کتاب کار

ممکن است هر کسی در کار خود با چیزی روبه‌رو شود که اولاف با آن روبه‌رو شد. بنابراین ما باید به دنبال درکی عمیق‌تر از کاری که انجام می‌دهیم باشیم. باید به دنبال معنای کار باشیم. این کتاب شاید به ما در این مسیر کمک کند. پیشنهاد ما این است که اگر از کار خود ناراضی هستید و یا اگر فکر می‌کنید گرفتار بی‌هویتی در رابطه با کار شده‌اید، این کتاب را مطالعه کنید. قطعا نباید از این کتاب انتظار معجزه داشته باشید، اما می‌توانید انتظار داشته باشید که این کتاب جرقه‌های کوچکی در دل شما روشن کند.

جملاتی از متن کتاب کار

کار می‌تواند با دستمزد یا بی‌دستمزد، سرگرم‌کننده یا کسالت‌آور، آزادی‌بخش یا شبیه به بردگی باشد. کار برای بعضی‌ها نفرین است و برای بعضی دیگر موهبت و برای خیلی از ما، ملغمه‌ای است از هردو. برتراند راسل در فتح نیکبختی یادآور می‌شود که: «در کار، هر درجه‌ای دیده می‌شود، از طرفا رهایی از کسالت تا عمیق‌ترین شادی‌ها، که این بسته به ماهیت کار و توانایی‌های کارگر است.» (کتاب کار – صفحه ۲۷)

ظاهرا کار برای شکل‌گیری برداشت ما از هویتمان ضروری است. وقتی آگهی ترحیم کسی را می‌خوانیم، کار او معمولا در توصیف زندگی‌اش نقش پررنگی دارد. وقتی آدم‌ها را برای اولین بار ملاقات می‌کنیم معمولا می‌پرسیم که کارشان چیست، به این معنی که برای تامین زندگی چه می‌کنند، انگار که این آگاهی می‌تواند فورا به ما بفهماند که آنها چه جور آدمی هستند. (کتاب کار – صفحه ۲۹)

ایمانوئل کانت مدعی است که انسان‌ها تنها حیواناتی هستند که نیازی وجودی به کار دارند. (کتاب کار – صفحه ۵۹)

یک جنبه از معنایابی در کار، لذت‌بردن از خودِ آن فعالیت در حین انجام‌دادنش است. این نوع معنا معمولا خیلی زود از بین می‌رود. به‌جز این پرسشی بزرگ‌تر و وجودی‌تری هم مطرح است و آن دلیل کاری است که انجام می‌دهیم. اینکه آیا واقعا زندگی‌مان غنی و معنادار است؟ دامنه این سوال قطعا گسترده‌تر از صرفا کار ماست؛ این سوال در مورد کل زندگی ماست. از آنجا که کار بخش بسیار مهمی از زندگی ماست، این پرسش هم پیش می‌آید که کار ما چقدر با تلاش کلی‌مان برای برخورداری از یک زندگی پرمعنا سازگار است. (کتاب کار – صفحه ۸۱)

آرزوهای فرد درباره زندگی کاری‌اش لزوما با نیازهای جامعه سازگار نیستند. اگر از بچه‌ها بپرسید که وقتی بزرگ شدند می‌خواهند چه کاره شوند، بعید است که جوابشان کار کردن در فاضلاب یا چیدن اجناس در قفسه‌های سوپرمارکت باشد. با اینکه آدم‌ها وقتی بزرگ می‌شوند ناگزیر به طیف وسیع‌تری از شغل‌های مطلوب و نامطلوب تن در می‌دهند، باز هم اولویت‌های دوران کودکی‌شان تا حدی با آنها باقی می‌ماند. بعضی از آنها در نهایت سر از کاری درمی‌آورند که اصلا تمایلی به انجام‌دادنش ندارد. چه کسی نامطلوب‌ترین کارها را انجام می‌دهد؟ بالاخره یکی باید این کار را بکند. نمی‌گوییم کار کردن در فاضلاب یا چیدن اجناس در قفسه‌های سوپرمارکت شغل‌های «پستی» هستند. فقط می‌خواهم بگویم که این شغل‌ها نوعا نصیب آنهایی می‌شود که دامنه انتخابشان نسبت به بقیه محدودتر است و تا حدی «گرفتار» شغل‌هایی شده‌اند که مزایای درونی و بیرونی کمتری دارند. (کتاب کار – صفحه ۹۳)

دوست دارید چقدر دستمزد بگیرید؟ پاسخ بدیهی ظاهرا این است: هرچه بیشتر بهتر. تقریبا همه دستمزد بالاتر را به دستمزد کمتر ترجیح می‌دهند چون ما تصور می‌کنیم به نحوی از دستمزد بالاتر به رضایت بیشتری دست می‌یابیم. اما تحقیقات درباره نیکبختی – یا اسمی که اینگونه تحقیقات روی آن گذاشته‌اند، یعنی سعادت درونی – نشان می‌دهد که این ارتباط میان دستمزدِ بالاتر و رضایتِ بیشتر چندان هم بدیهی نیست. (کتاب کار – صفحه ۱۴۹)

اگر هدف ما رسیدن به سعادت در زندگی باشد – و ادعای ارسطو درست باشد که سعادت تنها چیزی است که ما فی‌نفسه هدف می‌دانیم – آنگاه کار احتمالا نقش مهمی در جستجوی ما به دنبال سعادت ایفا می‌کند. پس باید آگاه باشیم که جنبه‌هایی از کار – مثل دستمزد بالاتر و ترفیع – عموما تاثیر بسیار اندکی بر رضایت کلی ما دارند. به نظر می‌رسد که مزایای درونی کار خیلی مهم‌تر از مزایای بیرونی آن است. (کتاب کار – صفحه ۲۰۲)

مشخصات کتاب

• عنوان: کار
• نویسنده: لارس اسوندسن
• ترجمه: فرزانه سالمی
• انتشارات: گمان
• تعداد صفحات: ۲۲۸
• قیمت چاپ چهارم – زمستان ۱۳۹۵: ۱۴۵۰۰ تومان
• مجموعه تجربه و هنر زندگی