آیا می‌توان داروها را پس از تاریخ انقضا مصرف کرد؟

بنا به دلایل قانونی و مسئولیت پذیری، تولیدکنندگان داروها مصرف داروهایی که تاریخ آنها گذشته است را اصلا توصیه نمی کنند. با این وجود، تاریخ انقضا اکثر داروها، یک تاریخ دلخواه است که معمولاً ۱ تا ۵ سال پس تولید دارو می باشد.

به گزارش عرشه آنلاین؛ آیا داروی تاریخ انقضا گذشته قابل استفاده است؟ خیر، بهتر است از دارویی که تاریخ مصرف آن گذشته است استفاده نکنید. مدت زمان ماندگاری یا تاریخ انقضای دارو، مدت زمانی است که آزمایش نشان داده است در صورت نگهداری مناسب، دارو مؤثر و ایمن باقی می‌ماند.

آیا می شود داروهای تاریخ گذشته را مصرف کرد؟

داروهای تاریخ گذشته، در آشپزخانه اکثر منازل افراد پیدا می شوند و برای برخی تهیه دارو های جدید و دورانداختن داروهای تاریخ گذشته سخت است. چون به هر حال دارو ها گران هستند و جایگزینی دائم داروها می تواند هزینه بر باشد.

افراد هنگامی که متوجه می شوند داروهای آنها تاریخشان گذشته است از خودشان سوالات زیر را می پرسند:

آیا می توانم با خیال راحت داروهای تاریخ گذشته استفاده کنم؟

آیا توصیه هایی در مورد بهترین روش برای نگهداری داروهایم وجود دارد؟

کدام داروها را بعد از اینکه تاریخشان گذشت هرگز نباید استفاده کنیم؟

آیا استفاده از داروهایی که تاریخ انقضا آنها گذشته است بی خطر است؟

تاریخ انقضا داروها چه چیزی را نشان می دهد؟

تاریخ انقضا داروها، آخرین روزی است که تولید کننده قدرت و ایمنی کامل دارو را تضمین می کند. تاریخ انقضا دارو در اکثر برچسب های دارویی، از جمله مکمل های دارویی بدون نسخه (OTC) و رژیم غذایی (گیاهی) وجود دارد. طبق قانون، تولیدکنندگان موظفند تاریخ انقضا را روی محصولات تجویز شده درج کنند.

بنا به دلایل قانونی و مسئولیت پذیری، تولیدکنندگان داروها مصرف داروهایی که تاریخ آنها گذشته است را اصلا توصیه نمی کنند. با این وجود، تاریخ انقضا اکثر داروها، یک تاریخ دلخواه است که معمولاً ۱ تا ۵ سال پس تولید دارو می باشد.

تاریخ انقضا یک دارو با استفاده از آزمایش پایداری تحت روشهای خوب تولیدی که توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تعیین شده است، تخمین زده می شود. محصولات دارویی که در ایالات متحده به بازار عرضه می شوند به طور معمول تاریخ انقضا دارند که از 12 تا 60 ماه از زمان تولید کننده آن متغیر است.

با باز شدن ظرف اصلی دارو، توسط بیمار یا فردی که دارو را توزیع می کند، دیگر نمی توان به تاریخ انقضا اصلی موجود در ظرف اعتماد کرد. با این حال، ماندگاری واقعی دارو ممکن است بیشتر از این میزان باشد.

آیا مصرف داروهای تاریخ گذشته اثری دارند؟

تاریخ انقضا یک دارو یا قرص نشان‌دهنده‌ی زمانی است که تولید کننده دارو تضمین می‌کند که دارو هنوز کارایی و ایمنی خود را حفظ کرده است. بعد از تاریخ انقضا، دارو ممکن است کیفیت و ایمنی خود را از دست داده و تأثیرات ناخواسته‌ای داشته باشد. این تأثیرات ممکن است متنوع باشند و به عوامل مختلفی مانند نوع دارو، شرایط نگهداری، و دمای محیط بستگی داشته باشند.

علاوه بر این، تعداد زیادی از دارو ها باید حتما در بسته بندی اصلی خود نگهداری شوند. هنگامی که یک دارو در ظرف دیگری بسته بندی می شود، به دلیل تغییرات محیطی، ممکن است تاثیر آنها کاهش یابد.

از آنجا که تاریخ انقضا می‌تواند بر کیفیت و اثربخشی دارو تأثیر بگذارد، توصیه می‌شود هرگز از داروها و قرص‌ها بعد از تاریخ انقضا استفاده نشود. در صورتی که دارویی را از قبل خریداری کرده‌اید و تاریخ انقضای آن گذشته باشد، بهتر است با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. آنها می‌توانند به شما راهنمایی کنند که آیا می‌توانید هنوز از آن استفاده کنید یا نه، و در صورت نیاز، به شما توصیه کنند که دارو تازه تری استفاده کنید.

عوارض داروهای تاریخ گذشته

مصرف داروها و قرص‌هایی که تاریخ انقضا گذشته باشد، ممکن است به مشکلات و عوارض ناخواسته منجر شود. عوارض ممکن شامل موارد زیر می‌شوند:

کاهش اثربخشی: داروها پس از تاریخ انقضا ممکن است اثربخشی خود را از دست می دهند.

تغییر در ترکیبات شیمیایی: ممکن است ترکیبات شیمیایی دارو پس از مدت زمانی از تاریخ انقضا تغییر کند، که این می‌تواند منجر به تولید مواد ناخواسته یا سموم باشد.

حساسیت و واکنش‌های آلرژیک: مصرف داروهای منقضی می‌تواند به واکنش‌های آلرژیک و حساسیت‌های ناخواسته منجر شود.

خطرات برای سلامت عمومی: در موارد خاص، ممکن است مصرف داروهای منقضی خطرات جدی برای سلامت عمومی ایجاد کند، به خصوص اگر این داروها برای بیمارانی با شرایط خاص تجویز شده باشند.

تاثیر بر سیستم گوارشی: مصرف داروهای منقضی ممکن است به عوارض معکوس در سیستم گوارشی منجر شود، از جمله مشکلات معده و روده.

به طور کلی، توصیه می‌شود هرگز از داروها یا قرص‌ها بعد از تاریخ انقضا استفاده نشود. اگر دچار هرگونه علائم ناخواسته یا سوالات در مورد مصرف دارو باشید، بهتر است به پزشک خود مراجعه کرده و او را مطلع سازید.

آیا مصرف داروهای تاریخ گذشته بی خطر است؟

سازمان غذا و داروی ایالات متحده توصیه می کند هرگز داروها را بیش از تاریخ انقضا مصرف نکنید؛ زیرا با بسیاری از عوامل نامعلوم همراه دارو می توانند میزان تاثیر پذیری دارو را تغییر دهند. به عنوان مثال، نحوه ذخیره سازی، آرایش شیمیایی و تاریخ تولید اصلی دارو می تواند با گذشت زمان بر میزان تاثیر گذاری آن تأثیر بگذارد.

به نظر می رسد که فرم های دوز جامد داروها مانند قرص و کپسول های تاریخ گذشته در برابر شربت ها و داروهای محلولی ماندگاری بهتری داشته باشند.

داروهایی که به صورت محلول یا به عنوان سوسپانسیون مانند سوسپانسیون آموکسی سیلین تهیه شده اند به یخچال احتیاج دارند. این داروها وقتی تاریخ شان بگذرد، ممکن است قدرت و کارایی لازم را نداشته باشند. مصرف این داروها به خصوص هنگام درمان عفونت با آنتی بیوتیک می تواند منجر به عوارض شود. علاوه بر این، مصرف داروهای تاریخ گذشته ممکن است منجر به مقاومت آنتی بیوتیک شود.

داروهای موجود در محلول ها، به ویژه داروهای تزریقی، باید در صورت ایجاد رسوب در محصول یا کدر یا تغییر رنگ آن، دور ریخته شوند.

داروهای مایع مانند محلول های چشم یا گوش، مایعات خوراکی یا محلول های موضعی ممکن است به مرور زمان خراب شود.

قطره های مانند قطره های چشمی که حاوی مواد نگهدارنده بعد از تاریخ انقضاء مفید و موثر نباشند. نگهدارنده های به کار رفته شده در دارو ها ممکن است منجر به رشد باکتری در محلول شود.

آیا مصرف اپی نفرین تاریخ گذشته خطرناک است؟

اپی نفرین یک ماده شیمیایی ناپایدار است که به راحتی خراب می شود. تولید کنندگان این دارو می گویند که از انژکتورهای EpiPen نباید پس از تاریخ انقضا استفاده کرد؛ زیرا اثبات شده است که اپی نفرین بعد از تاریخ انقضاء، عملکرد و تاثیر خودش را از دست می دهد. Epipens در مواقع خطرناک مانند شوک آنافیلاکسی. استفاده می شود. استفاده از EpiPen تاریخ گذشته می تواند منجر به عوارض خطرناک و جدی و حتی مرگ شود.

بر همین اساس سازمان غذا و دارو توصیه می کند به تاریخ مصرف EpiPen دقت کنید. از طرفی هم اغلب بیماران دستگاه های تزریق خودکار اپی نفرین را همراه با خودشان از مکانی به مکان دیگر حمل می کنند. بر همین اساس ممکن است این دارو ها تحت شرایط متغیر گرما و رطوبت قرار گیرند.

مصرف کدام دارو تاریخ گذشته خطرناک است؟

در واقع هیچ راهی برای تشخیص اینکه بفهمیم کدام دارو بعد از تاریخ انقضاء مطمئن هستند، وجود ندارد. بلکه باید میزان تاثیر گذاری دارو ها بررسی شود؛ اما برخی موارد برای مطمئن بودن و یا نبودن دارو بعد از تارخ انقضاء عبارتند از:

انسولین. انسولین برای کنترل قند خون در دیابت استفاده می شود و ممکن است پس از تاریخ انقضا به راحتی خراب شود.

نیتروگلیسیرین خوراکی NTG .NTG دارویی است که برای آنژین (درد قفسه سینه) کاربرد دارد، احتمال دارد دارو با باز شدن بطری، قدرت و تاثیر خودش را به سرعت از دست بدهد.

واکسن ها. مواد بیولوژیکی یا فرآورده های خونی موجود در واکسن ها نیز ممکن است با رسیدن تاریخ انقضا سریع تخریب شوند.

به نظر می رسد تتراسایکلین تاریخ گذشته یک متابولیت سمی تولید می کند، اما این در بین محققان بحث برانگیز است.

داروهایی که قدیمی به نظر می رسند، مثل داروهای پودر یا خرد شده، داروهایی با بوی شدید یا داروهای خشک شده (مانند مورد یا پماد یا کرم ها) چه تاریخ آنها گذشته باشد و یا نگذشته، باید دور ریخته شوند.

هر داروی تزریقی، به خصوص اگر تغییر رنگ داده یا با ذرات شناور قابل مشاهده باشد را مصرف نکنید.

بعد از خوردن قرص تاریخ گذشته چه باید کرد؟​

اگر به طور غیرخودآگاه یا اشتباهی قرص یا دارویی با تاریخ انقضا گذشته مصرف کرده‌اید، بلافاصله با مشاهده هر نوع علائم ناراحت‌کننده یا ناخواسته با پزشک خود تماس بگیرید و موضوع را با او در میان بگذارید. او می‌تواند به شما راهنمایی کند و تصمیم بگیرد که آیا نیاز به اقدامات اضافی دارید یا خیر.

چگونه باید دارو هایم را نگهداری کنم؟

نگهداری مناسب دارو ها ممکن است در افزایش میزان تاثیر گذاری آنها موثر باشد. مکان هایی مانند سرویس بهداشتی و کابینت دارو به دلیل گرما و رطوبت، مکان ایده آل برای نگهداری داروها نیستند. به همین ترتیب، داروها نباید در اتومبیل گرم یا دستکش یا در هوای یخ زده نگهداری شوند.

اکثر دارو های خوراکی جامد در فضاهای خشک و خنک و دور از نور پایدارتر می مانند. درب بطری های دارویی را کاملاً بسته نگه دارید. داروها همیشه باید از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگهداری شوند. برای دستورالعمل های مناسب نگهداری، به دستورالعمل روی داروها نگاه کنید یا از داروساز خود مشورت بگیرید. مراقب باشید که هرگونه دستورالعمل در مورد یخچال یا انجماد را حتما رعایت کنید.

اگر دارویی برای یک بیماری مزمن و جدی حیاتی و ضروری است، به عنوان مثال، بیماری قلبی، درمان سرطان، تشنج یا آلرژی، قبل از اینکه تاریخ داروها منقضی شود بهتر است نسخه جدیدی از دارو ها را تهیه کنید. اگر بیمار داروی منقضی شده را مصرف کرد و متوجه شود داروی که خورده است هیچ تاثیری ندارد، حتما باید دارو جایگزین شود.

داروهای تاریخ گذشته را چکار کنم؟

اگر داروهای تاریخ گذشته را در منزل خود پیدا کردید ابتدا برچسب دارو را بخوانید. هرگونه دستورالعمل خاص برای دفع دارو را رعایت کنید. روشی که برای دفع داروها روی برچسب آنها نوشته شده است بهترین راه برای دور ریختن داروهای تاریخ گذشته و بلا استفاده است.

اما در شرایطی که هیچ دستورالعملی برای دفع دارو مشخص نشده است، می توانید داروها را پس از مخلوط کردن با ماده ای مانند خاک یا بستر بچه گربه ها، در سطل آشغال خانگی دور بریزید. با این حال برای اینکه کودکان و حتی حیوانات خانگی شما به این داروها دسترسی نداشته باشند می توانید داروهای تاریخ گذشته را در توالت بریزید.

برای نگهداری مناسب از دارو ها حتما برچسب روی داروها را بخوانید. برخی از داروها را باید در یخچال نگهداری کنید. ذخیره نامناسب مانند کابینت و یا مکانی مرطوب می تواند اثربخشی داروها را کاهش دهد.