چرا زنان باید سالانه چکاپ کنند؟

دکتر سودابه درویش در گفت و گو با خبرنگار روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: بررسی های دوره ای در زنان برای پیشگیری از بیماری‌های زنان و همچنین تشخیص زودهنگام و درمان بموقع  الزامی است.

به گفته وی چکاپ یا بررسی سلامت سالیانه زنان شامل آزمایش‌های متعددی غربالگری و معاینات فیزیکی می شود که به شرح زیر هستند.

پاپ‌اسمیر

برای تشخیص سرطانه دهانه رحم در زنان متاهل باید از سن ۲۱ تا ۶۵ سالگی هر سه سال یک‌بار انجام شود. برای این منظور توسط دکتر زنان با استفاده از اسپکولوم مجرای واژن باز شده و نمونه سلولی لازم از دهانه رحم برداشته می شود و برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می‌شود .

ازآنجایی‌که ویروسی به نام ویروس HPV در ابتلا به سرطان دهانه رحم تأثیر زیادی دارد، ممکن است پزشک توصیه کند، آزمایش HPV را انجام داده و واکسن آن را تزریق کنید.

معاینه لگن

پزشک در این معاینه فرج، واژن، دهانه رحم، تخمدان‌ها، رحم، راست‌روده و لگن را برای هرگونه ناهنجاری بررسی می‌کند تا بتواند علائم احتمالی کیست تخمدان، عفونت‌های مقاربتی، فیبروم رحم و سرطان در مراحل اولیه را شناسایی کند.

بررسی چرخه عادت ماهانه

زنان باید به صورت مرتب تاریخ عادت ماهانه خود را یادداشت کنند این چرخه می توان از ۲۴ تا ۳۸ روز متغیر باشد. در پریود منظم می‌توان با مشخص کردن تاریخ تخمک‌گذاری برای بارداری اقدام کرد. اما در صورت وجود بی نظمی شدید در چرخه پریود باید به متخصص زنان مراجعه کرد.

تغییر در چرخه عادت ماهانه می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی مثل ابتلا به فیبروم، عفونت واژن، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، عدم تعادل هورمونی، بیماری التهابی لگن، اندومتریوز و سرطان آندومتردر شرایط نادر باشد.

تشخیص سرطان تخمدان

متخصصان برای تشخیص سرطان تخمدان از سونوگرافی ترانس واژینال و آزمایش خون CA-۱۲۵ استفاده می کنند.

در سونوگرافی ترانس واژینال متخصص از طریق پروپی که داخل واژن قرار می گیرد آندومتر (پوشش داخلی رحم) و تخمدان‌ها را ازنظر وجود توده قابل ‌لمس مانند توده سرطانی، کیست یا فیبروئید بررسی می‌کند.

بررسی ویتامین‌ها و کم خونی

یکی از آزمایش‌های مهم برای خانم‌ها بررسی سطح ویتامین‌ها، سطح آهن و کم‌خونی است. کمبود ویتامین و آهن باعث ایجاد برخی عوارض می‌شود.

 ماموگرافی

روشی برای تشخیص سرطان سینه است که با فشرده‌سازی بافت پستان بین صفحات مخصوص دستگاه ماموگرافی و تابش اشعه ایکس انجام می شود براساس آخرین دستورالعمل‌ها زنان از ۴۰ سالگی به بعد باید سالانه و یا هر دو سال یک‌بار ماموگرافی انجام دهند. در صورت وجود سابقه خانوادگی سرطان سینه شروع این چکاپ از سوی متخصص زنان تعیین می شود.

کولونوسکوپی

زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان روده یا دارای سابقه خانوادگی این بیماری و خانم های بالای ۵۰ سال باید با نظر پزشک هر ۲ تا ۵ سال یک بار کولونوسکوپی انجام دهند.  در این روش متخصص از طریق اندوسکوپی(درون بینی) راست روده و روده بزرگ را از نظر ناهنجاری‌ها بررسی می‌کند.

آزمایش سالانه از نظر ابتلا به بیماری های منتقل شونده از راه جنسی،  بررسی میزان قند و چربی خون از ۴۵ سالگی، بررسی هورمون تیروئید و چکاپ های پوکی استخوان در ۶۵ سالگی باید انجام شود.