اگر حنجره‌تان را دوست دارید، بخوانید

در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما، پیمان دبیر مقدم متخصص گوش و حلق و بینی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص التهاب حنجره (لارنژیت) به گفت‌وگو پرداخت.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که نقش حنجره در بدن چیست؟، گفت: مهمترین نقش حنجره، هدایت غذا به داخل دستگاه گوارش است، به طوری که غذا و ترشحات وارد دستگاه تنفسی نشود.

وی گفت: اختلال عملکرد حنجره، با حیات انسان منافات دارد.

وی همچنین به نقش حنجره در تنفس اشاره کرد و گفت: رفلکس‌هایی چون سرفه و تنظیم تعداد تنفس، توسط حنجره صورت می شود، صحبت کردن و تولید صدا هم از وظایف دیگر حنجره است.

این متخصص گوش و حلق و بینی، ساختار حنجره انسان را با دیگر جانداران بسیار متفاوت دانست و عملکرد آن را در صحبت کردن و تولید صدا، بسیار مهم دانست. این قسمت از بدن انسان تکامل خاصی برای ادای کلمات پیدا کرده است.

دبیر مقدم خاطرنشان کرد:‌حنجره نقش مهمی در بلند کردن اجسام سنگین از زمین دارد وقتی جسم سنگینی را از زمین بلند می‌کنیم یا هنگامی که سرفه می کنیم، نیاز به ایجاد یک فشار مثبت در قفسه سینه داریم، در این مواقع تارهای صوتی بسته می‌شوند و فشار در داخل قفسه سینه افزایش پیدا می‌کند که در هنگام سرفه، باعث خارج شدن ترشحات از مجاری تنفسی می‌شود ودر مواقع بلند کردن جسم سنگین نیز، باعث می‌شود که فشار به صورت مستقیم به ستون فقرات منتقل نشود و این فشار بیشتر به عضلات بین دنده‌ای منتقل شود، اگر به نحوی حنجره آسیب ببیند و فرد دچار فلج تارهای صوتی شود، این عملکرد از دست می رود، یعنی فرد، سرفه موثر نخواهد داشت و همچنین در بلند کردن اجسام سنگین با مشکل روبرو خواهد بود.

دبیر مقدم یادآورشد: هنگام عمل بلع، یکسری اعمال پشت سر هم اتفاق می‌افتد که مانع از ورود غذا به دستگاه تنفسی شود، در برخی از حیوانات، دستگاه تنفس و دستگاه گوارش از ابتدا از هم جدا هستند اما در انسان، ابتدای مسیر دستگاه گوارش و تنفس با هم مشترک است. در واقع ارگانی که باعث میشود، هوا به مجاری تنفسی و غذا به مجاری گوارشی راه پیدا کند، حنجره است.

این متخصص گوش و حلق و بینی گفت: موقع انجام عمل بلع و ورود لقمه غذا به حفره دهان، به صورت غیر ارادی چند عمل انجام می‌شود. در ابتدا حنجره به صورت غیر ارادی به سمت بالا حرکت میکند و زیر قاعده زبان قرار می‌گیرد، سپس تارهای صوتی بسته میشوند و غضروف اپی گلوت (قسمت بالایی حنجره) به سمت عقب می رود، این اعمال باعث میشود به جای اینکه غذا وارد مجرای تنفسی شود، به قسمت های جانبی حرکت کند و سپس وارد دستگاه گوارش شود.

دبیر مقدم یادآور شد: اگر به دلیلی، این ترتیب و نظم به هم بخورد و مقداری غذا به گلو بپرد، بلافاصله حنجره و تارهای صوتی بسته می‌شوند و یک سرفه اتفاق می‌افتد، تا اگر مواد غذایی یا ترشحی به سمت پایین رفته باشد، به بیرون هدایت شود.

وی افزود: در اکثر موارد مشکل جدی نیست و با چند سرفه مسئله برطرف می‌شود، اما گاهی اگر حنجره آسیب دیده باشد (به صورت کامل بسته نشود و یا حرکت آن مختل شده باشد) ممکن است مشکل ساز  شود و این ترشحات به صورت مزمن باعث ایجاد عفونت در دستگاه تنفسی شوند.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که چرا در بعضی افراد، به طور متناوب گیر کردن غذا یا مایعات در حلق اتفاق می افتد؟، گفت: در عده‌ای به دلیل مصرف بعضی از داروهای آرامبخش و یا یک سری از بیماریهای مرتبط به سیستم عصبی مرکزی، رفلکس حنجره کندتر انجام می‌شود که این افراد، نیاز به مراقبت بیشتری دارند.

وی ادامه داد: افرادی که با مشکل رفلاکس (بازگشت اسید معده) مواجه هستند، به صورت ناخودآگاه اسید معده به بالا باز می‌شود، اگر مقدار خیلی کمی از این اسید وارد نای شود، به صورت رفلکس خود به خودی، تارهای صوتی به فوریت بسته می‌شوند و ایجاد حالت خفگی شدید می‌کند،  این حالت در حالت خوابیده با شدت بیشتری اتفاق می افتد.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که آیا شستشوی گلو با آب و نمک خوب است؟، گفت: شستشوی گلو به حنجره ربط پیدا نمی‌کند و موقع قرقره تنها ناحیه گلو شسته می‌شود.

وی تاکید کرد: برای تمیز شدن حنجره، مهمترین مسئله مرطوب کردن حنجره است، که دو راه عمده دارد: اول مصرف آب زیاد و دوم بخور دادن است.(بعضی از مایعات، مانند: چای، چای سبز و قهوه، باعث خشکی حنجره می‌شوند)

وی در پاسخ به این سوال که آیا آب یخ باعث آسیب به تارهای صوتی می شود؟، گفت: در این زمینه مطالعه‌ای صورت نگرفته است، تنها توصیه به مصرف آب است به خصوص آبی که فرد با دمای آن، احساس راحتی دارد.

دبیر مقدم در پاسخ به این سوال که چرا افرادی که سیگار می کشند، بعد از مدتی تغییر صدا پیدا می‌کنند؟، گفت: سیگار کشیدن با فاکتورهای مختلفی به حنجره آسیب می رساند. مواد شیمیایی موجود در دود سیگار که فقط محدود به نیکوتین نیست، به مخاط حنجره آسیب می ‌رساند.

وی افزود: مخاط حنجره به صورت تخصصی برای تولید صدا تکامل پیدا کرده است که مخاط بسیار ظریف و شکننده ای نیز هست

وی یادآور شد: یکی دیگر از آسیب های سیگار، آسیب حرارتی سیگار به حنجره است، همچنین سیگار کشیدن رفلاکس را تشدید می‌کند، که مجدداً باعث التهاب حنجره می‌شود. در افرادی که سیگار می‌کشند هنگام معاینه پزشک، التهاب حنجره همراه با قرمزی آن، قابل رؤیت است(هرگونه دود استنشاقی، این تخریب را برای حنجره به همراه خواهد داشت) دود پیپ نیز، بیشتر به داخل حفره دهان آسیب می رساند.

وی تاکید کرد: مواد مخدر استنشاقی نیز، به شدت به حنجره آسیب می‌رسانند.