تورم زمستان سخت بر دوش کم‌درآمدها / تورم در کدام دهک‌ها رکورد زد

 بررسی تورم به تفکیک دهک‌ها نشان می‌دهد که کم‌درآمدترین خانوارها چه در کالاهای خوراکی و چه در مورد کالاهای غیر خوراکی تورم ماهانه بیشتری را نسبت به سایر خانوارها تجربه کرده‌اند. قیمت خوراکی‌ها برای خانوارهای دهک اول نسبت به ماه قبل ۵.۲ درصد و قیمت غیرخوراکی‌ها ۲.۵ درصد افزایش یافته است.

ه گزارش عرشه آنلاین؛  جدیدترین گزارش شاخص قیمت مصرف‌کننده مربوط به آذر ۱۴۰۲ منتشر شده و در قسمتی از آن به تورم به تفکیک دهک‌های مختلف هزینه‌ای پرداخته شده است. تورم تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده در یک بازه زمانی است. این شاخص مهم اقتصادی به تفکیک دو گروه کالای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات و گروه کالای غیر خوراکی و خدمات بررسی می‌شود. به گزارش مرکز آمار مقدار تورم کل ماهانه در ماه آذر یعنی تغییرات شاخص قیمت در این ماه نسبت به ماه قبل برابر با با ۲.۹ درصد بوده است. در این مدت گروه خوراکی‌ها ۴.۱ درصد و گروه غیرخوراکی‌ها ۲.۳ درصد افزایش قیمت داشته‌اند.

 بررسی‌ها نشان می‌دهد خانوارهای کم‌درآمدتر در یک ماه اخیر تورم بیشتری را تجربه کرده‌اند. این موضوع چه در مورد کالاهای خوراکی و چه در مورد کالاهای غیر خوراکی دیده می‌شود. همچنین در این مدت تورم خوراکی‌ها افزایش بیشتری نسبت به غیر خوراکی‌ها داشته است.

سنگینی بیشتر تورم ماهانه بر شانه کم‌درآمدها

 تورم شاخصی است که تغییرات قیمت را در یک بازه زمانی نشان می‌دهد. این شاخص مهم اقتصادی از تغییرات شاخص قیمت مصرف‌کننده به دست می‌آید. مرکز آمار در هر ماه میانگینی از قیمت‌های کالاهای مختلف را با توجه به وزن آن‌ها در سبد خانوارها محاسبه و به عنوان شاخص قیمت مصرف‌کننده اعلام می‌کند.

 این مرکز علاوه بر اعلام شاخص قیمت برای کل جامعه این شاخص را برای دهک‌های هزینه‌ای نیز محاسبه می‌کند. در این تقسیم‌بندی خانوارهای کشور در بررسی‌های آماری از نظر میزان هزینه به ده گروه تقسیم می‌شوند که خانوارهای دهک‌های پایین‌تر کم‌برخوردارتر و خانوارهای دهک‌های بالاتر ثروتمندتر هستند.

 مطابق گزارش مرکز آمار در آذر امسال دهک‌های پایین‌تر یعنی خانوارهای کم درآمدتر تورم بیشتری را تجربه کرده‌اند و هرچه وضعیت درآمدی خانوارها بهتر بوده تورم کمتری شامل حال آن‌ها شده است. بنابراین بیشترین تورم کل ماهانه برای دهک اولی‌ها برابر با 3.8 درصد و کمترین تورم کل ماهانه برای دهک دهمی‌ها برابر با 2.5 درصد بوده است.

 علت اینکه دهک‌های مختلف تورم متفاوتی را تجربه می‌کنند این است که سبد مصرفی آن‌ها یکسان نیست. یعنی وزن کالاهای مختلف در خانوارهای کم‌درآمدتر و پردرآمدتر تفاوت می‌کند. برای مثال وزن خوراکی‌ها در سبد دهک اول 42.2 درصد و در سبد دهک دهم 21.6 درصد است. در نتیجه تغییر قیمت خوراکی‌ها خانوارهای دهک اول را خیلی بیشتر از خانوارهای دهک دهم تحت تاثیر قرار می‌دهد. این دقیقا همان اتفاقی است که در این ماه رخ داده است؛ تورم خوراکی‌ها بیشتر از غیر خوراکی‌ها شده و بنابراین به طور کلی دهک‌های پایین‌تر افزایش قیمت‌ها را بیشتر حس کرده‌اند.

تورم ماهانه بیشتر خوراکی‌ها در خانوارهای کم‌درآمدتر

پررنگ‌ترین نکته‌ای که در بررسی تورم ماهانه دهک‌ها در آذر 1402 به تفکیک کالاهای خوراکی و غیر خوراکی به چشم می‌خورد این است که در این ماه برای همه خانوارها در همه دهک‌ها تورم خوراکی‌ها بیش از غیر خوراکی‌ها بوده است. این یعنی در این ماه نسبت به ماه قبل به طور کلی برای تمام جامعه قیمت کالاهای گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات بیش از قیمت کالاهای گروه غیرخوراکی‌ و خدمات افزایش یافته است.

 در این میان بررسی‌ها حاکی از این است که کم‌درآمدترها بیشتر از پردرآمدها از تورم ماهانه گروه خوراکی‌ها را تجربه کرده‌اند. به طوری که تورم این گروه برای خانوارهای دهک اول برابر با 5.2 درصد بوده است. در حالی که ثروتمندترین خانوارها یعنی خانوارهای دهک دهم 3.5 درصد تورم را برای کالاهای گروه خوراکی تجربه کرده‌اند. تورم این گروه کالا برای دهک‌های دیگر نیز با افزایش رفاه آن‌ها به صورت پلکانی کاهش یافته است.

 همچنین بررسی سهم از تورم کالاهای گروه خوراکی نشان می‌دهد در این ماه در همه دهک‌ها سبزیجات و انواع گوشت سهم بیشتری در رشد تورم خوراکی‌ها داشته‌اند.

 اما با وجود افزایش قیمت قابل توجه در گروه خوراکی‌ها گروه غیر خوراکی‌ها نیز در مدت این یک ماه نیز افزایش قیمت قابل توجهی داشته‌اند. تورمی که باز هم برای کم‌درآمدترین‌ها بیشتر از پردرآمدترین‌ها بوده است.

ثبت تورم  ماهانه ۲.۳ درصدی کالاهای غیرخوراکی‌ در اغلب دهک‌ها

 گروه غیر خوراکی شامل انواع کالاهای مختلف است که از مسکن تا پوشاک و آموزش و بهداشت را در بر می‌گیرد. در این میان کالای تعیین کننده در این گروه مسکن است که وزن خیلی بیشتری نسبت به کالاهای دیگر در سبد خانوارها دارد. 

 مطابق گزارش مرکز آمار بیشترین تورم کالاهای غیر خوراکی‌ در دهک اول و برابر با 2.5 درصد بوده است. این در حالی است که تورم این کالاها برای دهک‌های دوم تا نهم برابر با 2.3 درصد بوده و خانوارهای همه این دهک‌ها افزایش قیمت یکسانی را در این کالاها تجربه کرده‌اند. برای پردرآمدترین خانوارها نیز تورم غیر خوراکی‌ها برابر با 2.1 درصد بوده که کمترین سطح تورم غیر خوراکی در میان دهک‌ها بوده است.

 بیشتر بودن تورم این گروه کالاها در سبد کم‌درآمدها را می‌توان در تورم مسکن جستجو کرد؛ زیرا بررسی سهم تورم مسکن در تورم کل نشان می‌دهد 1.08 درصد از تورم دهک اول مربوط به افزایش هزینه‌های مسکن است.