آنجلینا جولی از زنان افغان و لزوم توجه به آن‌ها می‌گوید

آنجلینا جولی، بازیگر هالیوودی و سفیر ویژه کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در یادداشتی به مناسبت اولین سالگرد بازگشت طالبان به قدرت، برای مجله تایم به ملاقاتش با زنان پناهجوی افغان در رم، ایتالیا و همچنین نحوه رسیدگی به این زنان و دختران افغان پناهجو و تاکید بر حمایت از آنها پرداخته است.

جولی نوشت: اخیرا با یک پناهجوی جوان افغان در رم ملاقات کردم که چند ماه مانده به دریافت مدرک پزشکی‌اش، طالبان دولت افغانستان را در اوت ۲۰۲۱ سرنگون کرد. خواهر بزرگترش در دانشگاه، دندانپزشکی می‌خواند. دو خواهر کوچکتر دیگرش در مدرسه خیلی باهوش بودند. اما با روی کار آمدن طالبان در افغانستان یکشبه آنها و ۱۴ میلیون زن و دختر افغان حق تحصیل در مدرسه یا دانشگاه، کار کردن و سایر آزادی‌های خود را از دست دادند.

سفیر حسن نیت سازمان ملل در ادامه نوشت: داشتیم با هم صحبت می‌کردیم که او پدرش را بغل کرد؛ پدرش چندین دهه به عنوان کارشناس در توسعه روستایی افغانستان مشغول فعالیت بود اما وقتی همراه با خانواده تصمیم گرفتند افغانستان را ترک کنند، همه چیزش را رها کرد. زن جوان درحالیکه به پهنای صورتش می‌گریست به من گفت که بابت خودش و همه زنان کشورش ناراحت است.

آنجلینا جولی افزود: خیلی پیشتر از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، سنگسار و شلاق زدن زنان در افغانستان و ممنوعیت آنها از تحصیل باعث خشم جهانیان بود. رهبران آمریکایی و دیگر مقام‌های غربی درباره احیای حقوق اولیه برای زنان افغان و حذف طالبان به عنوان توجیهی برای تهاجم ناتو به افغانستان صحبت کردند. این منظره زنان افغان که در بیست سال گذشته با تلاش‌های خودشان و البته با حمایت بسیاری از مردان افغان خود را بالا کشیدند، نور درخشانی در طول سال‌ها خشونت و رنج مداوم برای مردم افغانستان بود.

وی نوشت: یک سال قبل، زنان افغان پزشک، آموزگار، هنرمند، افسر پلیس، خبرنگار، قاضی،‌ وکیل و سیاستمدار بودند. کودکان افغان با وجود حملات انتحاری علیه مدارس هنوز قوی و شجاع بودند. تصویر زنان روستایی بسیار متفاوت بود، به ویژه در مناطقی که هنوز تحت کنترل طالبان هستند، اما حس کلی پیشرفت غیرقابل انکار بود. اما همه اینها با سرعتی غیر قابل تصور دگرگون شده است.

این بازیگر هالیوودی در ادامه نوشته است: دختران افغانستان به خاطر قدرت، انعطاف پذیری و تدبیر خود، فوق‌العاده هستند. من با زنان افغانستانی آشنا شده‌ام که در دوران پیش از طالبان در دوران کودکی خود مجبور بودند لباس پسرانه بپوشند تا بتوانند مخفیانه به مدرسه بروند. آنها سپس روزنامه نگار و وکیل شدند و به ساختن آینده‌ای بهتر برای کشورشان کمک کردند و به وعده‌های رهبران خود و جامعه جهانی باور داشتند که صدایشان در جامعه افغانستان تضمین می‌شود.

آنجلینا جولی افزود: اما آن وعده‌ها عملی نشد و فکر کردن به یک خیانت بزرگتر، سخت و دشوار است. زنان بار دیگر در خیابان‌ها مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرند یا شب هنگام از منازلشان ربوده می‌شوند و مورد شکنجه هستند و زندان‌های افغانستان پر شده از زنان سیاسی. گزارش‌هایی از دخترانی وجود دارد که برای ازدواج اجباری با رهبران طالبان ربوده می‌شوند. برای من به عنوان یک زن و مادر عذاب آور است که چنین چیزی را برای خانواده‌های افغان به ویژه آنهایی که در دوران حکومت طالبان در دهه ۹۰ میلادی زندگی کرده‌اند، تصور کنم که چقدر احساس ضعف می‌کنند. هنوز هم با وجود یکسری خطرات بیشترین مقاومت در برابر برگرداندن حقوق زنان در افغانستان از سوی قدرت‌های خارجی صورت نگرفته است، بلکه خود زنان افغان به خیابان‌ها آمده‌اند.

سفیر حسن نیت سازمان ملل ادامه داد: تلاش‌ها برای خانه نشین کردن زنان افغان در دراز مدت با شکست مواجه می‌شود. مشخص است که زنان افغان منبعی باورنکردنی برای کشور و جایگاه آن در جهان هستند و بدون مشارکت کامل آنها اقتصاد و به صورت کلی جامعه عمل نخواهند کرد. برقراری صلح با سرکوب زنان اصلا صلح نیست و نشان می‌دهد که جامعه با خودش در نبرد است. این اوج بیهودگی اگر نگوییم بزدلی است که مقام‌ها در هر کشوری زنان را زندانی و شکنجه می‌کنند که تنها جرمشان کمک به موفقیت، سلامتی، ثبات و آموزش مردم آن کشور است. در قرن بیست و یکم بی‌معنی است که هر گونه بحثی در مورد میزان تحصیلات "مناسب" برای یک زن وجود داشته باشد، یا چیزی جز ترس از قدرت یک زن آزاداندیش و مستقل آشکار شود.

وی افزود: امیدوارم رهبران طالبان بتوانند درک کنند که با محروم کردن زنان افغان از فضای آزادانه و در عین حال دستیابی به پتانسیل آنها، چه چیزی از دست رفته است. اما من از این واقعیت که زنان افغان احتمالا چه چیزی را تحمل خواهند کرد و اینکه این سیستم‌های سرکوبگر تا چه زمانی ممکن است قدرت را حفظ کنند، به شدت می‌ترسم. برای آمریکا و دیگر کشورهای متحد، بدترین گام ممکن کنار گذاشتن و پشت کردن به افغانستان است چون ما بابت دستکم دو دهه بسیار خسته و بابت شکستمان، شرمسار شده‌ایم. اما باید به یاد داشته باشیم که چرا ما در وهله نخست در افغانستان درگیر شدیم: هیچیک از آن عوامل و فاکتورها از بین نرفته است. ما حق داشتیم که از بدرفتاری با زنان در افغانستان در دهه ۹۰ میلادی خشمگین شویم و امروز هم باید خشمگین باشیم. در چند سال گذشته آمریکا به طور پیوسته از وعده‌های خود به زنان افغان از جمله تصمیم به مذاکره با طالبان بدون هیچ پیش شرطی در مورد حقوق زنان یا مشارکت زنان افغان و جامعه مدنی، عقب نشینی کرده است.

آنجلینا جولی نوشت: ما نباید به اسم زنان هیچ امتیاز دیپلماتیک بیشتری بدهیم و در عوض باید به دنبال راه‌هایی برای حمایت از آنها باشیم. دخترانی هستند که از مدرسه محروم هستند و تشنه یادگیری و برای ادامه تحصیل به حمایت نیاز دارند، خواه این یادگیری آنلاین یا در مدارس زیرزمینی باشد. مدافعان حقوق بشری هستند که در خفا زندگی می‌کنند اما باید بدانند که آنها فراموش نشده‌اند و مقام‌هایی هم هستند که باید بابت نحوه برخوردهایشان پاسخگو باشند. زنانی در زندان هستند که باید آزاد شوند. افغان‌هایی در کشور و در تبعید وجود دارند که برای زنده نگه داشتن ایده حقوق زنان در کشور به کمک نیاز دارند، مانند سازمان‌هایی چون "رسانه رخشانا" که همچنان در مورد سرنوشت زنان در افغانستان گزارش منتشر می‌کنند. همچنین بیش از شش میلیون پناهنده افغان و آواره داخلی در تلاش برای زنده ماندن هستند که وضعیت آنها در نتیجه جنگ در اوکراین و کمبود کمک‌های بین‌المللی بدتر شده و آنها نیز نباید فراموش شوند. این موضوع به همان اندازه اصل موضوع منافع شخصی، مهم است. اگر مدرکی لازم باشد که نشان دهد ارتباط مستقیمی بین سیستم‌های سرکوبگر زنان و تهدیدهای امنیت بین‌المللی وجود دارد، این است که رهبران القاعده بار دیگر احساس آزادی می‌کنند که به افغانستان بازگردند.

وی ادامه داد: برای دوستان افغانم، من به شما و مقاومت و قدرت شما ایمان دارم. دوست دارم تا با دخترانم به افغانستان بیایم، دوست پیدا کنم، به سراسر کشور زیبای شما بروم و ببینم که شما آزادانه درباره آینده خود تصمیم می‌گیرید. فصل‌های مختلفی در تاریخ افغانستان وجود داشته و لحظات تاریک زیادی بوده است. بی شک این هم یکی از آنهاست. اما مطمئنم که این فصل نهایی و پایانی نیست. رویای یک افغانستان کثرت‌گرا و باز که بر اساس تلاش‌های برابر و صدای آزاد همه مردم آن بنا شده، ممکن است امیدی دور به نظر برسد و شاید در واقعیت هم همین باشد، اما می‌دانم که ممکن است. این وضعیت به همینجا ختم نمی‌شود.