حرف زدن انسان با حیوانات ممکن شد؟

شاید انسان‌ها به زودی بتوانند با حیوانات ارتباط برقرار کنند زیرا دانشمندان در سراسر جهان از هوش مصنوعی برای صحبت کردن با زنبورها، فیل‌ها و نهنگ‌ها استفاده می‌کنند اما یک متخصص نگران است که از این قدرت برای دستکاری گونه‌های وحشی استفاده شود.

کارن بیکر(Karen Bakker)، پژوهشگر دانشگاه بریتیش کلمبیا(UBC) در مصاحبه‌ای گفت که یک گروه پژوهشی در آلمان از هوش مصنوعی برای رمزگشایی الگوهایی در صداهای غیرانسانی مانند رقص زنبورهای عسل و صداهای با فرکانس پایین فیل‌ها استفاده می‌کنند. این کار کمک می‌کند تا فناوری نه تنها برای برقراری ارتباط، بلکه برای کنترل حیوانات وحشی نیز مورد استفاده قرار بگیرد.

بیکر توضیح داد که این نوع هوش مصنوعی را می‌توان به ربات‌هایی اضافه کرد که می‌توانند موانع ارتباط بین گونه‌ها را از بین ببرند اما او خاطرنشان کرد که این پیشرفت، پرسش‌های اخلاقی را نیز ایجاد می‌کند.

وی افزود: توانمندسازی انسان‌ها برای صحبت کردن با گونه‌های مختلف می‌تواند احساس خویشاوندی عمیق‌تر یا احساس سلطه و توانایی اهلی کردن گونه‌های وحشی را ایجاد کند که ما هرگز به عنوان انسان قادر به کنترل آنها نبوده‌ایم.

انسان‌ها مدت‌هاست که به دنبال توانایی صحبت کردن با حیوانات بوده‌اند و چندین فیلم را براساس این ایده ساخته‌اند؛ مانند فیلم دکتر دولیتل(Doctor Dolittle) در سال ۱۹۶۷ اما این ایده دیگر فقط یک طرح فیلم نیست و دانشمندان، روش‌های موفقی را برای صحبت کردن به زبان حیوانات کشف کرده‌اند.

در سال ۲۰۱۸، پژوهشگران مرکز یادگیری ماشینی و رباتیک دالم (DCMLR) در آلمان، رباتی به نام روبوبی (RoboBee) را طراحی کردند که رقص زنبورها را که برای انتقال اطلاعات استفاده می‌شود، تقلید می‌کند. این ربات که هیچ شباهتی به زنبورهای واقعی ندارد، به شکل یک حشره بالدار طراحی شده و به میله‌ای متصل است که حرکات آن را کنترل می‌کند.

این گروه پژوهشی به ربات آموزش دادند تا حرکات یکسانی از رقص را تقلید کند که از ارتعاشات مختلفی تشکیل شده است. این کار، زنبورها را فریب داد تا به آن گوش دهند. این آزمایش نشان داد که برخی از زنبورها دستورالعمل‌های روبوبی را دنبال می‌کنند؛ از جمله این که در کدام قسمت کندو حرکت کنند یا به طور کامل متوقف شوند.

بیکر که اخیرا کتابی را با عنوان «آواهای زندگی: چگونه فناوری‌های دیجیتال ما را به دنیای حیوانات و گیاهان نزدیک‌تر می‌کنند» (The Sounds of Life: How Digital Technologies Are Bringing Us Closer to the Worlds of Animals and Plants) منتشر کرده است، گفت که گام بعدی تحقیقات این گروه آلمانی، کاشت چندین ربات در کندوهای مختلف است تا ببینند که آیا کندو، ماشین‌ها را به عنوان یکی از اعضای خود می‌پذیرد یا خیر. وی افزود: در این صورت، کنترل بی‌سابقه‌ای بر کندو خواهیم داشت. ما کندو را به روشی اهلی خواهیم کرد که پیشتر هرگز انجام نشده بود.

بیکر در مورد مشکلات اخلاقی ناشی از این توانایی نیز صحبت کرد و خاطرنشان ساخت که چنین فناوری‌هایی می‌توانند به سوءاستفاده انسان از حیوانات منجر شوند. با وجود این، بیکر امیدوار است که از این توانایی‌ها استفاده شود تا افراد عادی بتوانند با آواهای طبیعت هماهنگ شوند.

فیل‌ها به دلیل غرش‌های قوی خود شناخته می‌شوند اما این موجودات بزرگ، صداهایی با فرکانس پایین نیز منتشر می‌کنند که مورد توجه گوش انسان قرار نمی‌گیرند.

بیکر درباره کار کتی پین(Katie Payne)، جانورشناس و پژوهشگر حوزه زیست‌آوایی صحبت کرد که از هوش مصنوعی برای دریافت صداهای فروصوت استفاده کرده است.

علاوه بر زنبورهای عسل و نهنگ‌ها، یک گروه بین‌المللی از دانشمندان اخیرا پروژه‌ای بلندپروازانه را برای گوش دادن، بررسی محتوا و ترجمه ارتباط نهنگ‌های عنبر با هدف صحبت کردن با آنها راه‌اندازی کرده‌اند. این پروژه موسوم به "پروژه ستی"(Project CETI)، از هوش مصنوعی برای تفسیر آواهایی استفاده می‌کند که نهنگ‌های عنبر برای برقراری ارتباط با یکدیگر تولید می‌کنند.

این گروه پژوهشی که پروژه ستی را در اکتبر ۲۰۲۱ راه‌اندازی کردند، از پردازش زبان طبیعی استفاده می‌کنند که زیرشاخه هوش مصنوعی است و بر پردازش زبان نوشتاری و گفتاری انسان تمرکز دارد.

برنامه این است که هوش مصنوعی هر صدا را با یک مفهوم خاص مرتبط کند. به گفته پژوهشگران، این کار حداقل پنج سال زمان می‌برد. اگر پژوهشگران به این اهداف دست یابند، گام بعدی آنها ابداع و توسعه یک ربات گفتگوکننده تعاملی است که با نهنگ‌های عنبر گفتگو می‌کند.

بیکر خاطرنشان کرد که انسان‌ها در گذشته با حیوانات، به ویژه نخستی‌سانان ارتباط برقرار کرده‌اند اما این کار را با دیدگاه بسیار انسان‌محور انجام داده‌اند. از جمله این کارها می‌توان به آموزش زبان اشاره به حیوانات اشاره کرد.

در مقابل، استفاده از هوش مصنوعی، راهی برای استفاده از زبان خود حیوان برای برقراری ارتباط است. این فناوری، سیگنال‌های منحصربه‌فرد مرتبط با رفتارها و الگوها را برای ایجاد زبان تجزیه و تحلیل می‌کند.

بیکر گفت: آنچه این پژوهشگران انجام می‌دهند تلاش برای آموزش زبان انسانی به آن گونه‌ها نیست، بلکه آنها فرهنگ‌های لغت سیگنال‌ها را جمع‌آوری می‌کنند و سپس، تلاش می‌کنند تا بفهمند سیگنال‌ها در آن گونه‌ها چه معنایی دارند./ ایسنا