ماجرای ساخت خانه های 25 متری چیست؟ ویژگی های این خانه های عجیب

ساخت خانه های ۲۵ متری همان خبری است که طی هفته‌های گذشته بازار مسکن را به لرزه درآورده و چشم‌انداز مبهمی را برای متقاضیان واقعی مسکن ترسیم کرده است.

حدود چهار سال قبل که موضوع ساخت آپارتمان‌های ۲۵ متری توسط شهرداری تهران مطرح شد واکنش‌های منفی را به دنبال داشت تا این‌که با نوسانات قیمت زمین و مسکن برخی مسئولان مسئولان دولتی از لزوم ساخت واحدهای کوچک متراژ سخن گفتند. در عین حال نگرانی‌هایی در بین بعضی افراد نسبت به کاهش کیفیت زندگی در آپارتمان‌های کوچک وجود داشت.

آن‌طور که مسئول اجرای طرح مسکن اقتصادی می‌گوید این واحدها دارای نشیمن، آشپزخانه، اتاق خواب، سرویس حمام و دستشویی، پارکینگ و انباری به صورت دلخواه، مبلمان متناسب با سایز واحد و اثاثیه کامل منزل است. سالن‌های پذیرایی اشتراکی که ساکنان به صورت زمانی می‌توانند از آن استفاده کنند، سالن ورزشی، سالن اجتماعات و رستوران از جمله امکانات رفاهی این پروژه محسوب می‌شود.

خشایار باقرپور، رئیس اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران که به‌عنوان طراح پروژه خانه های ۲۵ متری شناخته می‌شود، انتقادها را منصفانه نمی‌داند. وی انبوه‌سازان را در ایجاد این فضای مه‌آلود درباره طرح خود مقصر دانسته و آنها را به مناظره دعوت کرده است. اما پشت پرده ساخت این خانه‌ها چیست و جواز ساخت مسکن با این متراژ حداقلی، چگونه صادر شده است؟

 حدود یک ماه پیش بود که طرح ساخت خانه‌های ۲۵ متری از سوی یک مدیر در مجموعه وزارت راه و شهرسازی باعث روانه شدن سیل انتقادات به سمت دولت شد. کارشناسان معتقد بودند خانه‌هایی با این متراژ فاقد استاندارد فضای خصوصی برای افراد است و نمی‌تواند رفاه کافی و لازم را برای مردم فراهم کند. برخی دیگر از این انتقادها نیز قائل به این بود که دولت به جای کاهش متراژ خانه افراد، باید به دنبال سیاست‌های درستی باشد تا بتواند از آن طریق به بازار آشفته مسکن سر و سامانی بدهد و از تورم افسارگسیخته مسکن و هزینه‌های ساخت بکاهد.(تجارت نیوز ) 

در همین حال ایده ساخت میکروآپارتمان‌های ۲۵ متری از سوی وزارت راه و شهرسازی، راه به جایی نبرد و نظرات مخالف این طرح تا آنجا ادامه پیدا کرد که سرانجام وزارت راه و شهرسازی از اساس انتصاب این طرح به خود را تکذیب کرد! قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور مسکن گفت: دولت نه تنها با ساخت مسکن کوچک مقیاس موافق نیست، بلکه مخالف ساخت چنین واحدهای مسکونی است، زیرا عدم تناسب متراژ با نیاز خانواده آسیب‌های گسترده‌ای اجتماعی برجا خواهد گذاشت.

مسکن ۲۵ متری به هیچ عنوان در دستور کار وزارت راه و شهرسازی نیست

هادی عباسی  با اشاره به مطرح شدن پیشنهاد ساخت مسکن 25 متری در رسانه‌ها گفت: موضع وزارت راه و شهرسازی در حوزه مسکن منطبق بر قانون اساسی است، نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد؛ بر اساس اصل 31 قانون اساسی، داشتن مسکن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ایرانی است.

قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور مسکن با اشاره به اینکه مسکن‌های کوچک مقیاس در تضاد با فرهنگ ایرانی اسلامی و جامعه خانواده محور است، گفت: ساخت واحدهای مسکونی کوچک مقیاس 25 متری به هیچ عنوان در دستور کار وزارت راه و شهرسازی نیست و واحدهای مسکونی در نظر گرفته شده در نهضت ملی مسکن، تماما از استانداردهای شهرسازی در حوزه سرانه مورد نیاز خانواده پیروی می‌کند.

وی افزود: دولت نه تنها با ساخت مسکن کوچک مقیاس موافق نیست، بلکه مخالف ساخت چنین واحدهای مسکونی است، زیرا عدم تناسب متراژ با نیاز خانواده آسیب‌های گسترده‌ای اجتماعی برجا خواهد گذاشت.عباسی تاکید کرد: مسکن‌های کوچک سیاست شکست خورده در جهان و ایران است و در سال‌های که این طرح‌ها در کشور مطرح می‌شد، به هیچ عنوان به حل مسئله مسکن کمکی نکرد.

در این وضعیت  خشایار باقرپور، رئیس اتحادیه تعاونی‌‌های عمرانی تهران به تجارت نیوز می‌گوید این اتحادیه چند سالی است به دنبال کسب مجوز برای ساخت خانه‌های 25 متری است؛ طرحی که به گفته او حالا مجوز و موافقت‌های لازم را هم پشت سر دارد

مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران در گفت و گو با  ایسنا نیز گفت: پس از مطالعات تقریبا ۲.۵ ساله بر روی طرح مسکن اقتصادی در روزهای آینده قرارداد اولین پروژه در این قالب در منطقه ۱۹ شهرداری تهران منعقد و طی هفته‌های آینده به عملیات اجرایی می‌رسد. خشایار باقرپور بیان کرد: مساحت زمین این طرح ۱۱ هزار متر مربع است که حدود ۱۸۰۰ واحد با مساحت ۲۵ تا ۳۵ متر در این زمین ساخته می‌شود. مدیریت شهری منطقه ۱۹ نگاه واقع‌بینانه و مثبتی به این طرح دارد؛ چرا که دیدگاه ما نسبت به احداث این میکرو آپارتمان‌ها ایجاد بستر تشکیل خانواده برای جوانان و افزایش جمعیت در راستای سیاست‌های کلی نظام است.

اولین رونمایی از مسکن ۲۵ متری

قیمت هر متر حدود ۲۵ میلیون تومان

به گفته باقرپور، رویکرد ما در طرح مسکن اقتصادی نقطه بهینه قیمت تمام شده توام با حفظ کیفیت بنا و رعایت استانداردها بوده که با رویکرد واقع‌بینانه نسبت به هزینه نهاده‌های تولید مسکن با قیمت‌های امروز حدود متری ۲۵ میلیون تومان برای ساخت ارزیابی می‌شود. برای نصبیات و تجهیز واحدها نیز ضمن رعایت اصل حمایت از تولیدات داخلی، با توجه به حجم سفارشات، تعامل مستقیم با تولیدکنندگان را در دستور کار قرار داده‌ایم تا انشاءالله بر اساس شاخص‌های اقتصادی امروز با قیمت تمام شده زیر یک میلیارد تومان واحدها را به مصرف‌کنندگان واقعی تحویل دهیم.

وی درباره شرایط خرید مسکن ۲۵ متری بیان کرد: متقاضیان در قالب پروژه تعاونی عمرانی مسکن در این طرح مشارکت می‌کنند، واحدها با سرمایه آنها ساخته و با قیمت تمام شده تحویل داده می‌شود. مدت زمان اجرای طرح بین دو تا سه سال خواهد بود و تاخیر نخواهیم داشت. چرا که با توجه به ماهیت تعاونی عمرانی در صورتی که خدای نکرده متقاضیان به تعهدات مالی خود عمل نکنند امکان حذف و جایگزینی آنها وجود دارد تا پروژه دچار توقف نشود.

ساخت آپارتمان ۳۵ متری دوخوابه در آینده

در اولین گام این پروژه متراژها بیش از ۳۵ متر نخواهد بود اما در مرحله بعد که زوجین صاحب فرزند می‌شوند اجرای پروژه‌ای با واحدهای ۳۵ تا ۴۵ متر دوخوابه پیش‌بینی شده است. باقرپور می‌گوید ما قرار نیست الگوی زندگی ایرانی را تغییر دهیم بلکه هدفمان این است تا هزینه‌های ساخت را پایین بیاوریم؛ صنعتی‌سازی، کوچک‌سازی، ارتقای تکنولوژی و کاهش مشاعات با استفاده از معماری مدرن، از راهکارهایی است که برای کمک به تقویت توان خرید مسکن برای زوج‌های جوان در این طرح مدنظر قرار داده‌ایم.

تورم زمین ۱.۵ برابر مسکن

موضوع تامین مسکن در استطاعت، سال‌هاست که مورد بحث و تبادل نظر بین بدنه کارشناسی و مسئولان حوزه مسکن قرار دارد؛ چرا که نوسانات بازار مسکن به دور شدن متقاضیان مصرفی از این بازار منجر شده است. زاکانی ـ شهردار تهران می‌گوید که مدت زمان خانه‌دار شدن به بیش از ۷۰ سال رسیده و دولت برای تامین مسکن اقشار جامعه طرح نهضت ملی مسکن را در دستور کار دارد.

یکی از معضلات موجود به کمبود زمین در حریم شهرهای بزرگ مربوط  است که باعث شده شتاب تورم زمین بعضا بیش از تورم مسکن باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد طی ۱۱ سال (از ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۸) تورم زمین ۱.۵ برابر مسکن افزایش داشته است. سهم زمین در هزینه تولید مسکن از ۲۵ درصد در سال ۱۳۹۴ به حدود ۶۵ درصد در سال ۱۳۹۹ رسید. از سال ۱۳۹۹ به بعد شدت تورم مسکن کاهش پیدا کرد اما تورم نهاده‌های ساخت افزایش یافت و بالاتر از میانگین تورم عمومی شد.

مسکن معضلی جهانی

با همه این اوصاف، مسکن به یک معضل جهانی تبدیل شده و بسیاری از کشورها از جمله چین، ترکیه و کانادا به اشکال مختلف با این مشکل مواجهند. به طور مثال چین با حبس سرمایه در ۶۵ میلیون واحد مسکونی خالی مواجه شد؛ در حالی که کانادا به سالیانه ۵۰۰ هزار مسکن جدید نیاز دارد و ظرفیت تولید آن بیش از ۲۰۰ هزار واحد در سال نیست.

ایران هم از نوسانات بازار مسکن مستثنی نشده که از دلایل آن می‌توان به کاهش ساخت و ساز در دهه اخیر اشاره کرد. متوسط  تولید مسکن بین سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ حدود ۴۰۰ هزار واحد بود؛ در حالی که طبق طرح جامع مسکن، کشور به سالیانه یک میلیون واحد مسکونی جدید نیاز دارد.

با این حال از خرداد امسال به بعد بازار مسکن به ثبات رسیده است. این آرامش پس از آن ایجاد شد که بازارهای موازی شامل ارز و طلا تحت تاثیر تعاملات بین‌المللی، آزادسازی دارایی‌های بلوکه شده ایران و کاهش ریسک‌های غیراقتصادی به ثبات رسیدند. بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ‌های پیشنهادی مسکن در تهران نسبت به خردادماه بین ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش یافته است.