خواهر سیاره مشتری شناسایی شد

ستاره شناسان به طور مستقیم دنیایی را که به عنوان خواهر کوچکتر مشتری توصیف می‌شود، شناسایی کردند.

این اولین باری است که از اخترسنجی برای یافتن یک سیاره غول پیکر که به دور خورشید جوانی مانند خورشید ما می‌چرخد، استفاده می‌شود.

 به نقل از آی‌ای، ستاره‌شناسان از رصدخانه Keck در جزیره هاوایی برای کشف یکی از کم‌جرم‌ترین سیاراتی که تاکنون به طور مستقیم مشاهده شده است، استفاده کرده‌اند.

یک بیانیه مطبوعاتی نشان می‌دهد که به لطف مشاهدات دقیق جدید، گروهی از اخترشناسان توانستند جرم این سیاره و همچنین این واقعیت را که مدار آن مشابه مدار مشتری است تعیین کنند.

این مشاهدات جدید به فهرست کوچک اما رو به رشد سیارات فراخورشیدی - سیارات فراتر از منظومه شمسی - که مستقیماً مشاهده شده‌اند، اضافه می‌کند. در عین حال، روشی که برای تصویربرداری از این جهان دوردست استفاده شده است، یک روش جدید و کارآمد برای کشف سیارات فراخورشیدی ارائه می‌کند.

یک سیاره فراخورشیدی شبیه به مشتری

این سیاره تازه کشف شده با نام AF Lep b یکی از اولین سیاره‌هایی است که با استفاده از روشی به نام اخترسنجی کشف شده است.

این روش، حرکات بسیار ظریف یک ستاره میزبان را طی چندین سال اندازه‌گیری می‌کند تا به اخترشناسان کمک کند که تعیین کنند آیا سیارات با کشش گرانشی خود آن را به سمت خود می‌کشند یا خیر.

اگرچه سیاره‌ها جرم بسیار کمتری نسبت به ستارگان میزبان خود دارند، اما در مشاهدات نجومی دیده می‌شود که ستاره‌ها به شکلی بسیار ظریف، اما قابل شناسایی بر اثر گذر سیاره‌ها از مقابل خود تکان می‌خورند.

قبل از کشف AF Lep b، مشاهدات ۲۵ ساله از ماهواره‌های هیپارکوس(Hipparcos) و گایا(Gaia) نشان می‌داد که ستاره مذکور، میزبان یک سیاره است.

کایل فرانسون، سرپرست این مطالعه از دانشگاه تگزاس در آستین می‌گوید: وقتی رصدها را با استفاده از تلسکوپ Keck II در لحظه پردازش کردیم تا تابش خیره کننده ستاره را به دقت فیلتر کنیم، سیاره بلافاصله خود را نشان داد و هرچه بیشتر رصد کردیم آشکارتر شد.

تصاویر گرفته شده توسط این گروه نشان داد که جرم AF Lep b تقریباً سه برابر مشتری است. این سیاره‌ی دور دست به دور ستاره AF Leporis، ستاره نسبتا جوانی شبیه به خورشید خودمان در فاصله تقریباً ۸۷.۵ سال نوری از زمین می‌چرخد. جرم و مدار آن، آن را به یکی از سیارات مشتری مانندی تبدیل کرده است که تا به امروز مشاهده شده است.

برندن بولر، استادیار نجوم در دانشگاه تگزاس در آستین و نویسنده ارشد این مطالعه توضیح داد: این اولین باری است که از این روش برای یافتن سیاره غول پیکری که به دور یک خورشید جوان می‌چرخد، استفاده می‌شود. این کشف، راه را برای استفاده از این رویکرد به عنوان ابزاری جدید برای کشف سیارات فراخورشیدی باز می‌کند.

تصویربرداری مستقیم از یک دنیای دوردست

پژوهشگران مستقیماً با استفاده از سیستم اپتیک تطبیقی رصدخانه Keck و همچنین دوربین مادون قرمز نزدیک ۲(NIRC۲) تلسکوپ Keck II از این سیاره تصویربرداری کردند. از ابزار دوم برای فیلتر کردن نور ستاره میزبان استفاده شد تا اخترشناسان بتوانند مستقیماً سیاره را رصد و ثبت کنند.

دانشمندان پشت این کشف بر این باورند که روش آنها راه کاملا جدیدی را برای کشف و ثبت مستقیم سیارات فراخورشیدی دوردست باز می‌کند. فرانسون می‌گوید: تصویربرداری از سیارات، چالش برانگیز است. ما فقط حدود ۱۵ نمونه داریم و فکر می‌کنیم این رویکرد جدید که توسط تلسکوپ Keck II و تصویربرداری اپتیک تطبیقی NIRC۲ امکان پذیر شده است در مقایسه با بررسی‌های کوری که در دو دهه گذشته انجام شده‌اند، بسیار کارآمدتر خواهد بود. مقاله جدیدی که جزئیات این کشف را شرح می‌دهد در مجله Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.