معماری زیبای کلیسای مریم مقدس+ساعت و شرایط بازدید

بزرگ‌ ترین و قدیمی ترین کلیسای تبریز کلیسای مریم مقدس است ؛ قدمت این کلیسا حداقل پانصدسال میباشد؛ از این رو جای تعجبی نیست که مسیحیان تبریز این مکان را برای برگزاری مراسمشان برمیگزینند. محدوده‌ی خیابان شریعتی (شهناز) محله‌ی مسیحی‌نشین تبریز است و کلیسای مریم مقدس نیز در انتهای این خیابان، نبش میدان نماز، قرار دارد. ارمنیان تبریز مراسم ملی مذهبی کلیسای حواری ارمنی را در آن برگزار می‌کنند. منظور از کلیسای حواری ارمنی، یا به اختصار کلیسای ارمنی، آن است که فقط ارمنیان مسیحی در آن حضور می‌یابند.

از روی قدیمی‌ترین سنگ قبر موجود در کلیسا می‌توان مطمئن شد که قدمت کلیسا حداقل به حدود سال‌های ۸۷۹ تا ۹۷۹ خورشیدی (۱۵۰۰ تا ۱۶۰۰ میلادی)، یعنی دوره صفوی، می‌رسد. اما از طرف دیگر معماری سردر کلیسا شبیه معماری دوره‌ ایلخانی است که موجب می‌شود قدمت آن را دو سه قرنی عقب‌تر و به قرن هفتم هجری (۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ میلادی) ببرد. جدا از معماری دوره‌ ایلخانی، آنچه باعث می‌شود ساخت آن در دوره‌ ایلخانی را تأیید کند اشاره‌ مارکو پولو (۱۲۵۴-۱۳۲۴) به این کلیسا است. او در مسیر سفرش به چین به این کلیسا اشاره کرده است.

مسیحیان و در کل دین مسیحی در دوره‌ای که ایلخانان هنوز مسلمان نشده بودند؛ یعنی عصر هلاکوخان (۶۵۱-۶۶۳ هجری / ۱۲۵۶ – ۱۲۶۵ میلادی) تا غازان خان (۶۹۴ – ۷۰۳ هجری / ۱۲۹۵ – ۱۳۰۴ میلادی) از شرایط ویژه‌ای برخوردار گشت و در دربار نفوذ یافت؛ ازاین‌رو شاید بتوان تاریخ ساخت کلیسا را به این دوره محدود کرد. با توجه به سنگ قبری که به آن اشاره شد، این کلیسا در عصر صفوی نیز کاربری داشته است.

پس از زمین‌لرزه‌ تبریز در سال ۱۱۵۸ خورشیدی (۱۷۸۰ میلادی)، کلیسا دچار آسیب فراوان شد و بازسازی آن ضرورت یافت. بازسازی کلیسا از سال ۱۱۶۱ خورشیدی (۱۷۸۲ میلادی) آغاز شد و سه سال طول کشید تا بتوانند آن را به سبک صفوی بازسازی کنند.

با وجود آنکه گزارشی از مخالفت دولت وقت با ساخت کلیسا وجود ندارد اما در باور عموم ارامنه داستانی رواج دارد مبنی بر اینکه دولت مخالف ساختن کلیسا در شهر اسلامی تبریز بوده؛ ازاین‌رو کلیسا را شب‌ها می‌ساختند! این‌ها روایاتی است که در سفرنامه‌های تاورنیه و شاردن ذکر شده است. هر دوی این جهانگردان در عصر صفوی می‌زیستند بنابراین روایات در دوره‌ بازسازی شکل نگرفته و ریشه‌ای قدیمی‌تر دارد.

شرایط بازدید از کلیسای مریم مقدس تبریز

جدا از زیبایی‌های معماری خارق العاده‌ای که کلیسای مریم مقدس تبریز دارد، با حضور در این کلیسا می‌توان به بازدید از انواع کتاب‌ها و اسناد تاریخی بسیار مهم، انواع تابلوهای نقاشی شده، پارچه‌هایی از جنس‌های نساجی شده مختلف و انواع متفاوتی از آثار هنری مثل منبت کاری و خاتم کاری پرداخت گنبد، درب‌ها، طاقچه‌ها، محراب و حتی پلکان کلیسای مریم مقدس تبریز نیز هر یک زیبایی‌های خاص خود را دارند. ضمنا، کتیبه‌ها و سنگ قبرهایی که در داخل و محوطه کلیسا قرار دارند، از اهمیت تاریخی بسیار زیادی برخوردار بوده و می‌توانند علاقه مندان به تاریخ را ساعت‌ها سرگرم خود کنند.

برای بازدید از کلیسای مریم مقدس تبریز لازم به پرداخت هزینه چندانی نیست. حتی گهگاه بازدید از این کلیسا برای ایرانیان رایگان می‌شود. بنابراین اگر سفری به تبریز داشتید، می‌توانید در برنامه سفر خود بازدید ۳۰ تا ۹۰ دقیقه‌ای از کلیسای مریم مقدس را نیز بگنجانید. با توجه به سرمای شدید و بارندگی فراوانی که معمولا از اواخر ماه مهر تا اوایل اردیبهشت در شهر تبریز به وجود می‌آید.

فصل مناسب برای بازدید از کلیسای مریم مقدس را می‌توان اواخر بهار و همچنین فصل تابستان دانست. همانطور که می‌دانید، در این ایام خورشید بسیار دیرتر غروب می‌کند و فرصت آشنایی دقیق و کافی با ابعاد مختلف کلیسا کاملا فراهم است.

از آنجایی که فعلا خطوط مترو شهر تبریز به صورت کامل راه‌اندازی نشده‌اند، دسترسی به کلیسای مریم مقدس تنها با وسایل حمل و نقل عمومی و خودرو شخصی امکان‌پذیر می‌شود. البته بهتر است حدالامکان از خودروی شخصی برای رفتن به این مکان استفاده نکنید، زیرا یافتن جای پارک در آنجا بسیار سخت بوده و معمولا ظرفیت پارکینگ‌ها پر است. ناگفته نماند که تاکسی‌ها با هزینه اندکی می‌توانند شما را به کلیسای مریم مقدس تبریز برسانند. کافیست از تاکسی‌های خطی یکی از خیابان‌های شریعتی، طالقانی یا لاله زار استفاده نمایید و سپس با چند قدم پیاده روی به این کلیسا برسید.

کلیسای مریم مقدس نه تنها قدیمی‌ترین بلکه بزرگترین کلیسای شهر تبریز است.

با توجه به قدمت بسیار زیاد این کلیسا می‌توان آن را بخش بسیار مهمی از تاریخ شهر تبریز دانست.

مراسم کلیسای حواری ارمنی که یکی از بزرگترین مراسمات ملی مذهبی است، در این کلیسا برگزار می‌شود.

با توجه به موقعیت مکانی کلیسای مریم مقدس تبریز، دسترسی به آن از نقاط مختلف شهر بسیار آسان است.