قاچاق معکوس؛ معضل اقتصاد ایران

عضو سابق اتاق بازرگانی ایران می‌گوید که قاچاق در اقتصاد ایران تنها به واردات غیرمجاز محدود نیست و کالاهای ارزان داخلی نیز در سطحی گسترده با خطر قاچاق معکوس مواجه هستند.

جمشید عدالتیان شهریاری تشریح کرد: در تمام اقتصادهای دنیا، بحث قاچاق و فعالیت‌های اقتصادی غیرمجاز و پنهان وجود دارد و دولت‌ها تلاش می‌کنند در سطوح مختلف با آن مبارزه کنند اما در اقتصاد ایران متاسفانه گستردگی قاچاق بسیار بالاتر از آمارهای جهانی است و این نشان می‌دهد که ما باید برای عبور از این شرایط راهی جدید پیدا کنیم.

وی با بیان اینکه در حوزه مبارزه با قاچاق چند سوال مهم وجود دارد که باید برای آنها راه حل پیدا کنیم، تصریح کرد: کدام کالاها به کشور قاچاق می‌شوند؟ مبادی ورودی آنها کجاست؟ چرا راه‌هایی که تاکنون برای مقابله با قاچاق در نظر گرفته شده پاسخگو نبوده‌اند؟ چرا مصرف کنندگان با وجود ممنوعیت واردات همچنان ترجیح می‌دهند که از این کالاهای قاچاق استفاده کنند؟ و البته از همه مهم‌تر این سوال است که تامین کنندگان منابع مالی قاچاق چه افرادی هستند؟

این فعال اقتصادی به آمارهای نهایی قاچاق کالا در کشور اشاره کرد و گفت: وقتی ما می‌گوییم که در طول سال چند میلیارد دلار قاچاق کالا در کشور وجود دارد، یعنی نمی‌توان انتظار داشت که این ارقام از سوی کوله بران یا ته لنجی‌ها به ثبت رسیده باشد. اگر قصد داریم با قاچاق فعلی مبارزه کنیم باید ببینیم چه افرادی تامین کننده این منابع مالی برای قاچاق هستند و با توجه به اینکه تعداد افرادی که بتوانند این حجم از پول را وارد قاچاق کنند زیاد نیست، مقامات می‌توانند برای آن راهکارهایی پیدا کنند.

عدالتیان به وضعیت کوله بران و ساکنان مناطق مرزی نیز پرداخت و توضیح داد: واقعیت این است که وضعیت اقتصادی ساکنان این مناطق تحت تاثیر عوامل کوتاه مدت نیست و فراموشی مسائل کلان و عدم برنامه ریزی برای توسعه اقتصادی باعث شده که زیرساخت‌های فعالیت اقتصادی در این مناطق به وجود نیاید. کار دشوار کوله بری که می‌تواند برای افراد خطر مرگ داشته باشد نمی‌تواند انتخاب اول افراد باشد و تنها تحت تاثیر شرایط دشوار شکل گرفته است. پس باید با یک برنامه ریزی کلان و بلندمدت که تنها وابسته به یک دولت و یک دوره چهار ساله نیست و تمام دستگاه‌ها باید به شکلی بلندمدت به آن فکر کنند، کاری کرد که اقتصاد این مناطق پیشرفت کند و راه حل به شکل ریشه‌ای پیدا شود.

وی با بیان اینکه معضل قاچاق در اقتصاد ایران تنها به واردات کالا محدود نیست، تشریح کرد: با توجه به اینکه با ورود دولت برخی کالاها در کشور ما ارزان‌تر از قیمت نهایی عرضه می‌شوند، مقدمات قاچاق معکوس آنها نیز فراهم می‌شود و در این بین هر چه قیمت ارز افزایش پیدا کند، انگیزه برای قاچاق معکوس نیز افزایش پیدا می‌کند. همانطور که ما در ارز ۴۲۰۰ تومانی با این معضل مواجه بودیم، امروز نیز باید در نظر داشت که افزایش قیمت دلار، می‌تواند انگیزه افراد و گروه‌ها برای قاچاق معکوس سوخت و برخی دیگر از کالاها به خارج از کشور افزایش دهد و اگر می‌خواهیم از این شرایط عبور کنیم، باید با قاچاق در هر دو جبهه مقابله کرد.