هشدار امنیتی گوگل: روبیکا را پاک کنید

پلی استور، فروشگاه رسمی گوگل تنها چند ساعت پس از اعلان جنگ ناگهانی علیه سوپراپلیکیشن روبیکا، به‌طور کامل از دسترس کاربران ایرانی خارج شد. ماجرا از صبح روز جمعه استارت خورد. دقیقا از وقتی سپر ایمنی گوگل با ارسال پیامی به کاربران ادعا کرد اپلیکیشن ایرانی روبیکا به پیامک‌ها، عکس‌ها، صدا‌های ضبط شده و تاریخچه تماس‌های آن‌ها دسترسی غیرمجاز دارد.

بیشتر بخوانید: یک عضو دیگر خانواده گوگل فیلتر شد | گوگل ترنسلیت

سرویس Play Protect که برای چنین مواقعی طراحی شده است، با این‌دسته اپلیکیشن‌ها بی‌رحمانه برخورد می‌کند و ضمن توصیه به حذف توسط کاربران، خودسرانه به بلاک کردن اپلیکیشن و توقف فعالیت‌های آن دست می‌زند.

بیشتر بخوانید: ادعای یک نماینده مجلس درباره پهنای باند سه برابری روبیکا نسبت به استارلینک

اولین واکنش به اقدام خصمانه گوگل علیه اپلیکیشن روبیکا، از سوی مدیر روابط‌عمومی وزارت ارتباطات در توییتر مطرح شد. احسان خرامید در حساب شخصی خود این اقدام گوگل را حاصل «رقابت و انحصارشکنی» خواند و آن را سناریو نخ‌نما در مقابل استقبال امیدوارکننده کاربران از روبیکا توصیف کرد. روبیکا هم با انتشار بیانیه‌ای رسمی به دفاع از خود پرداخت: این اتفاق درحالی رخ داده است که روبیکا به تازگی آپدیت جدیدی منتشر نکرده و دسترسی‌های پیشین خود را نیز تغییر نداده و این دسترسی‌ها هم کاملا متعارف و مشابه سایر پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی است.

بیانیه روبیکا در این بخش به مقایسه دسترسی‌های فنی و تخصصی اپلیکیشن‌های مشابه در گوشی‌ها و تبلت‌های اندرویدی اشاره دارد، اما در ادامه به سایر انگیزه‌های احتمالی می‌پردازد: با توجه به اقبال گسترده کاربران به روبیکا که شاهد آن ارسال روزانه بیش از ۵۰۰ میلیون پیام یکتا توسط نزدیک به ۳۵ میلیون کاربر فعال در ماه اخیر از میان نزدیک به ۵۰ میلیون نصب فعال است، احتمال وجود انگیزه‌های سیاسی در این اقدام بیش از پیش تقویت می‌شود. هجمه‌ای که به تازگی توسط اپل و به بهانه تحریم‌های آمریکا علیه ایران اجرا شده بود. مطابق آنچه قبلا اعلام کردیم، از اعمال محدودیت به دلایل سیاسی و امنیتی برای دسترسی کاربران به سرویس‌های بین‌المللی حمایت نمی‌کنیم، اما تلاش پلتفرم‌های بین‌المللی برای ایجاد محدودیت برای کاربران ایرانی را هم برخلاف ادعاهایشان می‌دانیم.

گمانه‌زنی درباره دلایل اقدام گوگل علیه روبیکا هنوز سروشکل کاملی به‌خود نگرفته بود که عصر جمعه خبر رسید پلی استور به‌طور کلی از دسترس کاربران ایرانی خارج شده است. یک ماه قبل نیز محدودیت‌هایی برای فعالیت‌های پلی استور در نظر گرفته شده بود؛ از وقتی ناآرامی‌ها شکل گرفت و شبکه‌های اجتماعی مثل واتساپ و اینستاگرام فیلتر شدند، دسترسی به پلی استور به‌عنوان فروشگاه مجازی اندروید و اپ استور به‌عنوان فروشگاه مجازی نرم‌افزاری‌های آیفون تقریبا میسر نبود، ولی تا عصر روز جمعه لااقل می‌توانستید پلی استور را باز کنید و حتی در بخش سرچ، به‌جستجوی اپلیکیشن‌ و بازی بپردازید. پلی استور همچنین برنامه‌هایی که نیازمند به‌روزرسانی هستند را اطلاع‌رسانی می‌کرد. منتها از عصر روز جمعه همین دسترسی نصفه نیمه نیز به‌طور کامل قطع شد و با توجه به زمان‌بندی اتفاقات رخ داده بلافاصله شائبه ارتباط فیلتر پلی استور گوگل با بلاک شدن سوپراپلیکیشن ایرانی روبیکا به میان آمد.

در آن سوی میدان، اوضاع برای روبیکا هم چندان خوب پیش نرفته است. آن‌ها تقریبا از همان روزی که پلی استور و اپ‌استور با محدودیت روبرو شدند، به خاطر شایعاتی درباره شیوه فعالیت و مالکیت‌شان به‌گوش رسید، به دردسر افتادند. روبیکا به‌ناچار در بیانیه‌ای رسمی، ضمن ابراز تاسف نسبت به شرایط پیش‌آمده برای دسترسی به اینترنت و اعمال محدودیت در اینترنت بین‌الملل اعلام کرد ترجیح می‌دهد در یک فضای رقابتی، بر اساس مزیت‌های بومی با سایر پلتفرم‌ها حاضر باشد. در این بیانیه همچنین همراه اول و ایرانسل به‌عنوان سهامداران روبیکا معرفی شده‌اند. این قسمت بیانیه به شایعات پیرامون مالکیت روبیکا اشاره دارد و در پاسخ به آن‌ها می‌گوید این اپلیکیشن باتوجه به مدل درآمدی براساس سهم درآمد از ترافیک مصرفی کاربران، برای سهامداران خود سودآور بوده و نیازی به حمایت‌های مالی دولتی ندارد... از سال گذشته تاکنون با در دسترس قرار گرفتن سرویس کسب درآمد روبیکا، بیش از ۱۰۰ هزار نفر توانسته‌اند با فعالیت و تولید محتوا در این اپلیکیشن کسب درآمد کنند.

یکی از شایعاتی که اخیرا درباره اپلیکیشن روبیکا به گوش می‌رسید، احتمال انتخاب آن به‌عنوان جانشین اینستاگرام است. در یک قلم این موارد، روزنامه سازندگی نوشت: ظاهرا مدیران دولتی به دنبال آن هستند با حذف و فیلتر اینستاگرام، اپلیکیشن روبیکا را جایگزین آن کنند. آن‌ها همچنین درصدد هستند تا با پروبال دادن به این اپ ایرانی، مردم را تشویق کنند کسب‌و‌کار‌های خود را به آن منتقل کنند، اما سوال مهم این است که افرادی که در اینستاگرام کسب‌و‌کاری راه انداخته‌اند حاضر هستند به پلتفرم جدید و ایرانی بپیوندند؟

نگاهی به صفحه معرفی روبیکا در دیوار نشان می‌دهد، جانشینی اینستاگرام تنها بخشی از ایده‌های طراحان و مالکان این اپلیکیشن به‌حساب می‌آید. روبیکا در حالت ایده‌آل می‌تواند همزمان یک پیام‌رسان با قابلیت ارسال پیام صوتی، تصویری و پخش زنده باشد، به‌عنوان شبکه اجتماعی عکس و ویدئو فعالیت کند، برای تماشای آنلاین فیلم و سریال مورد استفاده قرار بگیرد، برای کاربران خود امکان درآمدزایی فراهم کند و خدمات تراکنش‌های مالی مانند خرید شارژ و... ارائه دهد.

روبیکا به‌عنوان پیام‌رسان بخشی از قابلیت‌های تلگرام، بخشی از امکانات واتساپ و تکه‌هایی از وایبر را به‌امانت گرفته، شکل و ظاهر اینستاگرام را به‌طور صفر تا ۱۰۰ برای خود برداشته و حتی قادر است روی گوشی نقش اپلیکیشن‌های نمایش فیلم و سریال را بازی کند. سرویس خبر، خدمات پرداخت، آموزش و... از دیگر امکانات روبیکا به‌حساب می‌آید. با این حال کاربران روبیو در این اواخر نسبت به افت سرعت عملکرد این اپلیکیشن گلایه داشتند. ردپای این گلایه‌ها را شاید بتوان در بیانیه جدید روبیکا پیدا کرد. آنجا که خودشان ادعا می‌کنند ۵۰ میلیون نصب و ۳۵ میلیون کاربر فعال دارند و احتمالا همین مسئله، در کنار شایعات و حوادث اخیر فعالیت باعث خواهد شد روبیکا حتی در دنیای بدون اینستاگرام، واتساپ و پلی استور، آنچنان محبوب نباشد./فرارو

درخواست گوگل برای حذف روبیکا

 از صبح روز گذشته اندروید برای بیشتر کاربرانی که روبیکا را نصب کرده‌اند اخطاری درباره دسترسی زیاد این پیام رسان ارسال کرده است.

گوگل پلی امروز با انتشار اعلانی برای کاربران اعلام کرد که برنامه روبیکا از اطلاعاتی شخصی آن‌ها سو‌استفاده می‌کند و به جاسوسی از اطلاعاتی نظیر پیامک‌ها، تصاویر، فایل‌های صوتی و تاریخچه تماس‌ها می‌پردازد. گوگل پلی از کاربران درخواست دارد این برنامه را از دستگاه خود حذف کنند.

پس از اینکه سال گذشته جنجال‌های فراوانی در مورد ساخت حساب‌های کاربری جعلی در روبیکا به راه افتاد گوگل پلی این برنامه را از سرویس خود حذف کرد. اما چندی قبل شاهد بودیم که این برنامه بازهم از طریق این سرویس در دسترس کاربران قرار گرفت. اکنون گوگل پلی بار دیگر اعلام می‌کند که بررسی اطلاعات و دیتای رد و بدل شده از آن نشان می‌دهد که روبیکا به جاسوسی از اطلاعات شخصی کاربران مشغول است. 

خطای مذکور از صبح جمعه ۶ آبان ۱۴۰۱ روی موبایل های اندرویدی دیده شده است. توصیه گوگل به شما این است که نرم افزاری که پتانسیل به خطر انداختن امنیت شما را دارد، پاک کنید. این موضوع درباره روبیکا نیز صادق است.

پس از پاک کردن Rubika از موبایل اندروید خود و اسکن کردن دوباره دستگاه با سرویس گوگل پلی پروتکت، نرم افزار مخرب دیگری شناسایی نشد.

متاسفانه روبیکا امکان حذف حساب کاربری یا Delete Account آنی را به شما نمی‌دهد و فعلا با پاک کردن این سرویس از روی موبایل اندرویدی خود می توانید امنیت دستگاه‌تان را بهبود ببخشید

از طرفی «احسان خرامید» رئیس روابط عمومی وزارت ارتباطات در توییتر چنین اتفاقی را حاصل «رقابت و انحصار شکنی» و همینطور «سناریو نخ نما در مقابل استقبال امیدوار کننده کاربران» از روبیکا نامیده است.

روبیکا در خصوص بلاک شدن توسط Play Protect بیانیه‌ای را ارسال کرد. این پیام‌رسان ایرانی می‌گوید آپدیت جدیدی منتشر نکرده، دسترسی‌ها را تغییر نداده. در بیانیه روبیکا «احتمال وجود انگیزه سیاسی» مطرح شده است. هرچند نهایتا می‌گوید در حال بررسی شرایط فنی است و جزئیات بیشتر را در آینده اطلاع‌رسانی خواهد کرد.