هشدار بزرگی که ایران را در ۵ سال آینده تهدید می‌کند

وحید شقاقی شهری، اقتصاددان گفت: برای عقب نماندن از رقبای منطقه‌ای به جذب حداقل یک‌تریلیون دلار سرمایه در ۵ساله برنامه هفتم نیاز داریم وگرنه اقتصاد ایران وارد دوران حیرت عقب‌ماندگی از اقتصاد‌های منطقه خواهد شد.

وحید شقاقی شهری، اقتصاددان با بیان اینکه میانگین رشد اقتصاد ایران در دهه ۹۰ حدود یک درصد بوده است گفت: آمار‌های بانک جهانی نشان می‌دهد از دهه ۹۰ شمسی فاصله ایران با رقبای خود یعنی عربستان و ترکیه به شدت افزایش پیدا کرد.

در حال حاضر اقتصاد ترکیه حدود دو هزار و ۸۰۰ میلیارد دلار، اقتصاد عربستان هزار و ۸۰۰ میلیارد دلار است و اقتصاد ایران هزار و ۳۰۰ میلیارد دلار است. در این بازه حتی اقتصاد ایران فاصله کمتر از ۱۰۰ میلیارد دلاری با اقتصاد فقیر پاکستان پیدا کرد. کشور‌های کوچک مثل امارات رشد پرشتاب داشته‌اند و فاصله خود را با اقتصاد ایران کم و کمتر کرده‌اند.

شقاقی شهری افزود: اگر در دهه پیش رو (۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ میلادی) نتوانیم رشد اقتصادی بالایی را تجربه کنیم، اقتصاد ترکیه و عربستان برای ما دست نیافتنی خواهند شد. به علاوه کشور‌هایی مثل امارات و پاکستان هم از ما پیش خواهند افتاد و به این ترتیب حقارت و حسرت گریبان ایرانیان را خواهد گرفت. این رشد اقتصادی بالا نیازمند جهش سرمایه‌گذاری است.

شقاقی شهری با بیان اینکه جلوگیری از تداوم و تشدید ناترازی‌هایی نظیر ناترازی انرژی و برق و آب، صندوق‌های بازنشستگی، فرسودگی زیرساخت‌ها، فرسایش زمین و دیگر ناترازی‌هایی که گریبانگیر اقتصاد کشور شده نیازمند جذب سرمایه است، تأکید کرد: اگر می‌خواهیم رشد اقتصادی خود را افزایش دهیم و در کنار آن ناترازی را بهبود ببخشیم نیازمند جذب یک تریلیون دلار سرمایه‌گذاری در ۵ سال آینده هستیم و اگر نتوانیم این سرمایه را جذب کنیم وضعیت بحرانی‌تر خواهد شد.

او با بیان اینکه جذب یک تریلیون دلار سرمایه طی برنامه هفتم باید یکی از مهمترین موضوعات این برنامه باشد افزود: متاسفانه در لایحه دولت چنین مسئله‌ای مشاهده نمی‌شود. در این لایحه فقط اشاره شده باید سالی ۱۰ میلیارد یورو جذب سرمایه خارجی باید انجام شود و به دیگر منابع سرمایه‌گذاری داخلی هم اشاره نشده و فقط به صورت مبهم گفته شده وزارت اقتصاد باید سالانه برنامه تأمین مالی را تهیه و در دولت تصویب کند.

شقاقی شهری ادامه داد: چنین هدفگذاری در حالی است که در طول ۱۰ سال گذشته به طور متوسط یک و نیم میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کرده‌ایم. این رقم هم با هدف جذب ۱۰ میلیارد یورویی که برای هر سال برنامه هفتم در نظر گرفته شده فاصله زیادی دارد و هم با میزان نیاز حداقل یک تریلیون دلار جذب سرمایه در ۵ سال آینده فاصله معناداری دارد.

او تأکید کرد: جذب یک تریلیون دلار سرمایه در طول برنامه هفتم نیازمند تغییر نگرش بنیادین در حکمرانی اقتصادی داخلی، حل مسائل بین المللی، بهبود محیط اقتصاد کلان، تقویت حقوق مالکیت و جذاب‌سازی اقتصاد ایران برای سرمایه‌گذاری است. اما آنچه تا اینجا مشاهده کرده‌ایم وضعیت امیدوارکننده‌ای نیست و دولت را برای چنین تحولی توانمند نمی‌بینم.

عربستان و ترکیه وارد موج سوم دانایی شده‌اند

شقاقی شهری با بیان اینکه عربستان و ترکیه وارد موج سوم دانایی شده‌اند و دگرگونی‌های اساسی در اقتصاد دانش‌بنیان ایجاد کرده‌اند، نظام ثروت آن‌ها متحول شده و از مؤلفه‌های ثروت آفرین عصر دانایی نظیر اقتصاد مجازی، هوشمند، سبز و انرژی‌های تجدیدپذیر در حال بهره‌مندی هستند و ما همچنان در تفکر موج دوم به سر می‌بریم و بر بهبود وضعیت صنعتی موج دوم اصرار داریم درحالی‌که رقبای ما وارد موج سوم شده و نظام ثروت آینده را طراحی کرده‌اند.

این اقتصاددان با بیان اینکه رقبای ایران در منطقه، نهادسازی‌های خود را برای ورود به موج سوم آماده کرده و به شدت به دنبال جذب سرمایه‌های بزرگ شده‌اند. برای شهر نئوم عربستان ۵۰۰ میلیارد دلار در نظر گرفته‌اند که تا سال ۲۰۳۰ میلادی به عنوان ابرشهرِ هوشمندِ آیینه‌ای و سه بعدیِ بدون کربن افتتاح شود. از ۱۰ ابر پروژه‌ای که در دنیا در حال سرمایه‌گذاری است ۵ ابر پروژه با بیش از ۹۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مربوط به جهان عرب است.

شقاقی شهری با تأکید بر اینکه تحولات شتاب گرفته و ما زمانی برای از دست دادن نداریم افزود: اگر زمان را از دست بدهیم اقتصاد ایران وارد دوران حیرت می‌شود. به این شکل که کشور‌های پیرامونی در موج سوم خواهند بود و ما همچنان در موج دوم دست و پا می‌زنیم و این افسردگی حسرت و حیرت ایرانی‌ها را به دنبال خواهد داشت.