دلار به ۲۶ اسفند برگشت

بانک مرکزی در سال گذشته به دفعات اعلام کرد که سیاست تثبیت اقتصادی را در دستور کار خود قرار داده و به همین دلیل تلاش می‌کند تا حد امکان با حمایت‌های خود از نوسان نرخ ارز جلوگیری کند. بررسی روند قیمت دلار در سال ۱۴۰۲ نیز گویای آن است که نهاد بازارساز تاحدودی در مسیر خود موفق بوده است.

به‌نظر برخی از بازیگران بازار ارز، تزریق‌های صورت گرفته توسط نهاد بازارساز از جمله عوامل اصلی افت قیمت ارز است.

 این در حالی است که با توجه به از بین رفتن ریسک‌های سیاسی در اخبار، حجم تقاضای ارز نیز به شکل چشمگیری کاهش یافته است. برخی فعالان کف بازار حمایت‌های بانک مرکزی از پول ملی را عامل این افت قیمت می‌دانند. تقویت عرضه درهم در بازار دوبی توانسته تا حد مناسبی پاسخگوی نیاز‌های ارزی بازار باشد. از سوی دیگر تحلیلگران عوامل سیاسی نظیر کاهش ریسک‌های جنگی و احتمال شکل‌گیری آتش‌بس در نوار غزه را عامل این افت قیمت می‌دانند. «دنیای اقتصاد» در این گزارش به بررسی روند قیمت دلار در سال جاری و عوامل نوسان آن پرداخته است.

ورود و خروج یک شوک سیاسی به بازار

بانک مرکزی در سال گذشته به دفعات اعلام کرد که سیاست تثبیت اقتصادی را در دستور کار خود قرار داده و به همین دلیل تلاش می‌کند تا حد امکان با حمایت‌های خود از نوسان نرخ ارز جلوگیری کند. بررسی روند قیمت دلار در سال ۱۴۰۲ نیز گویای آن است که نهاد بازارساز تاحدودی در مسیر خود موفق بوده است. نرخ رشد قیمت اسکناس دلار آزاد به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی بازار ارز تهران طی بازار سال گذشته تنها حدود ۲۶ درصد بود، این در حالی است که بر اساس اعلام مراجع رسمی تورم سالانه کشور در ۱۲ ماه ۱۴۰۲ حدود ۴۰.۷ درصد برآورد شد.

دلار در روز ۲۶ اسفند سال گذشته برای آخرین بار در کانال ۵۹ هزار تومانی معامله شد و فعالیت سال جدید خود را در کانال ۶۰ آغاز کرد. به‌طور معمول با توجه به فضای نیمه تعطیل بازار نوروز و عدم حضور فعالان کلان در معاملات، نرخ ارز در نیمه نخست فروردین ماه نوسانات افزایشی نسبی را تجربه می‌کند که در نیمه دوم فروردین و پس از بازگشت بازار به شرایط عادی خود این رشد قیمت جبران می‌شود.

اما در روز‌های میانی فروردین ماه امسال یک شوک سیاسی مانع بازگشت بازار به شرایط عادی خود شد. قیمت دلار آزاد که بازار نوروز را در کانال‌های ۶۰ و ۶۱ هزار تومانی سپری کرده بود با خبر حمله موشکی به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق در جریان یک روند افزایشی شدید قرار گرفت. همزمان با انتشار این خبر و افزایش ریسک‌های نظامی تقاضای جدیدی روانه بازار شد و فعالان سودجوی ارزی نیز با غنیمت شمردن شرایط اقدام به نرخ‌دهی در سطوح قیمت بالاتر کردند. این جریان تا زمان پاسخگویی ایران به این حمله ادامه داشت و در یک بازه زمانی تقریبا ۲ هفته‌ای نرخ دلار آزاد در بازار نقدی به کانال ۶۷ هزار تومانی رسید.

گفتنی است که رشد قیمت مذکور در بازار فردایی شدید‌تر بود و برخی معاملات فردایی در حوالی کانال ۷۰ نیز بسته شد. اما پس از پاسخگویی ایران به حمله مذکور و از بین رفتن احتمال تشدید درگیری‌ها شوک سیاسی وارد شده به بازار ارز تخلیه شد. از آنجا که ریسک منفی مطرح شده بلافاصله پس از تعطیلات نوروزی ایجاد شد، بازار نتوانست به روند معمول خود در فروردین ماه ادامه دهد، اما عامل مهمی که باید آن را در نظر گرفت عمق کم بازار در دوره زمانی مذکور است. بدین معنا که در روز‌های نوسانی بازار ارز، معاملات کلانی صورت نگرفت و بیشتر معاملات خرد بود که بار رشد قیمت را به دوش می‌کشید.

در نتیجه با تخلیه شوک سیاسی در بازار، نرخ با حمایت چشمگیری مواجه نشد و قیمت دلار با سرعت نسبتا زیادی مجددا به کف کانال ۶۱ هزار تومانی بازگشت. در روز‌های اخیر نیز مطرح شدن برخی احتمالات مثبت در رابطه با ایجاد آتش‌بس در نوار غزه و همچنین احتمال از سر‌گیری مذاکرات سیاسی با غرب، در کنار حمایت‌های بانک مرکزی در بازار سبب شده روند کاهشی دلار تشدید شود. به عقیده برخی از کارشناسان بخشی از افت قیمت صورت گرفته می‌تواند در راستای تخلیه فشار نوروزی نیز باشد.

همزمان با دلار، نرخ سکه نیز در بازار روز گذشته کاهش نیم میلیون تومانی را تجربه کرد. قیمت هر قطعه سکه طلا طرح جدید در عصر دیروز با ۵۰۰ هزار تومان افت نسبت به نرخ روز پیشین در رقم ۴۰ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان معامله شد. نیم سکه بدون تغییر باقی ماند و قیمت ربع سکه نیز حدود ۱۰۰ هزار تومان کاهش یافت.