شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا مصوبه‌ای را ابلاغ کرده که بر اساس آن هیاتی ۷ نفره جهت واگذاری اموال دولت تشکیل می‌شود. از نکات عجیب این مصوبه اینکه ریاست آن برعهده محمد مخبر است و مصونیت قضایی دارد و هیچ نهادی حق پیگرد آن را هم ندارد!

سایت دولت در توضیح مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا و تشکیل هیاتی ۷ نفره واگذاری اموال دولت نوشته است که این مصوبه «در راستای تحقق اصلاح ساختار بودجه به عنوان یکی از وظایف اصلی شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا و تاکید رهبر معظم انقلاب بر تشکیل هیات مورد اعتماد روسای سه قوه به منظور فروش و مولدسازی دارایی‌های دولت، در جلسه ۴/۹/۱۳۹۹ با اعضای شورای عالی هماهنگی اقتصادی بوده است.

بیشتر بخوانید این ۷ نفر اموال مهم کشور را واگذار می کنند | جزییات یک مصوبه پرسرو صدا

این مصوبه انتقادهای گسترده‌ای را در پی داشته است.

عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح طلب در واکنش به این مصوبه سران قوا نوشته است: مصوبه اعلام نشده و طبعا محرمانه تحت عنوان مولدسازی دارایی های دولت غیرقابل قبولترین کاری است که در ذهن می توانست باشد. چگونه ممکن است چنین موضوعی بدون هیچ بحث و گفت وگوی عمومی و برخلاف بدیهیات قانونگذاری مصوب و اجرایی شود؟

حسن سبحانی، فعال اقتصادی اصولگرا در واکنش به این مصوبه نوشته است: در زندگی کاری‌‍ام مواقع بسیاری بوده است که حتی از شنیدن بعضی تصمیمات اقتصادی که توسط برخی مقامات اتخاذ می‌شد، وحشت داشتم و از خسارت‌هایی که در فقدان آگاهی از ساز و کار و پیامد تصمیمات متوجه جامعه می‌شد بر خود می‌لرزیدم. تصمیم اخیر "مولدسازی دارایی‌های دولت" در صدر آن موارد می باشد.

محمد فاضلی نیز نوشت: سه بند مهم مصوبه هیات مولدسازی اموال مازاد دولت، علاوه بر بقیه موارد، سه بند زیر است:اعضای هیات نسبت به تصمیمات خود در موضوع این مصوبه از هرگونه تعقیب و پیگرد قضایی مصون هستند.تعیین قیمت پایه یا نهایی واگذاری دارایی‌های مشمول این مصوبه توسط هیئت.هیات مکلف است گزارش اقدامات خود را هر شش ماه یک بار به شورای علای هماهنگی اقتصادی سران قوا ارائه کند.در کل مصوبه یک کمه به مردم، شفافیت، گزارش به عموم و ... ندیدم.

سوال: در دنیا تنها شیوه مولدسازی اموال دولت، همین روش است. روش‌هایی مثل صندوق ثروت عمومی به درد برخی نمی‌خورد؟

عضو هیات رییسه مجلس: نمی دانم ماجرا صحت دارد یا نه

علیرضا سلیمی عضو هیات رییس مجلس نیز، می گوید ماجرا را از طریق رسانه ها شنیده و تاکید می کند: اگر چنین اختیارات فراقانونی همراه با مصونیت قضایی صحت داشته باشد، قابل پذیرش نخواهد بود چراکه با شفافیت مغایرت دارد.

او در پاسخ به این سوال که به عنوان عضو هیات رییسه مجلس از تشکیل سه جلسه هیات عالی مولدسازی اطلاع داشته یا خیر نیز، گفت: فردا در مجلس از آقایان می پرسم و اگر صحت داشته باشد پیگیری می کنیم.

اموال مردم و نسل‌های بعدی را به حراج گذاشته‌اند!

یک استاد اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز در واکنش به مصوبه «مولدسازی» می‌گوید که این دارایی‌هایی که متعلق به دولت است، حکم درآمد‌های نفتی را دارد، چون جزو سرمایه‌گذاری‌های عمرانی هستند؛ بنابراین همان انتقاداتی که به فروش نفت مطرح می‌شود مبنی براینکه متعلق به نسل‌های بعدی است و نباید صرف هزینه‌های جاری شود بلکه باید صرف سرمایه‌گذاری و هزینه‌های عمرانی شود، قابل تعمیم به بحث فروش اموال دولتی است چراکه از فروش منابع نفتی این دارایی‌های برای دولت ایجاد شده است. بر این اساس اگر قرار است این اموال به فروش برسند و صرف هزینه‌های جاری شود، قابل نقد است. به خصوص اینکه بخش قابل توجهی از این درآمدها؛ چه از مالیات باشد و چه از فروش اموال دولتی، صرف ردیف‌های انبوهی از هزینه‌ها می‌شود که هیچ کمکی به پیشرفت کشور نمی‌کند.

مرتضی افقه، در گفت و گو با «انتخاب» در تحلیل خود از مصوبه «مولدسازی» شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، گفت: «متاسفانه قابل انتظار بود که دولت در غیاب درآمدهای نفتی دست به هرکاری بزند. البته تصور من این بود که در دو سه سال گذشته به امید احیای برجام و برگرداندن درآمدهای نفتی، مقداری از اموال مازاد دولت را جایگزین درآمدهای نفتی کردند. اما خود این دارایی‌هایی که متعلق به دولت است، حکم درآمدهای نفتی را دارد چون جزو سرمایه‌گذاری‌های عمرانی هستند.»

این اقتصاددان ادامه داد: «سرمایه‌گذاری‌های عمرانی هم چون منابع‌شان عمدتا فروش نفت و درآمدهای ملی است مربوط به نسل‌های فعلی و آینده است. بنابراین همان انتقاداتی که به فروش نفت مطرح می‌شود مبنی براینکه متعلق به نسل‌های بعدی است و نباید صرف هزینه‌های جاری شود بلکه باید صرف سرمایه‌گذاری و هزینه‌های عمرانی شود، قابل تعمیم به بحث فروش اموال دولتی است چراکه از فروش منابع نفتی این دارایی‌های برای دولت ایجاد شده است. بر این اساس اگر قرار است این اموال به فروش برسند و صرف هزینه‌های جاری شود، قابل نقد است. به خصوص اینکه بخش قابل توجهی از این درآمدها؛ چه از مالیات باشد و چه از فروش اموال دولتی، صرف ردیف‌های انبوهی از هزینه‌ها می‌شود که هیچ کمکی به پیشرفت کشور نمی‌کند.»

افقه درمورد جایگزین درآمدهای نفتی بیان کرد: «من بارها گفته‌ام که دولت به جای اینکه در شرایط فعلی که درآمد نفتی را ندارد به دنبال درآمدهای موهوم جایگزین نفت باشد یا درآمدهایی که مربوط به دارایی‌های مردم برای نسل‌های بعدی است، باید هزینه‌ها و بودجه های زائدش را که طی سال‌ها توسط افراد با نفوذ و ذی نفع اضافه می‌شد را به مرور کم کند. اما متاسفانه دولت نه قصدی بر این زمینه دارد و نه تمایل به کاهش این هزینه‌ها دارد. بنابراین به ناچار می‌رود سراغ اینکه منابع جدید پیدا کند و به جایی می‌رسد که دست به حراج اموال مردم و نسل‌های بعدی می‌زند؛ به خصوص اینکه متاسفانه از تعقیب و نظارت هم مصون است.»

این استاد دانشگاه همچنین درباره عدم شفافیت این مصوبه بیان کرد: «انتقادات عمدتا از این منظر است که در شرایطی که دولت نیاز به حمایت مردم دارد، به خصوص دولتی که بر اساس شواهد در انتخابات رای اکثریت را ندارد، ب انتظار می‌رود که اگر می‌خواهد جایگاهش محکم‌تر شود از مصوبه‌هایی که جایگاه دولت را در ذهن مردم از آنچه هست تضعیف می‌کند، خودداری کند. چراکه اگر دولتی همراه خود سرمایه اجتماعی را نداشته باشد، چندان نمی‌تواند موفق باشد.»

افقه خاطرنشان کرد: «در واقع در شرایطی که نیاز است مردم رابطه نزدیک‌تری با دولت پیدا کنند و دولت هم همه فعالیت‌هایش را شفاف اعلام کند تا اعتماد عموم را جلب کند، این نوع اقدامات در وضعیتی که فاصله‌ها بین دولت و مردم دارد زیادتر می‌شود، مقداری غیرعادی، عجیب و قابل نقد است.»

ابهامات مهم درباره مصوبه سران قوا برای فروش اموال بیت المال

سایت نسیم آنلاین نیز در نقد مصوبه سران قوا نوشته است: مصونیت قضایی یک بدعت عجیب است و این مسئله صریحا برخلاف قانون اساسی است. به گفته رئیس سازمان خصوصی‌سازی مسئولیت دبیرخانه هیات عالی مولدسازی دارایی‌های دولت و نیز اجرای عملیات مولدسازی بر عهده وزارت اقتصاد است و وزیر اقتصاد این وظیفه را به سازمان خصوصی‌سازی تفویض کرده است. با کنار هم قرار دادن مطالب منتشر شده درباره این مصوبه محرمانه می‌توان به این تصویر دست یافت:

بر اساس مصوبه شورای عالی سران قوا هیاتی هفت‌نفره به ریاست معاون اول رئیس جمهور مسئول واگذاری یا مولدسازی اموال مازاد دولتی شده است. بر اساس این مصوبه، شناسایی، تشخیص مازاد بودن، روش ارزش‌گذاری و تعیین شیوه واگذاری این اموال از جمله اختیارات این هیات است.

همچنین تمام قوانین جاری کشور در این حوزه به مدت دو سال متوقف می‌شود. این هیات از مصونیت قضایی برخوردار بوده و هیچ نهادی امکان نظارت و پیگیرد قضایی را ندارد.

هر فرد در هر دستگاهی نیز که با تصمیمات این هیات مخالفت کند به ۵ سال انفصال از خدمات دچار می‌شود.

قضاوت درباره این مصوبه جز با رفع محرمانگی و مشاهده متن دقیق آن میسر نیست. اما با دقت در همین اطلاعات موجود چند سوال اساسی به نظر می‌رسد:

اولا چرا متن مصوبه‌ای به این حد از اهمیت، شاید چند برابر مهم‌تر از قانون خصوصی‌سازی، محرمانه است؟ چرا مراحل تدوین این مصوبه محرمانه بوده و از نظرات کارشناسان استفاده نشده است؟ چرا برای چنین کاری به جای طی روند قانونی در مجلس، از مسیر‌های فراقانونی استفاده شده است؟

دوما دلیل این میزان اختیارات بی‌سابقه چیست؟ اگر دولت امکان فروش مالی را دارد چرا از اختیارات خود و سپس مسیر مزایده قانونی اقدام نمی‌کند؟ چه دلیلی برای متوقف کردن قوانین نظارتی و آیین‌نامه‌های اجرای تشریفات قانونی مزایده و واگذاری وجود دارد؟

سوما مصونیت قضایی یک بدعت عجیب است. این مسئله صریحا برخلاف قانون اساسی است. این مسئله در حافظه مردم ایران یادآور کاپیتولاسیون مستشاران آمریکایی در زمان پهلوی است. جای تعجب است که در جلسه‌ای با حضور رئیس قوه قضاییه سابق و فعلی، چنین بندی مورد تصویب قرار گرفته است. آیا تصویب این بند به معنای تضعیف نهاد عدلیه و مزاحم انگاشتن روند‌های قضایی نیست؟ آیا این مسئله منجر به یک نوع بدعت نمی‌شود که زین پس هر کس برای قبول هر مسئولیتی خواهان مصونیت قضایی بشود؟

چهارما باید از سران قوا پرسید چرا بابت تصمیمات خود اینطور از جایگاه رهبری و حکم حکومتی سواستفاده می‌کنند؟ آیا هدف ایشان پنهان کردن ضعف و مشکلات خود و فساد‌های احتمالی اجرای چنین مصوباتی پشت اعتبار و جایگاه، ولی فقیه نیست؟ بر فرض رهبر انقلاب بنابر حسن نظر به مصوبات مورد توافق سران قوا، پای پیشنهاد ایشان را امضا کرده باشند، آیا مسئولیت عدم ارائه چنین پیشنهادات و عدم مطالبه چنین اختیاراتی از دوش سران قوا برداشته می‌شود؟

پنجما حجت الاسلام رئیسی با توجه به عملکرد ضد فساد خود در قوه قضاییه، با این شعار وارد صحنه انتخابات شد که در قوه قضائیه با مظاهر فساد مقابله می‌کند و باید به قوه مجربه برود تا بتواند با ریشه‌های فساد مبارزه کند. ایجاد یک نهاد فراقانونی با اختیارات وسیع، تعطیلی تمام قوانین نظارتی و تشریفات واگذاری و ایجاد مصونیت قضایی برای این افراد دقیقا چه نسبتی با شعار ایشان دارد؟ آیا افراد زیرمجموعه ایشان با ارائه بسته‌بندی زیبا تحت عناوینی مثل مولدسازی، فروش اموال مازاد، پوشش کسری بودجه و تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام عمرانی ایشان را به ارائه چنین درخواستی به مقام معظم رهبری تشویق کرده‌اند؟

بنابراین در حال حاضر و در قدم اول باید مطالبه شفاف شدن متن مصوبه را داشت. سپس در صورت صحت ادعا‌های مطرح شده در مصاحبه‌ها، برای جلوگیری از رخ دادن فساد‌های گسترده احتمالی، مطالبه لغو یا اصلاح اساسی مصوبه را مطرح کرد.