشتم نهایی رقابت‌های جام ملت‌های آسیا باید در قطر به مصاف سوریه برود تا به طور رسمی، کارش در مرحله حذفی را شروع کرده باشد. ایران در مرحله گروهی تقریبا بی‌نقص کار کرد و توانست هر سه بازی را با ثبت برد و کسب ۹ امتیاز به پایان برساند.

شاگردان امیر قلعه‌نویی در مرحله گروهی از سه بازی، هفت گل زدند که این تعداد گل، بین چند بازیکن تقسیم شد؛ مهدی طارمی و مهدی قایدی هرکدام دو بار گل‌زنی کردند و سردار آزمون هم یک بار گل‌زنی کرد. کریم انصاری‌فرد هم دیگر مهاجم تیم ملی فوتبال ایران بود که توانست در این مرحله یک بار گل‌زنی کند. سرانجام شجاع خلیل‌زاده هم از بین مدافعان به عنوان گل‌زن خودش را معرفی کرد تا پرونده گل‌های زده ایران در جام هجدهم، تا به الان، به همین عدد هفت ختم شود.

با توجه به ریتم کندی که بازیکنان تیم ملی ایران در خط حمله در امر گل‌زنی در مرحله گروهی نشان داده‌اند، بعید است این دوره اتفاق خاصی بیفتد و یکی از بین آن‌ها بتواند رکورد معزعلی را که در یک دوره از جام ملت‌ها به تنهایی ۹ گل برای قطر زد بشکند. البته که به‌کاربردن کلمه بعید در فوتبال چندان مرسوم نیست، ولی با توجه به سخت‌ترشدن بازی‌های تیم ملی در مراحل حذفی، تصور اینکه از جمع بازیکنان کنونی تیم ملی تا انتهای جام کسی بتواند هفت یا هشت بار دیگر گل‌زنی کند، امری دشوار است.

در این زمینه، در بین ایرانی‌ها، رکورد دست اسطوره‌ای به اسم علی دایی است. او در جام ملت‌های ۱۹۹۶ به‌تنهایی هشت بار برای ایران گل‌زنی کرد و تا جام ملت‌های قبلی که سروکله معز علی پیدا نشده بود، رکورددار بیشترین گل زده در یک دوره از جام ملت‌ها بود. پس با این احتساب و با کارنامه فعلی بازیکنان تیم ملی در امر گل‌زنی، شاید شکستن این رکورد علی دایی در جمع ایرانی‌ها در این دوره هم تا حدودی دشوار باشد.

علی دایی که اصولا آقای رکورد فوتبال ایران است تا به الان آمار‌های خاصی به جا گذاشته که تعدادی از آن‌ها در قالب رکورد شکسته شده و تعدادی دیگر هنوز دست‌نخورده باقی مانده است. مهم‌ترین رکورد شکسته‌شده مهاجم و سرمربی سابق تیم ملی ایران، شمار گل‌های زده‌اش در عرصه ملی بود. او با ۱۰۹ گل تا سالیان طولانی رکورددار این عرصه بود تا اینکه رکوردش توسط کریستیانو رونالدو شکسته شد و حالا دیگر اعجوبه فوتبال دنیا یعنی لیونل مسی هم در حال نزدیک‌شدن به رکورد گل‌های ملی علی دایی است. در آسیا و به طور ویژه در جام ملت‌ها هم علی دایی رکورد‌های منحصربه‌فردی دارد؛ یکی از آن‌ها همین تعداد گل‌های زده در یک دوره بود که مهاجم تیم ملی قطر آن را شکسته، ولی علی دایی هنوز در این رقابت‌ها یک رکورد دست‌نخورده دیگر دارد که در آستانه شکسته‌شدن است.

این یکی مربوط به مجموع گل‌هایی است که شماره ۱۰ سابق تیم ملی فوتبال ایران در جام ملت‌ها زده است. علی دایی در زمان حضورش در تیم ملی، موفق شد به تنهایی ۱۴ گل در جام ملت‌ها بزند. این رکوردش در آسیا هنوز دست‌نخورده باقی مانده است. در واقع نه‌تن‌ها بازیکن دیگری از ایران بلکه هنوز هیچ بازیکن دیگری در آسیا نتوانسته در جام ملت‌های آسیا، مجموعا ۱۴ بار گل‌زنی کند. نزدیک‌ترین تعقیب کننده علی دایی در این عرصه هم همین معز علی قطری است.

او در دیدار افتتاحیه همین دوره از بازی‌ها توانست گل‌زنی کند تا خودش را به علی دایی نزدیک‌تر کند و فعلا در فاصله چهارگله با او بایستد. یکی دو بازیکن دیگر از کره جنوبی و ژاپن هم آماری نزدیک به معز علی دارند که شاید در آینده، آن‌ها هم فرصت رسیدن به این رکورد خاص علی دایی را داشته باشند. هرچند در این زمینه هنوز بخت با معزعلی همراه است که با توجه به سن و سالی که دارد و فرصت حضور در یک جام ملت‌های دیگر، شاید بتواند به رکورد علی دایی برسد و از او عبور کند.

با وجود چنین موضوعی، ولی این پرسش ذهن مخاطبان ایرانی را درگیر می‌کند که چرا رکورد سابق علی دایی در بین ایرانی‌ها شکسته نمی‌شود؟ تیم ملی در سالیان گذشته مهدی طارمی و سردار آزمون را در پیشانی خط حمله داشته و هر دو حالا سابقه زیادی در بازی‌کردن برای تیم ملی و حضور در جام ملت‌های آسیا دارند.

پس چه شده که آن‌ها از رسیدن به رکورد علی دایی عاجز مانده‌اند؟ برای بررسی این موضوع نیاز به بررسی کارشناسی است، ولی دم‌دستی‌ترین دلایل می‌تواند عملکرد نه چندان مثبت تیم ملی در ادوار مختلف جام ملت‌ها در دوره‌های پیشین باشد. از سوی دیگر، تفکرات تدافعی بیش از اندازه تعدادی از مربیان تیم ملی، خاصه کارلوس کی‌روش، که علاقه زیادی به بازی هجومی و بی‌پروا نداشت، باعث شد تا مهدی طارمی و سردار آزمون با فاصله از خط دروازه رقیب در زمین بازی کنند.

به این ترتیب، این دو مهاجم اسمی، با وجود سابقه و حضور زیاد در تیم ملی و جام ملت‌ها، فرصت نزدیک‌شدن به رکورد علی دایی را بیش از هر زمان دیگری از دست داده‌اند. فعلا که علی دایی با ۱۴ گل بهترین گل‌زن ایرانی در جام ملت‌های آسیاست. پیش‌تر هم بزرگانی همچون حسین کلانی و بهتاش فریبا با هفت گل زده حضور داشتند که آن‌ها هم در این رده‌بندی در جایگاه بعدی قرار می‌گیرند. در بین نسل کنونی، ولی سردار آزمون، نزدیک‌ترین تعقیب‌کننده علی دایی است.

آزمون که در جام ملت‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۹ شش بار موفق به گل‌زنی شده بود در دیدار برابر فلسطین، در نخستین بازی تیم ملی در این جام، گل‌زنی کرد و خودش را به رکورد حسین کلانی و بهتاش فریبا رساند. این بازیکن بدشانس بود که در دیدار دوم تیم ملی مصدوم شد و از ترکیب بیرون ماند وگرنه شاید فرصت ردشدن از اسطوره‌های فوتبال ایران را در تقابل با هنگ‌کنگ به دست می‌آورد. به هر روی، تا به همین‌جا، یعنی تا قبل از رسیدن به بازی با سوریه، سردار آزمون هم در جام ملت‌ها هفت گله شده و نزدیک‌ترین تعقیب‌کننده علی دایی محسوب می‌شود.

تصور اینکه سردار در این جام بتواند یکباره هفت گل دیگر بزند و رکورد علی دایی را بشکند کمی محال است، ولی همان‌طورکه قطری‌ها در دوره پیش به فینال رسیدند و با درخشش معز علی قهرمان شدند، شاید اگر چنین فرصتی هم در اختیار سردار آزمون و هم‌تیمی‌هایش قرار بگیرد، او بتواند از پس چنین کار دشواری بربیاید. البته که با درنظرگرفتن سن و سال سردار آزمون این احتمال می‌رود که او در یک دوره دیگر از جام ملت‌ها هم بتواند مهاجم فیکس تیم ملی شود و اگر در این دوره رکورد علی دایی را نشکند، در دوره آتی همچنان در به رویش باز خواهد ماند. هرچند این اتفاقات و بیان احتمالاتش، این ابهام بزرگ را برطرف نمی‌کند که چرا بازیکنان کنونی نمی‌توانند از رکورد‌های علی دایی عبور کنند؟