برجام در برزخ است / گروسی: مساله اورانیوم غنی‌شده در ایران را فراموش نکنید

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفتگو با روزنامه فایننشال تایمز خواستار ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای غرب با ایران شد.

گروسی با بیان اینکه «نیاز به نوعی بازآفرینی سیستم گفتگو با ایران وجود دارد» از قدرت‌های جهانی خواست تا مذاکرات با ایران را از سر بگیرند و مساله انباشت اورانیوم غنی‌شده در ایران را در حالی که توجه‌ها به جنگ بین اسرائیل و حماس معطوف شده است، فراموش نکنند.

وی با طرح این ادعا که افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده در ایران می‌تواند خطرناک باشد، گفت: البته ممکن است توجهات به سمت چیز دیگری باشد، اما این، مسئله را حل نمی‌کند. حتی ممکن است آن‌ها را حادتر کند، به این معنا که یک حس بی تفاوتی وجود دارد. ممکن است مردم به [موضوع هسته‌ای ایران]نگاه نکنند، اما مشکل همچنان وجود دارد.

مدیرکل آژانس اتمی خاطر نشان کرد که مذاکرات با ایران ممکن است به یک چارچوب جدید نیاز داشته باشد، نه تلاشی برای احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا در سال ۲۰۱۸ به‌طور یک‌جانبه از آن خارج شد.

وی افزود: تلاش برای بازگرداندن [توافق هسته‌ای]به چارچوب برجام کارساز نخواهد بود. شما هنوز می‌توانید آن را یک برجام بنامید، اما باید یک برجام ۲ باشد یا چیزی شبیه به آن باشد، زیرا باید خود را با شرایط وفق دهید.

گروسی همچنین مدعی شد که وضعیت پیرامون برنامه هسته‌ای ایران «بسیار نامشخص» است و از کشور‌ها خواست که «بنشینند و دوباره در این زمینه تعامل کنند».

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه با اشاره وضعیت سیاسی در کشور‌های مختلف که مانع از مشارکت کامل برخی از آن‌ها می‌شود، گفت که دیگر موانع پیش روی پیگیری مذاکرات هسته‌ای با ایران شامل حواس پرتی داخلی است.

وی تصریح کرد: ما از دیگران نمی‌خواهیم که بر ایران فشار بیاورند، بلکه با ما تعامل کنند. برای موفقیت این امر باید حداقل سطح اجماع در جامعه بین‌المللی وجود داشته باشد و ایران هم باید واقعاً با ما همکاری کند.

گروسی نگران برنامه هسته‌ای ایران شد!/ برجام در برزخ است

رافائل گروسی چند روز پیش نیز در گفتگو با شبکه فرانس‌۲۴ درباره ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران با تاکید بر این که «ایران تسلیحات هسته‌ای ندارد»، مدعی شد: تهران از برخی توانمندی‌هایی برخوردار است که نگران‌کننده هستند.

مقامات ایران تاکید کرده‌اند تولید و به‌کارگیری تسلیحات اتمی جایی در برنامه دفاعی ایران ندارد و ماهیت آن، صرفا، صلح‌آمیز است.

گروسی با اشاره به توافق هسته‌ای(برجام) که در آن ایران با قدرت‌های جهانی توافق کرد در ازای لغو تحریم‌ها برنامه هسته‌ای خود را محدود کند، گفت: «این توافق از زمان خروج آمریکا از آن در سال ۲۰۱۸، به نوعی وارد یک برزخ شده است و ایران هم از آن پس، پایبندی به این توافق را متوقف کرد. از این رو، امکان انجام دادن فعالیت‌هایی فراهم شد که تا حدی می‌تواند نگران‌کننده باشد. به طور مثال، غنی‌سازی اورانیوم در سطوح بسیار بالا.»

گروسی در ادامه اشاره کرد که ایران عضوی از پیمان منع اشاعه تسلیحات اتمی(ان‌پی‌تی) است و کشوری هسته‌ای نیست.

مدیرکل آژانس با اشاره به ذرات یافت‌شده اورانیوم در برخی محل‌ها در ایران گفت: «اختلافاتی وجود داشته است. به طور مثال، بازرسان آژانس ذرات اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا را در محل‌هایی که نباید اورانیومی در آن وجود می‌داشت، کشف کردند. بنابراین، مسائل زیادی درباره این برنامه هسته‌ای پیش آمد و ما در تلاش بوده‌ایم با ایران همکاری لازم را داشته باشیم تا آن‌ها را حل کنیم.»

او افزود «ما در برخی موارد موفق شده‌ایم(این مسائل را حل کنیم) و در برخی موارد دیگر نتوانسته‌ایم.»

گروسی بیان کرد که «در حال حاضر، در موقعیتی قرار داریم که هنوز سوالات بی‌جوابی وجود دارد. ما یک نهاد بین‌المللی هستیم و به راهکارهای دیپلماتیک باور داریم اما در این زمینه، در شرایطی قرار داریم که مطلوب‌مان نیست.»

مدیرکل آژانس درباره میزان اورانیوم غنی‌شده در ایران گفت: «آن‌ها مواد هسته‌ای مهمی در اختیار دارند. تنها کشورهای هسته‌ای، کشورهای دارنده سلاح اتمی این مواد را در اختیار دارند. در مورد ایران، به معنای این نیست که آن‌ها سلاح اتمی دارند. آن‌ها نوعی توانمدی دارند که مسلما نگران‌کننده است.»

گروسی در این راستا، خواستار «همکاری کامل» ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد.

او در پاسخ به این که آژانس در صورت همکاری نکردن ایران چه تدابیری خواهد داشت، گفت که اگر فعالیت راستی‌آزمایی و نظارت بازرسان آژانس رضایت‌بخش نباشد، می‌توان گفت که در حال عدم پایبندی به تعهدات بین‌المللی است و ممکن است کار آن به شورای امنیت سازمان ملل برسد یا تحریم‌هایی علیه آن اعمال شود.

گروسی افزود: « ایران می‌گوید می‌خواهد مانند یک کشور عادی و کشوری که در حال عمل به تعهدات خود است، با آن رفتار شود. آنچه ما می‌گوییم این است که (در) تاسیسات خود را باز و با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سطوح لازم همکاری کنید.»

آمریکا که در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای خارج شد و ضمن بازگردانی تحریم‌های پیشین تحریم‌های متعدد تازه‌ای را نیز علیه ایران اعمال کرد و شرکای اروپایی برجام که از آن پس، تعهدات‌شان نسبت به کاهش تاثیر تحریم‌های آمریکا بر ایران و عادی‌سازی روابط تجاری با ایران را عملی نکرده‌اند، اقدامات متقابل ایران را که بر اساس حقوق قانونی تعیین‌ شده آن در برجام، به طور گام‌به‌گام و با اطلاع قبلی انجام شد را نقض تعهدات برجامی آن تلقی کرده و در جلسات متعددی در شورای حکام به صدور بیانیه‌های سرزنشی متعددی علیه ایران پرداخته‌اند.

آمریکا و شرکای اروپایی توافق هسته‌ای با بهانه کردن ادعاهایی علیه ایران در زمینه موضوعات فرابرجامی، از جمله امور داخلی ایران و شراکت دفاعی آن با روسیه مسیر مذاکرات وین را منحرف کردند و این مذاکرات بیش از یک سال است که با وقفه روبه‌رو شده است.

مقامات ایران، با این وجود، تاکید کردند که اقدامات متقابل هسته‌ای ایران بازگشت‌پذیرند و در صورت اجرایی شدن تعهدات طرف مقابل به حالت قبل بازخواهند گشت.

ایران همچنین گفته است در صورتی که طرف مقابل در مذاکرات وین اراده سیاسی لازم را برای انجام دادن توافقی جهت احیای اجرای برجام نشان دهد، آماده خواهد بود با «حسن نیت» توافقی را برای لغو تمامی تحریم‌ها در وین نهایی کند که تامین‌کننده منافع ملی ایران باشد.

گروسی همچنین در این گفت‌وگو به سوالاتی درباره تهدیدات هسته‌ای در اوکراین و کره شمالی نیز پاسخ داد.