تنفس می‌تواند آرامش روانی را برقرار کند

پژوهشگران "دانشگاه پنسیلوانیا" در بررسی جدیدی دریافته‌اند که تنفس ممکن است بتواند به تنظیم واکنش عصبی و برقراری آرامش روانی کمک کند.

به گزارش ایسنا و به نقل از نوروساینس نیوز، پزشکان سلامت روان و مربیان مدیتیشن مدت‌هاست که تنفس عمدی را با توانایی القای آرامش درونی مرتبط می‌دانند اما دانشمندان به طور کامل نمی‌دانند که مغز چگونه در این فرآیند نقش دارد.

پژوهشگران کالج مهندسی "دانشگاه پنسیلوانیا"(Penn State) با استفاده از "تصویرسازی تشدید مغناطیسی کارکردی" یا "اف‌ام‌آرآی"(fMRI) و الکتروفیزیولوژی، یک ارتباط بالقوه را میان تنفس و تغییر فعالیت عصبی در موش‌ها شناسایی کردند.

پژوهشگران از روش‌های چندوجهی هم‌زمان برای پاک کردن صدایی که معمولا با تصویربرداری مغز مرتبط است و مشخص کردن مکان‌هایی که تنفس در آنجا فعالیت عصبی را تنظیم می‌کند، استفاده کردند.

"نانیین ژانگ"(Nanyin Zhang)، مدیر مرکز تحقیقات سلامت روان در دانشگاه پنسیلوانیا گفت: تقریبا یک میلیون مقاله در مورد اف‌ام‌آرآی منتشر شده‌اند. اف‌ام‌آرآی، یک روش تصویربرداری غیر تهاجمی است که به پژوهشگران امکان می‌دهد تا فعالیت مغز را در لحظه بررسی کنند.

وی افزود: پژوهشگران حوزه تصویربرداری معتقد بودند که تنفس، یک اثر فیزیولوژیکی غیر عصبی مانند ضربان قلب یا حرکت بدن در تصویربرداری اف‌ام‌آرآی است. مقاله ما این ایده را مطرح می‌کند که تنفس دارای یک مولفه عصبی است و با تعدیل فعالیت عصبی، بر سیگنال اف‌ام‌آرآی تأثیر می‌گذارد.

پژوهشگران با اسکن امواج مغزی جوندگان در حالت استراحت و تحت بیهوشی با استفاده از اف‌ام‌آرآی، شبکه‌ای از مناطق مغزی دخیل در تنفس را نشان دادند.

ژانگ ادامه داد: تنفس یک نیاز مشترک تقریبا برای همه حیوانات زنده است. ما می‌دانیم که تنفس توسط ناحیه‌ای در ساقه مغز کنترل می‌شود اما تصویر کاملی از این که چگونه سایر نواحی مغز تحت تاثیر تنفس قرار می‌گیرند، نداشتیم.

پژوهشگران هم‌زمان با اف‌ام‌آرآی، از الکتروفیزیولوژی عصبی که ویژگی‌های الکتریکی و سیگنال‌ها را در سیستم عصبی اندازه‌گیری می‌کند، استفاده کردند تا تنفس را با فعالیت عصبی در "قشر دستبندی"(Cingulate cortex) مرتبط کنند. قشر دستبندی، ناحیه‌ای از مغز در مرکز نیمکره مغز است که با واکنش عاطفی و تنظیم کردن آن ارتباط دارد.

استفاده از اف‌ام‌آرآی و الکتروفیزیولوژی به طور هم‌زمان، به پژوهشگران امکان داد تا تغییرات سیگنال اف‌ام‌آرآی غیر عصبی را طی فرآیند جمع‌آوری داده‌ها بررسی کنند.

ژانگ معتقد است که یافته‌های این پژوهش، بینشی را در مورد نحوه ارتباط فعالیت عصبی و سیگنال‌های اف‌ام‌آرآی در حالت استراحت ارائه می‌دهند که می‌تواند به تحقیقات تصویربرداری آینده در مورد درک چگونگی تغییر سیگنال‌های عصبی در حالت استراحت کمک کند.

وی افزود: همان طور که حیوانات نفس می‌کشیدند، ما به نوسان درآمدن فعالیت مغز آنها با ریتم تنفس را اندازه‌گیری کردیم. زمانی که این روش به انسانها تعمیم داده شود، می‌تواند اطلاعاتی را در مورد این موضوع ارائه دهد که چگونه کنترل تنفس رایج در تمرین‌های مدیتیشن ممکن است به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.

به گفته ژانگ، همبستگی بین فعالیت عصبی در قشر دستبندی و ریتم تنفس ممکن است نشان دهد که ریتم‌ تنفس بر وضعیت احساسی تأثیر می‌گذارد.

ژانگ گفت: زمانی که در حالت اضطراب هستیم، اغلب تنفس ما تندتر می‌شود. در واکنش به این تغییر، گاهی اوقات نفس عمیقی می‌کشیم. یا زمانی که تمرکز می‌کنیم، تمایل داریم نفس خود را حبس کنیم. این کارها نشان می‌دهند که تنفس می‌تواند بر عملکرد مغز ما تأثیر بگذارد. تنفس به ما امکان می‌دهد تا زمانی که نیاز به تغییر عملکرد مغز داریم، احساسات خود را کنترل کنیم. یافته‌های ما از این ایده حمایت می‌کنند.

وی افزود: درک ما در مورد آنچه در مغز رخ می‌دهد، هنوز سطحی است. اگر پژوهشگران این آزمایش را روی انسان‌ها با استفاده از روش‌های مشابه تکرار کنند، ممکن است بتوانند توضیح دهند که مدیتیشن چگونه فعالیت عصبی را در مغز تعدیل می‌کند.

نتایج این پژوهش، به صورت آنلاین در مجله "eLife" در دسترس قرار گرفت.