ماجرای جالب ارسال خون نادر ایرانی برای مادر باردار عمانی چه بود؟

مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، از ذخیره ۳۵۰ واحد گلبول فشرده فریزشده خون‌های نادر در ایران و ارسال موفق نمونه‌ای از خون‌ها برای بانوی بارداری در کشور عمان خبر داد.

ششمین نشست روسای سازمان های بین المللی سلامت محور به میزبانی سازمان انتقال خون ایران با عنوان بررسی چالش ها، دستاوردها و ظرفیت های سازمان انتقال خون برگزار شد و پس از مذاکرات و هم اندیشی، نماینده سازمان جهانی بهداشت پیشنهاد داد تا با واسطه سازمان جهانی بهداشت اقلام مورد نیاز سازمان که به خاطر تحریم ها امکان تامین آن نیست، تهیه شود.

محمد حسین نیکنام دستیار ویژه وزیر و مدیرکل همکاری های بین الملل وزارت بهداشت، در آغاز این برنامه ضمن معرفی سازمان انتقال خون گفت: این سازمان در سال ۲۰۰۷ میلادی موفق شد به اهدای خون صد در صد داوطلبانه دست پیدا کند.

وی با اشاره به گزارش سازمان جهانی بهداشت(WHO) افزود: خون اهدایی در ایران از ایمنی و سلامت بالایی برخوردار است و مدیریت چرخه خون و تضمین کیفیت آن در سطح پیشرفته است.

نیکنام با اشاره به برنامه ملی خون های نادر و پذیره نویسی سلول های بنیادی، گفت: ایران مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت است و این سازمان، انتقال خون ایران را دارای جایگاه ویژه و مجهز به کادری فنی و پیشرفته می داند و به زودی این سازمان میزبان سمینار تخصصی G۵ (عراق افغانستان، پاکستان، ایران و WHO) خواهد بود.

وی تأکید کرد: معتقدیم در این سازمان کار عظیمی انجام می شود و هر وقت که گزارش عملکرد تخصصی این سازمان را می شنوم، خوشحال می شوم.

در ادامه، مصطفی جمالی مدیر عامل سازمان انتقال خون ایران، با اشاره به دستاوردهای انتقال خون کشور از جمله مدیریت تأمین خون در پاندمی کرونا گفت: در زمان وقوع این بحران، کشورهای اتحادیه اروپا و آمریکا با کاهش ۲۰ تا ۲۵ درصدی ذخایر خون مواجه شدند، در صورتی که کشورمان خوشبختانه توانست با شبکه ملی خون رسانی کمترین افت را تجربه نماید.

وی شاخص سلامت خون در ایران را طبق گزارش WHO همتراز کشورهای پیشرفته دانست و در گزارشی به ارائه دستاوردهای فنی و فناوری های نوین سازمان انتقال خون پرداخت و گفت: از ۴ هزار و ۲۰۰ نمونه بانک خون بند ناف این سازمان، تاکنون ۲۷ مورد پیوند انجام شده و با بیماران تطابق یافته است. همچنین در ۷۰ هزار نمونه ثبت شده در مرکز سپاس، (مرکز پذیره نویسی سلول های بنیادی غیر خویشاوند) تاکنون ۳۳ پیوند صورت گرفته است.

جمالی از ذخیره ۳۵۰ واحد گلبول فشرده فریز شده خون های نادر در ایران خبر داد و گفت: ارسال موفق نمونه ای از این خون ها برای بانوی بارداری که در کشور عمان نیازمند خون بود نشانه موفقیت در همکاری های بین المللی سلامت محور است که ایران عضوی از آنها به شمار می رود.

وی افزود: برای سزارین این بیمار که گروه خون بسیار نادر داشت، یک اهدا کننده از شمال کشور، با هماهنگی سازمان انتقال خون، نیاز بیمار را تامین کرد و از طریق پرواز و با رعایت کامل پروتکل های زنجیره سرما این خون به وزرات بهداشت عمان منتقل شد.

جمالی ادامه داد: اگر سازمان های بین المللی در تأمین تجهیزات و مواد مورد نیاز از سازمان انتقال خون حمایت کنند، ظرفیت داریم که ذخایر خون بند ناف و آزمایشهای سازگاری بافتی انسانی (HLA typing) را به حدی توسعه دهیم که به سلامت کشورهای منطقه نیز کمک کند.

وی تأکید کرد: روزانه ۷۰۰ کودک در کشور به خاطر نداشتن امکان آزمایشات سازگاری بافتی و نیافتن نمونه مطابق، در معرض خطر مرگ قرار می گیرند، زیرا در شرایط تحریم امکانات لازم برای استفاده از روش NGS وجود ندارد.

جمالی از سازمان های بین المللی سلامت محور خواست تا در این زمینه با در نظر گرفتن ارزش های انسانی و حقوق بشری که اثری از آن در تحریم های اعمال شده علیه ایران دیده نمی شود، برای نجات جان انسان ها در ایران اقدامی موثر انجام دهند.

وی با اشاره به گوناگونی نژادی در ایران و مشابهت ژنتیک اقوام با کشورهای همسایه تأکید کرد: در صورت رفع موانع تحریم از اقلام دارویی و تجهیزات درمانی و توسعه بانک سلولهای بنیادی و آزمایشهای تطابق بافتی، ایران می تواند برای سلامت و یاری رسانی به کشورهای منطقه نیز اثر بخش باشد.

جمالی گفت: دانش و تکنولوژی موجود در ایران در حدی است که ما آمادگی داریم تا استاندارد سازی و توسعه انتقال خون کشورهای منطقه را برعهده بگیریم و اجلاس G۵ به همین منظور با مشارکت کشورهای پاکستان، افغانستان و عراق برگزار خواهد شد.

در بخش دیگری از این همایش سید جعفر حسین، نماینده سازمان جهانی بهداشت در ایران، این نشست گروه ۵ را که در حد وزارت خانه ها در انتقال خون ایران برگزار می شود، مایه مباهات دانست و با ارائه گزارشی به مشکلات ارزی و تنگناهای مربوط به تهیه و ارسال اقلام و تجهیزات بهداشت و درمان برای کشورهای تحت تحریم توسط سازمانهای بین المللی اشاره کرد و تأکید کرد: در نهایت از راهی این ملزومات را برای کشورها تأمین می کنیم ولی وقتی جان انسانها در میان است زمان بسیار با ارزش است و گاه قانع کردن و تبادلات بیش از ۴ ماه طول می کشد.

دکتر درودی مدیر کشوری برنامه مشترک سازمان ملل متحد در زمینه ایدز نیز با تأکید بر مشکلات یاد شده توسط اعضای این نشست گفت: گردآوری این مسئولان و برگزاری این نشست ها کار خارق العاده ای است که جای تشکر بسیار دارد. وی با اشاره به تجهیزات درمانی زیادی که سازمان های بین المللی سلامت محور تا کنون توانسته اند برای کشورهای عضو و تحت تحریم فراهم کنند گفت: ما در این زمینه نهایت تلاشمان را خواهیم کرد و تاجایی که کنترل در دست ما باشد اقلام مورد نیاز ایران را فراهم می کنیم. اما تبادلات مالی و مسائل گمرکی کار را زمان بر و پیچیده می کند. وی با اشاره به تهیه پانسمان مورد نیاز کودکان ایران برای مصرف یک سال، تلاشهای بین المللی را در این زمینه اثر بخش توصیف کرد. وی گفت: با توجه به توانمندی تخصصی انتقال خون ایران این کشور می تواند همکار مهمی در برنامه سازمان ملل متحد در زمینه ایدز باشد.

در این نشست هریک از اعضای حاضر ضمن اشاره به مشکلات ناشی از تحریم و تبادلات مالی برای رفع این موانع و کمک به ایران اعلام آمادگی کردند.

همچنین حسین شمالی نماینده سازمان غذا و دارو، گزارشی از موانع ومشکلات ناشی از عدم دسترسی به مواد اولیه و تجهیزات ارائه داد و گفت: در صورت کمک به ایران، ما می توانیم علاوه بر رفع نیاز داخل، نیازهای منطقه را برای اقلام دارویی رفع کنیم زیرا در ایران توانایی تولید دو تا سه برابر نیاز داخل در صورت تأمین برخی از مواد اولیه دارو، حتی اقلام بیولوژیک و هایتک وجود دارد.

وی تأکید کرد: بیماران تالاسمی و پیوندی و بیماران خاص بیش از دیگران از این تحریم ها آسیب می بینند و ما برای رفع این موانع یا راهی خواهیم یافت، یا راهی خواهیم ساخت.

در پایان این هم اندیشی، سید جعفر حسین نماینده سازمان جهانی بهداشت، با ارائه راهکاری اعلام آمادگی کرد که طبق انعقاد توافق نامه ای با ایران، به عنوان واسطه خرید اقلام مورد نیاز، کمبودهای دارویی و تجهیزات پزشکی ایران را تأمین کند و دکتر جمالی نیز در جمع بندی مذاکرات انجام شده ضمن درخواست برقراری جلسات مستمر و شناسایی ظرفیت های همکاری متقابل، ابراز امیدواری کرد تا با جلب توافق دولت بتوان از پولهای فریز شده ایران در خارج برای تهیه تست NAT و سایر اقلام و تجهیزات دارو و درمانی،نقص های این حوزه رفع شود.

در پایان مدعوین از بانک خون بند ناف،آزمایشگاه HLA و مرکز پذیره نویسی سلول های بینیادی خونساز غیرخویشاوند (سپاس) بازدید کردند.